Diễn đàn phát triển Việt Nam 2017: Năng suất lao động - đòn bẩy tăng trưởng

Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, năm 2017 kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất đáng ghi nhận, một trong số đó là cả 13 mục tiêu phát triển KT - XH đều có khả năng đạt và vượt mục tiêu đề ra. Nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng tốt, đạt khoảng 6,7% trong năm nay. Năm 2017, có thể nói đến 3 thành công và 5 thành tựu nổi bật của Việt Nam. NSLĐ của toàn nền kinh tế được cải thiện, cao hơn hẳn so với năm 2016, ước tăng khoảng 5,87%, tính theo giá hiện hành ước đạt khoảng 93,2 triệu đồng/lao động. Năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đóng góp ngày càng tăng trong tăng trưởng kinh tế. Năm 2017, đóng góp của TFP trong tăng trưởng GDP ước đạt 44,13%, cao hơn so với năm 2016 (40,68%) và cao hơn nhiều so với bình quân giai đoạn 2011 - 2015 (33,58%). Chỉ số năng lực cạnh tranh của Việt Nam tăng 5 bậc, từ 60 lên 55/137 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Sản xuất điện thoại tại Công ty TNHH Sam Sung Việt Nam. Ảnh: Thanh Hải

Trong khi đó, ông Ousmane Dione - Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, trong 5 năm qua, Việt Nam đã đạt được mức tăng trưởng đáng ghi nhận. Mức tăng trưởng năng suất như hiện nay sẽ có khả năng giúp Việt Nam đạt được tăng trưởng nhanh và bền vững, giống những nước phát triển hơn như Hàn Quốc, Singapore. “Hiện nay, có rất nhiều dư địa để Việt Nam tăng hiệu suất trong các ngành kinh tế, năng lượng trong công nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi nông nghiệp, hệ thống giao thông và logistic kết nối hiệu quả. Việc vươn lên trong nấc thang chuỗi giá trị đóng vai trò quan trọng để cải thiện năng suất” – vị này đánh giá.

Vai trò quyết định

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, trong năm 2017, tình hình chính trị - xã hội, kinh tế vĩ mô của Việt Nam tiếp tục được giữ vững ổn định, tính tự chủ của nền kinh tế được thể hiện rõ nét hơn. Vấn đề kinh tế tư nhân là động lực của sự phát triển lần đầu tiên đã được đặt ra đối với hệ thống chính trị. Đặc biệt, Chính phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm đến vấn đề an sinh xã hội, không ngừng tăng cường nguồn lực cho vùng sâu, vùng xa, vùng thiên tai, đồng bào dân tộc... Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng chỉ rõ, nền kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, chất lượng tăng trưởng cải thiện còn chậm, NSLĐ chưa cao; một số ngành, lĩnh vực tăng trưởng còn thấp. Tăng trưởng của Việt Nam hiện nay vẫn chủ yếu theo chiều rộng, trên cơ sở gia tăng các yếu tố đầu vào như tăng cường vốn và sử dụng nhiều lao động giản đơn. Trong khi việc đổi mới công nghệ và năng suất các nhân tố tổng hợp còn rất hạn chế. Đây chính là điểm nghẽn với sự phát triển của Việt Nam ở trung và dài hạn.

Thủ tướng Chính phủ đánh giá, tăng năng suất đang ngày càng có vai trò quyết định đối với tăng trưởng GDP của Việt Nam. Tuy nhiên, việc nâng cao năng suất đang là thách thức rất lớn đối với Việt Nam. Trên thực tế Việt Nam có nhiều tiềm năng, dư địa và cơ hội để tăng năng suất. Trước hết là phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực, chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, áp dụng KHCN. “Bên cạnh nỗ lực phát huy sáng tạo chính mình, Việt Nam rất cần sự hỗ trợ và tham vấn của các đối tác phát triển của cộng đồng DN, các chuyên gia trong và ngoài nước để tìm các giải pháp, các chính sách phù hợp trong bối cảnh KHCN tiến bộ vượt bậc, cách mạng công nghiệp 4.0 lan tỏa nhanh chóng, tiến trình mở cửa hội nhập của Việt Nam ngày càng sâu rộng” - Thủ tướng nói.

Đưa ra một số nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu để tiếp tục nâng cao năng suất, tạo đòn bẩy cho phát triển bền vững thời gian tới, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, NSLĐ là cơ sở và động lực chính, không chỉ cho sự phát triển của từng DN, cơ sở sản xuất cho tăng trưởng kinh tế nói chung mà còn cải thiện thu nhập và phúc lợi của người dân. Thủ tướng Chính phủ khẳng định, nâng cao TFP là nhiệm vụ đang được Chính phủ quan tâm với việc tăng cường đầu tư cho khoa học, ứng dụng công nghệ tiên tiến, tăng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển; đầu tư cho cơ sở hạ tầng, kết nối thông minh; thúc đẩy mạnh mẽ cải cách thể chế pháp luật; nâng cao năng lực quản trị nhà nước, cải thiện môi trường kinh doanh, giảm chi phí giao dịch cho nền kinh tế. Đặc biệt là phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo của người dân, của DN, tranh thủ các cơ hội tạo ra từ cách mạng công nghiệp 4.0...