Điện ảnh Việt Nam: Trông chờ lớp trẻ

KTĐT - Cuộc hội ngộ của những "người trong cuộc" đã diễn ra khá "nóng" và chân thành sau 5 năm điện ảnh Việt long đong làm mới mình và xoay sở tìm đường hội nhập.

Không chỉ chuyện "cơm áo gạo tiền", trường quay, bối cảnh… uốn mình trong nỗi lo của người làm nghề, mà còn cả những chuyện về tuổi tác, đường đi nước bước… của những người "đứng mũi chịu sào" trong hội nghề nghiệp này. Nhất là khi tiêu chí "Phấn đấu xây dựng nền điện ảnh dân tộc Việt Nam tiên tiến, hiện đại, nhân văn và hội nhập" bày ra trước thực tế làm phim hiện tại…

Có một cuộc cạnh tranh không cân sức

Đúng như ông Trần Luân Kim, nguyên Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, nói: "Điện ảnh nội ngày càng chịu sức ép trong cuộc cạnh tranh không cân sức với nguồn phim nước ngoài giữa thời hội nhập quốc tế. Từ tháng 8/2005, số lượng phim sản xuất đến nay vẫn duy trì ở mức ổn định với 66 phim truyện nhựa, 40 phim tài liệu và khoa học nhựa, 150 tài liệu và khoa học video và 42 phim hoạt hình. Phim truyện truyền hình có mức tăng trưởng nhanh, từ 200 tập năm 2006 lên đến trên 2.000 tập ở năm nay. Thế nhưng, phim truyền hình trong nước "lên sóng" bao nhiêu thì phim truyền hình nước ngoài cũng áp đảo không kém trên màn ảnh nhỏ".

Thị trường điện ảnh đã hình thành rõ nét, nhưng cũng phân hoá rõ rệt. Các cụm rạp hiện đại mọc lên ngày càng nhiều ở các thành phố lớn, nhưng nhiều vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, nơi có số lượng khán giả đông đảo, vẫn "đói" điện ảnh. Kinh doanh nhập khẩu và phát hành phim chuyển từ quốc doanh sang tư nhân mặc dù năng động hơn, nhưng lại sinh ra tình trạng tranh chấp, điển hình là vụ các rạp kiện nhà nhập khẩu và phát hành phim Megastar vừa rồi. Nhiều hãng phim tư nhân cũng như Nhà nước đã trụ vững trên thị trường, sản xuất được số lượng phim đáng kể, trong đó có nhiều phim cạnh tranh ngang ngửa với phim nước ngoài. Tuy nhiên, số lượng phim sản xuất hằng năm vẫn còn quá ít ỏi so với nhu cầu của hàng chục triệu khán giả. 

Một số hãng phim vẫn được Nhà nước tài trợ để giải quyết một phần kế hoạch sản xuất và duy trì hoạt động, nhưng xét về góc độ kinh doanh thì điện ảnh vẫn chưa thể vươn lên. Thiếu kinh phí, khó huy động vốn, chậm trễ trong thu hút nguồn lực xã hội đã làm chậm nhịp bước của điện ảnh. Mặc dù được bổ sung từ các nguồn đào tạo trong nước, nhưng đội ngũ hành nghề vẫn mỏng và thiếu đồng bộ, không chỉ thiếu người mà chất lượng cũng không đồng đều.

Để lớp trẻ lên tiếng

Có thể cảm nhận rất rõ cái sự sốt ruột và nóng lòng cho đường đi nước bước của điện ảnh nội trong giới làm nghề. Song, giữa cái gay gắt có phần hơi mông lung ấy, người ta nhìn thấy một cái nhìn tin cậy hướng về tuổi trẻ. Bởi những người trẻ nhìn khá chính diện: Điện ảnh là công nghệ nên việc đổi mới công nghệ, đầu tư con người và thiết bị là vô cùng thiết yếu, cũng như việc hợp tác với nước ngoài và tiếp tục mở rộng cửa tư nhân. Đã đến lúc cần một ban chấp hành mới năng động, quyết liệt, chứ không cần những vị hiền lành, chậm chạp nữa, để có thể cùng chung một ngôn ngữ với điện ảnh đương đại thế giới.

Xem ra, trẻ hóa đội ngũ là mong mỏi của Hội Điện ảnh Việt Nam, cũng là một lối mở cho điện ảnh nội trong thời gian tới với kỳ vọng sẽ năng động hơn,làm được nhiều việc hơn, hiện đại hơn… để hội nhập với thế giới.