Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết

Bài và ảnh Bích Hời 14:47 13/02/2018

Chia sẻ

Kinhtedothi - Hà Nội không chỉ có những danh lam thắng cảnh nổi tiếng với những giá trị văn hóa được lưu giữ từ ngàn đời, Hà Nội còn là mảnh đất của những đặc sản mà ai một lần được thưởng thức sẽ xuyến xao mãi trong lòng. Đặc biệt hơn, không ít đặc sản nổi tiếng của Hà Nội không thể thiếu trong mâm lễ ngày Tết cổ truyền của dân tộc...

Bưởi Diễn

Trên mâm ngũ quả ngày Tết không gia đình nào thiếu quả bưởi, một trong 5 loại quả được chắt chiu từ bàn tay người lao động, kính dâng lên tổ tiên trong những ngày Tết tượng trưng cho sự sung túc đủ đầy.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 1

Bà Nguyễn Thị Dung - phường Phúc Diễn, Bắc Từ Liêm, Hà Nội.

Bưởi Diễn được vào hàng đặc sản hoa trái đất Hà thành. Trước đây là thứ quà quý tiến Vua. Cùng với chuối, táo, cam, quýt, xoài, sắc nắng vàng tươi của bưởi góp phần làm nên hương sắc, phong vị mùa Xuân của người Việt. Bưởi Diễn đặc biệt khác với các loại quả khác là hương thơm dịu ngọt, khi bóc ra tép bưởi vàng óng, ăn vào ngọt lịm làm mê mẩn lòng người.

Bà Nguyễn Thị Dung, tổ dân phố số 2 nổi tiếng trồng bưởi ở phường Phúc Diễn chia sẻ: Cây bưởi Diễn ngày nay được nhiều nơi trồng, nhưng chỉ có ở làng Diễn xưa và nay là 2 phường Phúc Diễn, Phú Diễn bưởi mới cho hương thơm đặc sắc, vị ngọt đậm, tôm giòn. Bưởi Diễn có 2 loại là bưởi tôm vàng và bưởi tôm xanh. Bưởi trồng càng lâu, tuy quả nhỏ nhưng rất ngon, ăn xong vị ngọt còn đọng mãi.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 2

Những trái bưởi Diễn vàng óng, thơm nức bày trên mâm ngũ quả sẽ mang đến sự ấm cúng và đủ đầy cho năm mới.

Những năm gần đây, do quá trình đô thị hóa, diện tích trồng bưởi diễn bị thu hẹp dần, song người dân trong phường Phúc Diễn và Phú Diễn vẫn luôn tìm tòi học hỏi kỹ thuật tiên tiến để giữ cho trái bưởi có màu sắc tươi sáng, vẫn mang hương vị độc đáo cho mâm ngũ quả ngày Tết.

Bưởi tôm vàng

Cũng là giống bưởi Diễn, nhưng ruột vàng và được người dân xã Thượng Mỗ, huyện Đan Phượng đưa về canh tác từ hàng chục năm nay. Trước kia bưởi tôm vàng đã được người dân Thượng Mỗ trồng đến 60ha. Tuy nhiên, do kỹ thuật chăm sóc chưa đảm bảo nên cây bưởi không cho thu nhập cao, nhiều người đã chặt bỏ bớt. Đến năm 2016, xã Thượng Mỗ đã xây dựng dự án nâng cao chất lượng hiệu quả trồng bưởi tôm vàng. Sau 2 năm triển khai, năng suất của bưởi tôm vàng đã tăng 30% năm 2017. Tuy giá giảm khoảng 10.000 - 15.000 đồng/quả so với 2016 nhưng giá trị thu nhập trên mỗi sào canh tác vẫn tăng so với năm 2016.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 3

Bưởi tôm vàng được người dân Thượng Mỗ ngắt đi bán Tết.

Ông Nguyễn Duy Minh - Phó Chủ tich UBND xã Thượng Mỗ cho biết: Bưởi tôm vàng có màu vàng tươi, hương thơm nhẹ hơn bưởi diễn. Quả cũng to hơn bưởi Diễn, múi căng mọng. Đặc biệt quả to, thành cao nên khi bầy trên mâm ngũ quả rất đẹp.

Năm 2014, huyện Đan Phượng đã đăng ký chỉ dẫn địa lý thương hiệu bưởi tôm vàng để giữ được. Nhờ được Viện cây có múi tập huấn về kỹ thuật, bưởi tôm vàng được người dân Thượng Mỗ chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật an toàn VietGap. Tết này, người dân Thượng Mỗ cung cấp ra thị trường hàng chục tấn bưởi.

Cam canh

Đã trở thành đặc sản của Hà Nội, cam canh hay còn gọi là cam đường canh được nhiều vùng ngoại thành trồng. Nhiều nhất và các địa phương ven sông Hồng, sông Đáy như Hoài Đức, Bắc Từ Liêm, Thanh Trì, Đông Anh… Đây là giống cam có vị ngọt đậm vỏ màu vàng đỏ, là giống được trồng lâu đời ở xã Vân Canh, Hoài Đức, Hà Nội. Cam canh cũng là loại quả được liệt vào loại quý hiếm xưa kia chỉ để tiến vua.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 4

Cam canh ở Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội.

Vỏ màu đỏ tươi, hương thơm, vị ngọt mát, chính vì thế trên mâm ngũ quả ngày Tết đối với người Hà Nội cam canh cũng không thể thiếu. Chính vì cam canh ăn rất ngon nên bây giờ đã có nhiều vùng lân cận Hà Nội trồng khá nhiều. Tuy nhiên, cam canh trên đất Hà Nội vẫn cho hương thơm và vị ngọt khác biệt, đó là quả nhỏ, vỏ mỏng, bóc ra thơm nức và ngọt đậm.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 5

Anh Hiếu chọn những quả cam canh chín ngắt đi bán.

Theo ông Cao Văn Quyết - Phó Chủ tịch UBND phường Yên Sở chia sẻ: Địa phương đã hướng dẫn, giúp đỡ người dân chuyển dịch khoảng 25ha diện trồng cam canh ở ven sông Hồng. Mỗi ha trồng cam canh năm nay người dân cũng thu được khoảng 700 triệu đồng/ha.

Cam canh ngoài để bày trên mâm ngũ quả, nó còn được dùng làm quà để biếu. Đặc biệt, cam canh luôn là cây trồng cho thu nhập cao ổn định đối với người trồng.

Phật thủ

Đã từ lâu người Hà Nội đã quen với một địa phương trồng phật thủ của Thủ đô đó là xã Đắc Sở, huyện Hoài Đức, Hà Nội. Chỉ có người Đắc Sở trồng phật thủ mới cho trái đẹp, tay dài.

Theo tín ngưỡng tâm linh của nhà Phật, phật thủ khi bày vào mâm ngũ quả nhìn giống như bày tay của Đức Phật. Khi thờ trái phật thủ người ta tâm niệm rằng Đức Phật đang ngự trị ngôi nhà những ngày đầu xuân, mang đến mỗi gia đình bình yên, an lạc và hạnh phúc. Vì vậy, nhiều gia đình bày loại trái cây này trong ngày Tết với một mong ước một năm mới mưa thuận, gió hòa, an lành, hạnh phúc, vui vẻ, no ấm.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 6

Trái phạt thủ tượng trưng cho nhà Phật, đem đến cho mỗi nhà sự bình an, hạnh phúc, giàu sang.

Mỗi trái phật thủ được bán với giá từ vài chục ngàn đến vài triệu đồng. Ngày nay, nhiều nơi người ta còn trồng phật thủ bonsai để cho người chơi cây cảnh dễ lựa chọn cây cảnh trong ngày Tết. Giá bán phật thủ bonsai từ vài triệu đồng đến trên chục triệu đồng/cây. Thu nhập của người trồng phạt thủ cũng dao động từ 700 triệu đồng đến trên 1 tỷ đồng/ha/năm.

Bánh chưng Tranh Khúc

Bánh chưng, bánh dày đã đi vào lịch sử, văn hoa ẩm thực của người Việt từ cổ xưa, tượng trưng cho trời tròn, đất vuông. Thờ bánh chưng trong ngày Tết chính là tục lệ của người dân trồng lúa nước. Sau vụ lúa hạt gạo dẻo thơm, gói cùng với thịt lợn, gia vị dâng cúng tổ tiên, vừa là để báo cáo thành quả 1 năm cấy trồng. Bánh chưng thờ trong ngày Tết cũng thể hiện mọi việc trong năm mới đều vuông tròn, no đủ.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 7

Bánh chưng Tranh Khúc nổi tiếng khắp đất nước bởi các nguyên liệu được lựa chọn kỹ, sản xuất với quy trình sạch đảm bảo an toàn thực phẩm.

Làng Tranh Khúc đã có nghề gói bánh chưng từ rất lâu của xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Ngày nay, làng có gần 220 hộ chuyên gói bánh chưng. Bánh chưng của Tranh Khúc đã được nhiều nơi biết đến và xuất khẩu đi nước ngoài. Bánh chưng Tranh Khúc nổi tiếng nhờ người dân ở đây luôn lựa chọn nguyên liệu kỹ từ lá dong, gạo nếp, thịt, gia vị đến chế biến đảm bảo quy trình an toàn thực phẩm.

Điểm danh những đặc sản của Hà Nội trong mâm lễ ngày Tết - Ảnh 8

Người gói bánh của làng Tranh Khúc bắt đầu nhộn nhịp từ trước Tết Dương lịch, phục vụ Tết, ngày Rằm tháng Chạp, ngày Lễ Táo quân và Tết Âm lịch. Chỉ khoảng 2 tháng trước Tết Nguyên đán nhưng mỗi năm làng cho ra thị trường hàng chục vạn bánh.

Năm nay, giá bánh chưng mỗi chiếc nặng khoảng 1,2 kg bán khoảng 50.000 đồng/chiếc. Bánh chưng gấc giá 70.000 - 80.000 đồng/chiếc. Những chiếc bánh lớn hơn, tùy theo yêu cầu của người đặt, có loại lên đến 100.000 đồng/chiếc. Để đảm bảo bánh được lâu và vận chuyển đi xa, bánh được đóng gói hút chân không.