Bên cạnh công năng thu gom rác, những thùng rác kiểu mới này còn có chức năng sử dụng những tấm pin năng lượng mặt trời, tạo nguồn bổ sung ánh sáng cho TP về đêm, thực hiện nội dung tuyên truyền bảo vệ môi trường.
Đây là kết quả bước đầu của việc thực hiện Dự án cung cấp, lắp đặt hệ thống thùng rác công nghệ có kết hợp công năng quảng cáo do Công ty CP Công nghệ Xanh Goda (Công ty) triển khai từ cuối năm 2019 với sự chấp thuận của UBND TP Hà Nội. Trong khuôn khổ dự án, công ty cung cấp, lắp đặt miễn phí khoảng 10.000 thùng rác công nghệ trên hầu hết tuyến đường, phố, công viên, trường học, bệnh viện... của Thủ đô.
Trong giai đoạn 1, từ đầu năm 2020 đến tháng 7/2021, công ty dự kiến lắp đặt khoảng 3.000 thùng rác tại các quận: Hai Bà Trưng, Đống Đa, Hoàn Kiếm, Ba Đình,Thanh Xuân, Cầu Giấy. Sau thời gian giãn cách xã hội vì dịch Covid-19, đến nay công ty đã lắp đặt được hơn 200 thùng. Những thùng rác công nghệ này là giải pháp, sáng kiến mới trong công tác quản lý, thu gom rác thải, cũng như tuyên truyền và bảo vệ môi trường của TP.
Có thể nói dự án đã được khởi đầu một cách tốt đẹp, nhận được sự ủng hộ, tán thưởng của đông đảo người dân TP. Để những giai đoạn sắp tới của dự án được thực hiện tốt hơn, xin có đôi điều chia sẻ.
Thứ nhất, với thiết kế hiện nay, thùng rác được phân chia thành hai ngăn riêng biệt, đựng rác tái chế và rác không tái chế. Đây là thiết kế thuận lợi cho việc thi công, lắp đặt và cả tính thẩm mĩ. Tuy nhiên, nếu ta xem lại nguyên tắc của việc phân loại rác tại nguồn, một giải pháp hữu hiệu trong công tác quản lý chất thải được áp dụng ở nhiều nước phát triển, mỗi thùng rác ở nơi công cộng thường được chia làm 3 ngăn: Rác hữu cơ (loại rác dễ phân hủy và có thể đưa vào tái chế để sử dụng cho việc chăm bón cây và làm thức ăn cho động vật); rác tái chế (loại rác khó phân hủy nhưng có thể tái chế lại thành các sản phẩm mới cùng loại hoặc có thể tái chế thành một sản phẩm mới khác như các loại giấy thải, hộp giấy, bì thư, bưu thiếp thùng carton, kim loại, các loại nhựa…); rác vô cơ (những loại rác không thể sử dụng, tái chế hoặc tốn quá nhiều chi phí để tái chế phải xử lý bằng cách chôn lấp). Nên chăng, trong những giai đoạn tiếp theo có thể thay đổi thiết kế, chia thùng rác làm 3 ngăn theo cách phân chia nói trên, vừa thuận lợi cho việc phân loại rác, vừa góp phần nâng cao ý thức, tạo thói quen cho người dân với việc thực hiện phân loại rác tại nguồn.
Thứ hai, như với nhiều dự án cung cấp tiện ích công cộng khác, hiệu quả của dự án này phụ thuộc rất nhiều vào ý thức người dân khi sử dụng. Ý tưởng tốt, tiện ích phù hợp, nhưng nếu người dân sử dụng không đúng mục đích, thiếu ý thức bảo vệ thì sẽ không đạt hiệu quả, thậm chí còn gây tác dụng tiêu cực. Việc lắp đặt các trụ nước uống miễn phí tại một số điểm công cộng thời gian qua là một ví dụ. Ai cũng thấy, trong những ngày Hè nắng nóng, những trụ nước sạch miễn phí thực sự đem lại lợi ích cho cộng đồng.
Tuy nhiên, trong khi mọi người dân sử dụng các trụ nước sạch miễn phí này một cách trân trọng thì vẫn có không ít người có những hành vi thiếu ý thức như ném giấy ăn, đầu mẩu thuốc lá, túi ni lông… thậm chí đổ cả bát mì tôm ăn dở lên bồn chậu. Nhiều người lạm dụng, lấy cả chục lít nước mỗi ngày để bán nước giải khát, trà đá.
Thậm chí, có người còn rửa tay, rửa mặt ngay tại vòi nước sạch. Ý nghĩa và lợi ích của những trụ nước uống miễn phí, những thùng rác công nghệ được lắp đặt tại các nơi công cộng trên địa bàn TP… là điều đã được khẳng định. Vấn đề là mỗi người cần chung tay tạo hình ảnh đẹp, sử dụng công trình đúng mục đích.
Mong rằng đôi điều chia sẻ nói trên sẽ góp phần để Dự án lắp đặt các thùng rác công nghệ trên địa bàn TP tiếp tục được thực hiện, sử dụng đúng mục đích, phát huy hiệu quả, góp phần xây dựng Thủ đô ngày càng văn minh, sạch đẹp.
