Đề xuất quy định mới về tổ chức quốc tang

Bộ Tư pháp đã công bố hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 105/2012 của Chính phủ về tổ chức lễ tang cán bộ, công chức, viên chức. Dự thảo do Bộ VHTT&DL xây dựng.

Tại dự thảo tờ trình, Bộ VHTT&DL nêu rõ việc tổ chức lễ tang đối với người từ trần theo quy định tại Nghị định số 105/2012/NĐ-CP đã thể hiện sự trân trọng và ghi nhận của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, cơ quan, đơn vị đối với công lao, cống hiến của cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình làm việc, hoạt động cách mạng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đồng thời, đảm bảo trang trọng, văn minh, kế thừa nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc, tiết kiệm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước, của từng vùng; hạn chế, từng bước loại bỏ những tập quán lạc hậu, mê tín dị đoan, phô trương, lãng phí.

Tuy nhiên đến nay, một số quy định tại Nghị định chưa theo kịp tình hình hiện tại, còn nhận được ý kiến phản ánh không đồng thuận về tính khả thi, tính hợp lý như: kiến nghị không để ô cửa lắp kính trên nắp quan tài; không rắc vàng mã; vòng hoa luân chuyển; số lượng, thành phần Ban Lễ tang Nhà nước…

Do đó, việc đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định để khắc phục hạn chế của một số quy định tạo sự đồng thuận về nhận thức và thống nhất trong triển khai thực hiện, bảo đảm tính khả thi, tính hợp lý, phù hợp với phong tục, tập quán của dân tộc và văn minh, tiết kiệm, trang trọng.

Dự thảo Nghị định đề xuất bổ sung một số nội dung như thẩm quyền quyết định của Bộ Chính trị liên quan đến "việc tổ chức quốc tang đối với cán bộ cấp cao có quá trình đóng góp, công lao to lớn với sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và nhân dân, có uy tín lớn trong nước và quốc tế".

Bộ VHTT&DL đề xuất bổ sung khoản 3, Điều 5 về việc tổ chức lễ tang cấp cao với người từ trần là cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý, được cấp có thẩm quyền cho thôi chức vụ, nghỉ công tác, nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ hưu theo quy định do có vi phạm, khuyết điểm.

Cụ thể, khoản 3 quy định: "Đối với trường hợp người từ trần giữ một trong các chức vụ quy định tại khoản 1 Điều này (Điều 5) được cấp có thẩm quyền cho thôi chức vụ, nghỉ công tác, nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ hưu theo quy định do có vi phạm, khuyết điểm, lễ tang được tổ chức theo hình thức lễ tang cấp cao".

Theo Điều 5 của Nghị định 105 đang có hiệu lực, cán bộ đang giữ hoặc thôi giữ một trong các chức vụ gồm: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội, khi từ trần, sẽ được tổ chức lễ quốc tang.

Việc tổ chức lễ quốc tang với cán bộ cấp cao có quá trình đóng góp và công lao to lớn với sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, có uy tín trong nước và quốc tế, sẽ thực hiện theo quyết định của Bộ Chính trị.

Cán bộ đang giữ hoặc thôi giữ một trong các chức vụ sau, khi từ trần sẽ được tổ chức lễ tang cấp Nhà nước: Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Phó Chủ tịch nước; Phó Thủ tướng; Phó Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao; Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao; Đại tướng lực lượng vũ trang; thượng tướng lực lượng vũ trang là cán bộ hoạt động cách mạng trước ngày khởi nghĩa tháng 8/1945.

Cơ quan soạn thảo đề xuất bổ sung quy định, với người từ trần giữ một trong các chức vụ nêu trên, đã được cấp có thẩm quyền cho thôi chức vụ, nghỉ công tác, nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ hưu do có vi phạm, khuyết điểm, thì lễ tang được tổ chức theo hình thức cấp cao.

Với cán bộ bị cách chức, lễ tang được tổ chức theo hình thức dành cho cán bộ, công chức, viên chức thông thường.

Cán bộ, công chức đương chức, thôi chức diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý (trừ chức danh được tổ chức quốc tang và lễ tang cấp Nhà nước); cán bộ hoạt động cách mạng trước 1/1/1945 (lão thành cách mạng) hoặc cán bộ hoạt động ở miền Nam suốt thời kỳ chống Mỹ (1954 - 1975), được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất trở lên; nhà hoạt động xã hội, văn hóa, khoa học tiêu biểu (được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh - giải cá nhân) và được tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất trở lên; nhà hoạt động xã hội, văn hóa, khoa học tiêu biểu là Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, Anh hùng Lao động đang công tác hoặc nghỉ hưu, khi từ trần sẽ được tổ chức lễ tang theo hình thức cấp cao.

Nếu những người này bị giáng chức hoặc cách chức, lễ tang sẽ tổ chức theo hình thức dành cho cán bộ, công chức, viên chức thông thường.

Dự thảo mới bổ sung quy định trường hợp người từ trần là Ủy viên T.Ư Đảng (trừ chức danh được tổ chức quốc tang và lễ tang cấp Nhà nước), được cấp có thẩm quyền cho thôi chức vụ, nghỉ công tác, nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ hưu do có vi phạm, khuyết điểm, thì lễ tang được tổ chức theo hình thức dành cho cán bộ, công chức, viên chức thông thường.

Theo quy định hiện hành, thời gian tổ chức lễ quốc tang là hai ngày. Trong thời gian này các cơ quan, công sở cả nước và cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài treo cờ rủ, có dải băng tang, không tổ chức hoạt động vui chơi, giải trí công cộng.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định bổ sung một số nội dung khác như khuyến khích hạn chế việc sử dụng ô cửa lắp kính trên nắp quan tài, tiến tới sử dụng quan tài không có ô kính, khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng vòng hoa luân chuyển trong lễ viếng… Dự thảo cũng bổ sung quy định hạn chế rắc, rải vàng mã để hạn chế gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị và tiết kiệm tiền bạc.

Cũng theo Bộ VHTT&DL, trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định, Bộ đã nhận được góp ý của 14 bộ, ngành, địa phương: Ban Tổ chức T.Ư; Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư; Văn phòng Quốc hội; Văn phòng Chủ tịch nước; Bộ Quốc phòng; Bộ Công an; Bộ Tài chính; Bộ Nội vụ; Bộ Xây dựng; Bộ Y tế; Thông tấn xã Việt Nam; Đài Tiếng nói Việt Nam; Đài Truyền hình Việt Nam; UBND TP Hà Nội…; ý kiến của Bộ Ngoại giao và nhiều cơ quan khác.