Tháng 8/1944, trước yêu cầu của cách mạng và dưới sự lãnh đạo của Đảng, tại số nhà 46 Bát Đàn (quận Hoàn Kiếm), một tổ chức quần chúng của thanh niên Hà Nội trực thuộc Mặt trận Việt Minh ra đời, chính thức mang tên Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu. Sự ra đời này xuất phát từ thực tiễn đấu tranh cách mạng và Hà Nội cần phải có một tổ chức độc lập, tinh nhuệ của thanh niên, học sinh yêu nước. Dưới sự chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Quyết, Bí thư Thành ủy Hà Nội, sự dẫn dắt của các đồng chí Lê Quang Đạo, Vũ Quý, Vũ Oanh..., thanh niên, học sinh Hà Nội nhanh chóng trở thành lực lượng tiên phong trong phong trào cách mạng. Được sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Thành ủy Hà Nội, đoàn viên Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu đã tham gia và đi đầu trong hầu hết các cuộc đấu tranh cách mạng, thực hiện mọi hình thức đấu tranh cách mạng táo bạo nhưng cũng rất khôn khéo, sáng tạo, hiệu quả cao.
| Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng chúc mừng Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân. |
Đáng chú ý, trong 260 ngày hoạt động, Đoàn Thanh niên tuyên truyền xung phong thành Hoàng Diệu thuộc Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên cứu quốc Hoàng Diệu đã thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ như: Tổ chức và bảo vệ cuộc mít tinh tại chợ Canh (Hoài Đức, Hà Tây); đột nhập tổ chức mít tinh tại trường E.P.I.V; tổ chức mít tinh tuần hành vũ trang tại làng Mễ Trì; phối hợp với thanh niên cứu quốc xã Nhân Chính, Từ Liêm phá kho thóc Nhật tại đình làng Mọc, Quan Nhân chia cho dân nghèo; đột nhập, diễn thuyết phá cuộc triển lãm độc lập giả hiệu do chính quyền bù nhìn tổ chức ngay sau ngày khai mạc…
Cách mạng Tháng Tám thành công, các đoàn viên thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu tham gia bảo vệ chính quyền cách mạng ở Thủ đô, tham gia các cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ. Thực tế đấu tranh đã rèn luyện cho đội ngũ thanh niên yêu nước Hà Nội sự trưởng thành, bản lĩnh chính trị vững vàng, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Sau giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, Ban Liên lạc các chiến sĩ Việt Minh thành Hoàng Diệu trước Cách mạng Tháng Tám (nay gọi là Ban Liên lạc Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu) được thành lập.
Qua thực tế đấu tranh gian khổ trường kỳ, những đoàn viên thanh niên cứu quốc năm xưa đều đã vào tuổi “xưa nay hiếm”, nhưng những người con ưu tú của Thủ đô ngày ấy vẫn giữ nguyên bầu nhiệt huyết cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định đường lối đổi mới của Đảng, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đồng thời, vẫn luôn sẵn sàng góp sức dựng xây Thủ đô và đất nước; gương mẫu thực hiện và tuyên truyền, vận động gia đình, quần chúng nhân dân thực hiện tốt các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước…
Với những thành tích đó, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định số 634/QĐ-CTN ngày 29/4/2021 phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho đại diện Ban Liên lạc Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu. Đồng chí Đinh Tiến Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội tặng hoa cho Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cũng đã tặng hoa Đại tướng Nguyễn Quyết, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước nhiệm kỳ 1987-1992, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội năm 1945. Thay mặt Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng nhiệt liệt chúc mừng và trân trọng tri ân những đóng góp, hy sinh to lớn của bao thế hệ Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Đức Vân - Trưởng ban liên lạc Đoàn Thanh niên cứu quốc thành Hoàng Diệu đã ôn lại truyền thống lịch sử của đơn vị.
“Chúng tôi vẫn nhớ như in không khí sục sôi của những ngày Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Khi đó, chúng tôi chỉ là những chàng trai, cô gái tuổi mười tám, đôi mươi, mang trong mình ngọn lửa nhiệt huyết cách mạng, niềm tin theo Đảng, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hôm nay, chúng tôi, người trẻ nhất cũng đã trên 90 tuổi và cũng chỉ còn 53 đội viên (tổng số 420 đội viên) còn được chứng kiến giờ phút xúc động và thật tự hào này. Chúng tôi luôn bày tỏ sự tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và niềm tin sâu sắc vào thế hệ trẻ hôm nay sẽ kế thừa xứng đáng truyền thống của thế hệ đi trước” - ông Lê Đức Vân bày tỏ.
