Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) quy định về BHXH bắt buộc có các chế độ: Ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất; bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động.
Các chế độ BHXH: Đối với BHXH tự nguyện, có 4 chế độ: Thai sản, hưu trí, tử tuất, bảo hiểm tai nạn lao động theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động. Như vậy, BHXH tự nguyện tăng 2 chế độ so với Luật hiện hành.
Mức hưởng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH và có chia sẻ giữa người tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.
Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất bằng 2.000.000 đồng; cao nhất bằng 36.000.000 đồng. Chính phủ quy định việc điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cao nhất trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
Mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng 1.500.000 đồng và cao nhất bằng 36.000.000 đồng.
Về điều kiện hưởng lương hưu: Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, e, g, h, I, k, l, m khoản 1 và khoản 2 Điều 31 của Luật này, khi nghỉ việc có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
+ Đủ 61 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 56 tuổi 8 tháng đối với lao động nữ, sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035;
+ Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 5 tuổi so với quy định tuổi nghỉ hưu và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục Bộ LĐTB&XH ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021;
+ Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với quy định tuổi nghỉ hưu và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò theo quy định của Chính phủ;
+ Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Người lao động quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều 31 của Luật này nghỉ việc có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu khi thuộc một trong các trường hợp sau:
+ Có tuổi thấp hơn tối đa 5 tuổi so với quy định tuổi nghỉ hưu, trừ trường hợp Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Công an nhân dân, Luật Cơ yếu, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng có quy định khác.
+ Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với quy định tuổi nghỉ hưu và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, thuộc danh mục do Bộ LĐTB&XH ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021.
+ Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Mức lương hưu hàng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH quy định, tương ứng với thời gian đóng BHXH là 20 năm đối với lao động nam; tương ứng với thời gian đóng BHXH là 15 năm đối với lao động nữ, sau đó cứ mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Trường hợp lao động nam đủ điều kiện quy định có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mỗi năm đóng BHXH tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 2,25%. Trường hợp người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu mà thời gian đóng BHXH tính hưởng lương hưu dưới 15 năm thì mỗi năm đóng BHXH tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 2,25%.
