Doanh nghiệp đồ uống Việt khó trụ vững trên sân nhà

Theo thống kê của ngành công thương, hiện mức tiêu thụ NGK trung bình của một người Việt Nam khoảng 23 lít/năm, trong khi thế giới là 40 lít/năm/người. Thị trường NGK Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng cao là do văn hóa ăn uống của người Việt đa dạng và tốc độ gia tăng dịch vụ ăn nhanh ở Việt nam đang đạt mức 17,8%/năm.

Ngoài ra, Việt Nam là quốc gia có dân số trẻ, với độ tuổi trong nhóm 15 - 54 chiếm gần 62,2% được đánh giá là có nhu cầu cao nhất về các loại nước giải khát. Đặc biệt, Việt Nam còn là nước có truyền thống về nông nghiệp, đủ điều kiện để cung ứng các nguồn nguyên liệu thô cho hoạt động sản xuất, chế biến đồ uống không có gas như nước ép trái cây, sữa trái cây, trà thảo mộc.

Nói về tiềm năng phát triển thị trường NGK, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội bia rượu - NGK Việt Nam (VBA) Nguyễn Tiến Vỵ cho biết: Thị trường NGK Việt Nam đang có sức hút rất lớn đối với các nhà đầu tư nước ngoài do có tốc độ tăng trưởng từ 6 - 7% trong khi các nước như Pháp, Nhật Bản... cũng chỉ có mức tăng trưởng nội địa khoảng 2% năm.

Nhận thấy tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường NGK Việt Nam, nhiều DN nước ngoài đang đổ tiền đầu tư với số vốn khổng lồ tham vọng chiếm lĩnh thị trường. Báo cáo của Hiệp hội bia rượu - NGK cho thấy hiện Coca Cola chiếm lĩnh trên 41% thị phần, PepsiCo chiếm 22,7%, Tập đoàn Tân Hiệp Phát chiếm 25,5%, 10,5% còn lại thuộc về các cơ sở nhỏ lẻ khác.

Đáng chú ý, bên cạnh việc đầu tư trực tiếp nhiều DN nước ngoài liên kết với DN Việt để sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, dần chiếm lĩnh thị phần NGK hoặc bị nước ngoài thôn tính. Mới đây Công ty CP Tập đoàn Kido hợp tác với DN Thái Lan thâm nhập thị trường NGK bằng sản phẩm Thái Lan. Công ty CP Nước giải khát Sài Gòn – Tribeco với sản phẩm sữa đậu nành có tiếng trong nước sau một thời gian liên doanh với Uni – President (Đài Loan) đã liên tục thua lỗ nên phải bán 43,6% cổ phần cho đối tác liên doanh.

Nói về lý do thị phần NGK rơi vào tay DN ngoại, Chủ tịch VBA Nguyễn Văn Việt cho biết, đa phần là DN Việt quy mô nhỏ lẻ, không đủ tiềm lực tài chính nên công nghệ, thiết bị máy móc dùng trong ngành NGK có tới 52% là lạc hậu, 38% trung bình, 10% hiện đại và chỉ có 2% là công nghệ cao. Bên cạnh đó, DN Việt thiếu liên kết, nặng về mối quan hệ, dựa dẫm, chậm thích ứng với tập quán kinh doanh quốc tế và các FTA... Đây chính là cơ hội cho các DN ngoại lấn sân vào thị trường Việt Nam cạnh tranh thị phần.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, dù thị trường NGK đang bị DN ngoại chiếm lĩnh nhưng DN Việt vẫn có cơ hội phát triển nếu biết cách khai thác thị trường “ngách” với các sản phẩm riêng. Trong cuộc chia sẻ mới đây về chiến lược phát triển của thị trường NGK của khối nội, Chủ tịch Hiệp hội Marketing Việt Nam Lê Phụng Hào cho rằng: Người tiêu dùng đang dần chuyển sang sử dụng NGK nguồn gốc hữu cơ có lợi cho sức khỏe, vì vậy DN Việt nên sản xuất ra các loại nước ép trái cây đặc thù của Việt Nam, trà thảo mộc không gas… hay đưa ra sản phẩm dành cho phân khúc khách hàng có thu nhập trung bình, học sinh, sinh viên

Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt với DN ngoại, DN Việt phải nhanh nhạy nắm bắt các xu hướng tiêu dùng mới để đưa ra sản phẩm phù hợp và có chiến lược linh hoạt với biến động trên thị trường, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh trong ngành NGK.