Doanh nghiệp gian lận, nông dân lao đao

Thời gian qua, thịt đùi gà Mỹ bán với giá siêu rẻ tại thị trường phía Nam đã đẩy ngành chăn nuôi gia cầm nước ta vào tình trạng thua lỗ, nhiều trang trại có nguy cơ phá sản. Theo đại diện Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, đây không phải là hành vi bán phá giá mà là “gian lận thương mại”.

Thiệt hại lớn

Dù không phải là "tâm bão", song làn sóng đùi gà giá rẻ cũng gây ảnh hưởng rất lớn đến các hộ chăn nuôi gia cầm ở ngoại thành Hà Nội. Bằng chứng là hơn một tháng qua, giá gà xuất chuồng đã giảm đáng kể. Anh Nguyễn Văn Lâm, chủ trang trại chăn nuôi xã Cấn Hữu, huyện Quốc Oai cho biết, hiện tại giá xuất gà công nghiệp chỉ khoảng 21.000 - 22.000 đồng/kg, giảm mạnh so với thời điểm cách đây hai tháng (35.000 - 37.000 đồng/kg). Trong khi đó, với phương thức chăn nuôi hiện tại, trung bình giá thành sản xuất mỗi kg gà công nghiệp đã là 29.000 đồng/kg. "Người chăn nuôi đang thua lỗ mà không biết kêu ai?" - anh Lâm than thở.

Chăn nuôi gia cầm tại xã Trần Phú, huyện Chương Mỹ. Ảnh: Quang Thiện

Theo thống kê của Hiệp hội Chăn nuôi Đông Nam Bộ, khu vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất của thịt đùi gà Mỹ giá rẻ, chi phí tối thiểu để sản xuất mỗi kg gà là 26.000 – 27.000 đồng. Tuy nhiên, giá bán gà từ đầu năm 2015 đến nay ở khu vực này chỉ khoảng dưới 25.000 đồng/kg, nghĩa là dưới mức giá thành. "Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai có 3.000 trang trại chăn nuôi gà công nghiệp với vốn đầu tư khoảng 6.000 tỷ đồng. Tính cả nước, số tiền mà nông dân vay ngân hàng tới hàng chục ngàn tỷ đồng. Nếu không có biện pháp chấn chỉnh hoạt động nhập đùi gà, ngành chăn nuôi trong nước sẽ có nguy cơ phá sản hàng hoạt" - Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai Nguyễn Trí Công cho biết.

Theo thống kê, tổng đàn gà công nghiệp của cả nước hiện vào khoảng 14,4 triệu con, chủ yếu được chăn nuôi tập trung. Với mức giá xuất chuồng giảm mạnh như hiện nay, người chăn nuôi đang lỗ bình quân 10.000 đồng/con gà. Như vậy,trong hơn 11 tháng qua, người nuôi gà cả nước thiệt hại trên 1.300 tỷ đồng.

Kiểm soát chặt chẽ thịt nhập khẩu

Trước tình trạng thịt đùi gà Mỹ giá rẻ gây xáo trộn thị trường trong nước, phía Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai và Hiệp hội Chăn nuôi Đông Nam Bộ đã đề nghị Bộ Công Thương, Bộ NN&PTNT điều tra chống bán phá giá. Tuy nhiên, theo khẳng định của ông Trần Duy Khanh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, đây không phải là hành vi bán phá giá mà là gian lận thương mại. Ông Khanh cho rằng có sự "bắt tay" của DN Việt Nam và DN Mỹ trong việc đưa thịt đùi gà đông lạnh gần hết hạn sử dụng từ những bang có dịch cúm gia cầm của Mỹ về tiêu thụ trong nước. Theo thông tin từ ông Khanh cung cấp, giá cánh gà ở Mỹ thấp nhất là 0,91 USD/kg trong khi thuế nhập khẩu của Việt Nam là 20 - 40%, chưa kể các loại phí vận chuyển, bảo quản. Do đó không thể có thịt đùi gà Mỹ bán với giá 20.000 đồng/kg ở Việt Nam. Để tìm ra các DN làm ăn "ngoài luồng" này không khó thông qua hệ thống kiểm soát của Tổng cục Hải quan. Nhưng phía đơn vị này cho rằng đó là "bí mật DN" để từ chối cung cấp thông tin DN liên quan. "Làm như vậy là tiếp tay cho gian lận thương mại" - ông Khanh bức xúc cho biết.

Cung cấp thông tin cho báo Kinh tế & Đô thị chiều 17/9, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, thịt gà các loại chủ yếu nhập khẩu qua khu vực cảng Sài Gòn và cảng Hải Phòng. Trong nửa đầu năm 2015, các DN Việt Nam đã nhập khẩu gần 70.000 tấn thịt gà các loại (gà nguyên con, đùi gà, cánh gà, thịt gà khác), trị giá lên đến 63,7 triệu USD. Mặt hàng này giá bình quân nhập khẩu trước thuế là 0,91 USD/kg, tương đương 19.600 đồng/kg, trong đó hàng nhập từ Mỹ chiếm hơn 60%. Tổng cục Hải quan cũng phủ nhận việc "giấu thông tin" và cho biết đã cung cấp cho Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) để xác minh có hành vi bán phá giá hay không (?).

Hiện nay, Bộ NN&PTNT đang nỗ lực chỉ đạo thực hiện đề án tái cơ cấu ngành chăn nuôi, vực dậy nền chăn nuôi trong nước trước áp lực hội nhập. Tuy nhiên, người chăn nuôi mong mỏi rằng, ngoài sự nỗ lực tổ chức lại sản xuất, cơ quan quản lý Nhà nước cần có biện pháp siết chặt nhập khẩu thịt gà đông lạnh, tránh tình trạng gian lận thương mại gây thiệt hại cho cả người sản xuất lẫn người tiêu dùng.