Đi xem triển lãm A80, gia đình vỡ òa tìm thấy hồ sơ cán bộ đi B của ông nội

Bất ngờ to lớn

Ghé thăm triển lãm Thành tựu Đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, gia đình của một cựu chiến binh không ngờ có thể tình cờ tìm thấy hồ sơ của người thân.

Phạm Hà My (phường Từ Liêm, Hà Nội), cùng bố mẹ đã vô tình tìm thấy hồ sơ cán bộ đi B (tập hợp các giấy tờ, tài liệu, kỷ vật cá nhân của những cán bộ, công nhân viên được cử vào miền Nam công tác trong kháng chiến chống Mỹ) của ông nội - một cựu chiến binh.

“Gia đình mình đi ngang qua khu trưng bày của Bộ Nội vụ thì thấy có bảng thông báo ‘tra cứu hồ sơ cán bộ đi B’. Từ trước đến nay, cả nhà không còn bất cứ giấy tờ hay hồ sơ nào của ông, nên rất hy vọng”, Hà My nghẹn ngào kể lại.

Ban đầu, gia đình loay hoay không biết cách tra cứu, nhưng các cán bộ lưu trữ đã tận tình hướng dẫn.

Khoảnh khắc nhìn thấy tên ông nội trong hồ sơ cán bộ đi B, cả gia đình vỡ òa. “Chân tay mình bủn rủn, mẹ thì khóc nấc, còn bố lặng người đi. Sau đó bố có kể thêm vài kỷ niệm về ông cho các cán bộ nghe và viết lại lưu bút trong sổ của Bộ Nội vụ. Tay bố run run, chữ viết còn nguệch ngoạc, đầy xúc động”, Hà My chia sẻ.

Ông Phạm Văn Thanh - con trai cựu chiến binh Phạm Văn Hứa, cho biết bản thân vô cùng xúc động và tự hào về cha mình, đồng thời gửi lời cảm ơn tới các cán bộ Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III đã hỗ trợ gia đình.

Theo lời kể của gia đình, cựu chiến binh Phạm Văn Hứa từng là một nhà giáo tham gia kháng chiến chống Mỹ, vào Nam từ đầu năm 1969, khi ấy con trai ông chưa đầy một tuổi.

Ông Phạm Văn Hứa bị bắt và đày ra Côn Đảo, chịu nhiều cực hình, mất hết giấy tờ liên lạc. Trong suốt nhiều năm, gia đình không có bất kỳ thông tin nào về ông, tưởng chừng đã mất liên lạc vĩnh viễn.

Như một kỳ tích, ông đã trở về khi con trai lên bảy tuổi. Tuy nhiên, đến nay, những kỷ vật về ông còn lại rất ít ỏi, chỉ là vài tấm ảnh cũ và những mẩu chuyện được truyền lại.

“Với một người cháu như mình, chưa từng một lần được gặp ông, việc nhìn thấy hồ sơ của ông tại triển lãm là một kỷ niệm trân quý nhất. Mình thương và tự hào vô cùng”, Hà My chia sẻ.

“Tết Độc lập năm nay sẽ mãi là kỷ niệm đẹp nhất trong đời mình”, cô gái trẻ xúc động nói.

Chứng kiến giây phút gia đình cựu chiến binh Phạm Văn Hứa tìm thấy hồ sơ, bà Trần Việt Hoa - Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III, cho biết: “Tất cả mọi người chứng kiến khoảnh khắc đó đều rất xúc động. Chúng tôi cũng vui và cảm thấy đó là một giờ phút rất thiêng liêng khi Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III đã làm tròn sứ mệnh của mình”.

Tài liệu lưu trữ vô giá

Câu chuyện của gia đình cựu chiến binh Phạm Văn Hứa là minh chứng sống động cho giá trị của những hồ sơ cán bộ đi B - một nguồn tư liệu đặc biệt đang được bảo quản gần như nguyên vẹn tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III.

Trung tâm hiện lưu giữ khoảng 72.000 hồ sơ của cán bộ đi B và đang từng bước trao trả lại cho thân nhân. Người dân có thể tra cứu hồ sơ cán bộ đi B tại địa chỉ http://www.luutru.gov.vn/hosodiB/.

Theo quy định thời chiến, mỗi cán bộ trước lúc vào chiến trường miền Nam phải gửi lại toàn bộ hồ sơ, giấy tờ, kỷ vật cá nhân cho cơ quan nhà nước quản lý - ban đầu là Ủy ban Thống nhất Chính phủ.

Trao đổi với Lao Động, bà Việt Hoa cho biết: “Đây là những tư liệu vô cùng quý, phần lớn là của các cán bộ dân sự như giáo viên, bác sĩ, y tá… Trong số đó, có những người tình nguyện viết đơn xung phong vào chiến trường miền Nam sau Hiệp định Geneva như bác sĩ Đặng Thùy Trâm, nhà thơ Lê Anh Xuân...”.

Theo bà, việc đưa hệ thống tra cứu hồ sơ cán bộ đi B ra công chúng trong triển lãm lần này không chỉ giúp nhiều gia đình tìm lại thông tin thân nhân, mà còn khẳng định giá trị lịch sử và tri ân thế hệ đi trước.

Hiện nay, số hóa tài liệu lưu trữ là yêu cầu cấp thiết mà Nhà nước đặt ra cho Trung tâm, nhằm giúp người dân có thể tiếp cận thông tin một cách thuận tiện, minh bạch hơn.

Tuy nhiên, khối lượng tài liệu mà Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III đang quản lý rất đồ sộ, kéo dài từ năm 1945 đến nay và trải qua nhiều thời kỳ chiến tranh, khó khăn.

Đến nay, chỉ khoảng 5% tài liệu được số hóa, trong đó hồ sơ cán bộ đi B chỉ là một phần nhỏ trong tổng cộng 13 km giá tài liệu lưu trữ. Hiện hồ sơ cán bộ đi B cũng mới dừng lại ở mức phân loại và xây dựng cơ sở dữ liệu để phục vụ tra cứu.

Trong thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục đẩy mạnh số hóa, không chỉ với hồ sơ cán bộ đi B mà còn với nhiều nhóm tư liệu khác, đặc biệt là những hồ sơ liên quan đến người có công.

Trích dẫn

Trích dẫn 1

Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” là một trong những hoạt động trọng điểm chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2.9 (1945 - 2025). Sự kiện quy tụ hàng trăm đơn vị, bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp với hàng nghìn hiện vật, hình ảnh, tư liệu, nhằm tái hiện những dấu mốc lịch sử quan trọng và thành tựu nổi bật của đất nước.

Triển lãm sẽ kéo dài thời gian mở cửa đến ngày 15.9.2025, tạo thêm cơ hội để mọi người đến trải nghiệm và lưu giữ giá trị lịch sử - văn hóa quý báu.

(Theo Laodong.vn)