Ký ức về một bãi biển đẹp
Trên những tấm bưu thiếp gần cả trăm năm trước của người Pháp là hình ảnh về bãi biển Cửa Tùng cùng với dòng chữ “CUA-TUNG-PLAGE. PROVINCE QUANG TRI – LA REINE DES PLAGES”. Tạm dịch “Bãi Cửa Tùng, tỉnh Quảng Trị - Nữ hoàng của các bãi biển”.
Bãi biển Cửa Tùng ngày nay thuộc thị trấn Cửa Tùng, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Cửa Tùng cũng là một trong những tam giác phát triển du lịch Cửa Tùng - Cửa Việt - Cồn Cỏ được định hướng thành khu du lịch quốc gia để phát huy tối đa thế mạnh du lịch nghỉ dưỡng, ẩm thực, khám phá biển đảo, vui chơi giải trí...
Điều đó mới thấy sự đặc biệt về một bãi biển ở dọc dải miền Trung và của cả nước. Trên những tài liệu còn lưu giữ 100 năm về trước, có thể thấy những từ ngữ hết sức ca ngợi của người Pháp đối với bãi biển Cửa Tùng. Thời đó, những người Pháp sẵn sàng di chuyển từ Huế ra đây để nghỉ ngơi trong những ngày cuối tuần, tận hưởng không khí trong lành và khung cảnh như trong tranh vẽ của “Nữ hoàng”.
Nơi đây từng được xây dựng những khách sạn, nhà hàng, căn biệt thự phục vụ nghỉ dưỡng của những giới quý tộc. Qua 1 thế kỷ, tất cả chỉ còn là những phế tích.
Chỉ 15-20 năm về trước, vẻ hoang sơ và nét riêng của “Nữ hoàng của những bãi biển” vẫn còn đó. Dọc theo triền đồi đất đỏ là những bãi cát. Từ trên cao nhìn xuống, bãi biển Cửa Tùng trải dài trước tầm mắt. Màu của đất đỏ, màu xanh của rặng phi lao, dứa dại và màu của nước biển, bãi cát trắng khiến nơi đây như một bức tranh đầy màu sắc.
Những năm đó, Cửa Tùng là một trong ít bãi biển được chọn điểm đến không thể thiếu trong mỗi lần du khách đến với Quảng Trị. Bởi không chỉ hoang sơ, trong lành mà bãi tắm Cửa Tùng xanh trong trong suốt mùa hè với bãi cát trắng mịn trải dài theo hình vòng cung cùng những làn sóng nhẹ lao xao.
Đặc biệt, với bãi cát trắng phía thềm biển trải dài ra hàng chục mét về ngoài khơi, phù hợp cho mọi lứa tuổi hòa mình vào làn nước biển. Và không chỉ cảm nhận được sự trong lành, mùi vị của những cơn gió từ biển đưa vào mà còn thưởng thức những hải sản.
Với sự yên tĩnh và trong lành đó, tỉnh Quảng Trị cũng đã xây dựng một Trung tâm điều dưỡng nằm trên đồi đất đỏ, quay mặt về hướng bãi biển Cửa Tùng để phục vụ cho cán bộ, người có công...
Tuy nhiên, những điều đó đang dần biến mất khi bãi tắm Cửa Tùng ngày càng bị xói lở gây mất bãi. Lớp cát trắng mịn và trải dài ra phía biển của một bãi tắm đẹp đã không còn, thay vào đó là lớp cát vàng thô ráp và bùn lắng.
Danh hiệu “Nữ hoàng của các bãi biển” cũng ít được người ta nhắc tới bởi sự “xuống sắc” nghiêm trọng. Dù xung quanh đã được đầu tư không ít nhà hàng, khách sạn, hàng quán kiên cố nhưng lượng khách ngày càng ít đi. Nhiều dự án du lịch nghỉ dưỡng đầu tư tại khu vực này cũng bỏ dở, ảm đạm.
“Nữ hoàng” đến bao giờ trở lại?
Theo các nhà nghiên cứu, ngoài tác động của tự nhiên thì nguyên nhân khác cũng chính do con người gây ra… Với nhiều công trình thiết kế chưa hợp lý khiến các hệ thống công trình này chỉ có tác dụng tạm thời nhưng có những tác động xấu khiến bãi tắm Cửa Tùng bị xói lở, biến dạng.
PGS.TS Nguyễn Thanh Hùng – Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam đánh giá: Bãi tắm Cửa Tùng ngày càng thu hẹp do sự xâm thực ngày càng gia tăng cả về quy mô lẫn cường độ. Từ chỗ bãi cát xám trắng mịn rộng hàng trăm mét với tốc độ thoải nay chỉ còn khoảng 20-30m và độ dốc bãi đã tăng lên đến đột biến đã làm giảm lượng khách du lịch đến với bãi tắm này.
Trong khi đó, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng cho biết: Đến nay đã có nhiều tổ chức và cá nhân thực hiện các nghiên cứu về xói lở, bồi tụ Cửa Tùng. UBND tỉnh cũng đã triển khai nhiều biện pháp công trình nhằm giảm thiểu những thiệt hại do hiện tượng xâm thực gây nên như: xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu du lịch bãi tắm Cửa Tùng năm 2009.
Tuy nhiên, tháng 11/2010, do tác động của triều cường, sóng lớn đã gây sụt lún, hư hỏng khoảng 200m kè, sạt lở khoét sâu, phá vỡ tuyến đường nhựa dọc bờ biển từ 4 - 10m và năm 2011, UBND tỉnh Quảng Trị cho thực hiện thi công xử lý khẩn cấp công trình kè Cửa Tùng với chiều dài 487m.
Mới đây, UBND tỉnh Quảng Trị đã tổ chức Hội thảo khoa học đề xuất giải pháp khắc phục hiện tượng xâm thực bãi tắm Cửa Tùng nhằm xem xét các nguyên nhân gây xâm thực. Đồng thời, đề xuất thiết lập cơ sở vững chắc việc phục hồi, bảo vệ bãi tắm Cửa Tùng. Từ đó, đưa ra giải pháp tổng thể và đồng bộ cho toàn bộ khu vực Cửa Tùng và vùng lân cận.
Tại đây, đã có nhiều báo cáo, tham luận của các chuyên gia đến từ Trường Đại học Khoa học tự nhiên Hà Nội; Trường Đại học Thủy lợi, Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam; Viện Địa lý; Viện Tài nguyên và Môi trường biển.
Các chuyên gia đã đi sâu vào việc nghiên cứu, đánh giá nguyên nhân tình trạng xói lở bờ biển Cửa Tùng trong nhiều năm qua, từ đó, có những giải pháp tổng thể ổn định về lâu dài. Trong đó, nhiều giải pháp của các chuyên gia đưa ra về việc điều chỉnh, xây dựng các công trình nhằm giảm thiểu tình trạng xói lở cũng như tiến hành nuôi bãi để khôi phục, tôn tạo bãi biển Cửa Tùng.
“Khi đã tìm được các giải pháp, tiếp thu ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học, UBND tỉnh sẽ báo cáo với Ban Thường vụ Tỉnh ủy để có Nghị quyết hoặc Chỉ thị cụ thể trong giai đoạn, thời điểm hiện nay. Cùng với đó, Quảng Trị sẽ huy động mọi nguồn lực để khắc phục, khôi phục lãi bãi tắm Cửa Tùng và vùng phụ cận”, ông Hà Sỹ Đồng nhấn mạnh.
Hi vọng, trong tương lai không xa, bãi biển Cửa Tùng sẽ được phục hồi trở lại cùng với những giải pháp, công trình chỉnh trị hiệu quả. Để Cửa Tùng trở lại là một bãi tắm nổi tiếng không chỉ của Quảng Trị mà của cả miền Trung và cả nước xứng danh với danh hiệu “Nữ hoàng của các bãi biển” đã tồn tại trăm năm qua.
