Kết quả khả quan
Theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, năm 2019, tình hình quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến không thuận lợi so với những năm trước đây. Kinh tế toàn cầu tăng trưởng thấp nhất trong 10 năm trở lại đây, nhiều nền kinh tế gặp khó khăn và suy giảm tăng trưởng.
Trong bối cảnh đó, kinh tế Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng tích cực, là một trong những điểm sáng về tăng trưởng trong khu vực và thế giới. Tình hình kinh tế - xã hội 5 tháng đầu năm 2019 của Việt Nam nhìn chung tiếp tục tiến triển tích cực.
| Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng dự và phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ năm 2019. Ảnh: TTXVN |
Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát trong tầm kiểm soát theo mục tiêu, tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân 5 tháng đầu đạt thấp nhất trong 3 năm trở lại đây. Thị trường tiền tệ, ngoại hối và mặt bằng lãi suất khá ổn định, thanh khoản tốt. Thu, chi ngân sách nhà nước cơ bản được bảo đảm. Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục gia tăng.
“Cả nước có gần 54.000 DN đăng ký thành lập mới, cao nhất trong 5 năm qua và 19,6 nghìn DN hoạt động trở lại; sản xuất công nghiệp chế biến, chế tạo tăng khá, trong đó sản phẩm điện tử, máy vi tính, bắt đầu phục hồi sau 2 tháng liên tiếp tăng trưởng âm; môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện. Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh quý I/2019 so với quý IV/2018 cho thấy, 85,1% số DN đánh giá xu hướng tốt lên và ổn định” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh những kết quả tích cực, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra, nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức xuất phát chủ yếu từ những yếu kém nội tại.
Năng suất, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, DN và hàng hóa, dịch vụ Việt Nam vẫn còn thấp; Trình độ quản trị, hiệu quả kinh doanh, năng lực sáng tạo và ứng dụng công nghệ cũng như sự liên kết và tham gia chuỗi giá trị còn hạn chế.
Ngoài ra, quy định pháp luật về đầu tư, kinh doanh vẫn còn những bất cập; thủ tục hành chính, tiếp cận đất đai, tài nguyên, tín dụng… còn khó khăn; chi phí về vốn, logistics, thủ tục hành chính còn cao. Tỷ lệ DN so với dân số bình quân còn thấp. So sánh với một số nước, Việt Nam mới đạt khoảng 140 người dân/doanh nghiệp, trong khi bình quân các nước ASEAN là 80 - 100, các nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản, EU là 10 - 12 người dân/DN.
Giải pháp khắc phục
Trong bối cảnh đó, phát triển nhanh và bền vững là chủ trương, quan điểm nhất quán và xuyên suốt trong chiến lược phát triển của Việt Nam. “Mục tiêu phải phát triển kinh tế nhanh để tránh tụt hậu, giảm khoảng cách với các nước đang phát triển. Đồng thời phải duy trì tăng trưởng kinh tế bền vững, từng bước thực hiện tăng trưởng xanh, phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo” - Phó Thủ tướng nói.
Trước hết phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, bảo vệ môi trường. Tăng trưởng kinh tế phải góp phần nâng cao chất lượng đời sống người dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Nâng cao chất lượng tăng trưởng, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt là chính sách tài chính, tiền tệ.
Phát triển bền vững công nghiệp với cơ cấu ngành nghề, công nghệ, thiết bị bảo đảm nguyên tắc thân thiện với môi trường; tích cực ngăn ngừa và xử lý ô nhiễm công nghiệp, xây dựng nền “công nghiệp xanh”, ưu tiên phát triển các ngành, công nghệ, sản phẩm thân thiện với môi trường, đẩy mạnh phát triển công nghệ cao tại các đô thị lớn.
Từng bước phát triển ngành công nghiệp môi trường. Thực hiện sản xuất và tiêu dùng bền vững. Đẩy mạnh áp dụng rộng rãi sản xuất sạch hơn để nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nguyên vật liệu, năng lượng, nước, đồng thời giảm thiểu phát thải và hạn chế mức độ gia tăng ô nhiễm, bảo vệ chất lượng môi trường, sức khỏe con người, đảm bảo phát triển bền vững.
Để thực hiện được các mục tiêu và nhiệm vụ trên, Chính phủ Việt Nam tiếp tục quyết tâm triển khai các giải pháp lớn.
Một là, giữ vững môi trường vĩ mô, ổn định chính trị xã hội. Đây chính là một lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh thế giới biến động, khó lường. Đồng thời là nhân tố quyết định, tạo tiền đề cho phát triển bền vững.
Hai là, tập trung tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trường hợp lý nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh. Trước hết là tái cơ cấu đầu tư; tái cơ cấu DN nhà nước, tái cơ cấu hệ thống tài chính, ngân hàng; tái cơ cấu các ngành, lĩnh vực. Phát triển các ngành công nghiệp cốt lõi, phát triển công nghiệp hỗ trợ. Tái cấu trúc ngành năng lượng gắn với sử dụng tiết kiệm năng lượng. Phát triển hệ thống các đô thị thông minh…
Ba là, ưu tiên đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng bền vững nhằm tạo ra các kết nối “thông minh”, giảm chi phí giao dịch, nâng cao tính cạnh tranh của doanh nghiệp, nhà đầu tư và nền kinh tế.
Bốn là, Chính phủ khuyến khích tăng cường đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục và khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hỗ trợ cộng đồng DN hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và sáng tạo đổi mới trong kinh doanh.
Năm là, hoàn thiện thể chế, trong đó tập trung cải thiện chất lượng thể chế, chính sách pháp luật theo hướng tăng cường tính minh bạch, lành mạnh, an toàn và hiệu quả nhằm thích ứng với nền sản xuất mới trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính nhằm giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn trong đầu tư và sản xuất kinh doanh của DN và người dân.
Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy DN làm trung tâm; tăng cường vai trò nghiên cứu của các trường đại học; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ các chương trình khoa học trọng điểm, các nghiên cứu cấp bộ và hoạt động của các viện nghiên cứu nhà nước; khuyến khích thành lập các viện nghiên cứu tư nhân, nhất là trong lĩnh vực khoa học, công nghệ.
Hoàn thiện hệ thống thể chế để thực sự khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo; khuyến khích DN đầu tư đổi mới công nghệ, tham gia nghiên cứu và phát triển (R&D) và trí tuệ nhân tạo. Không sử dụng các công cụ hành chính can thiệp vào hoạt động đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp.
Bảy là, tiếp tục đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ đối ngoại, tích cực hội nhập khu vực và quốc tế. Đặc biệt là tích cực tham gia các Hiệp định, thoả thuận thương mại tự do thế hệ mới với các khu vực, các quốc gia phát triển. Đây chính là nhân tố thúc đẩy sự phát triển bền vững của Việt nam; là động lực, là mục tiêu “ép” Việt Nam phải đổi mới để hội nhập quốc tế.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh: DN chính là chủ thể, là lực lượng hiện thực hóa các mục tiêu của Chính phủ. DN có nguồn lực, ứng dụng khoa học công nghệ, tổ chức sản xuất, cung cấp đầu vào, đầu ra cho sản phẩm. Nếu DN gắn lợi ích của mình với cộng đồng, chắc chắn sẽ trở thành động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển, mang lại lợi ích cho cả cộng đồng.
Với tinh thần DN đồng hành cùng Chính phủ, những ý kiến góp ý thẳng thắn, xây dựng, những giải pháp cụ thể, thiết thực sẽ giúp Việt Nam có thể thực hiện thành công mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ KH&ĐT phối hợp cùng các bộ cơ quan liên quan lắng nghe, tiếp thu những những ý kiến, kiến nghị của các DN, các tổ chức quốc tế… Từ đó, tổng hợp, đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường thuận lợi để thu hút nguồn lực, khuyến khích DN mở rộng đầu tư, sản xuất kinh doanh.
