Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) quy định trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Theo đó, người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
Mức trợ cấp một lần được tính toán theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%; cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội vượt được tính bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Đối với trường hợp người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định mà tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội, thì mức trợ cấp một lần cho mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội sau độ tuổi nghỉ hưu cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% được tính bằng 2 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Ủy ban Xã hội thấy rằng về cơ bản, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) tiếp tục kế thừa Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành và không thay đổi cách tính lương hưu, mức đóng – hưởng.
Tuy nhiên, quy định về trợ cấp một lần khi nghỉ hưu đối với những người đóng bảo hiểm xã hội đạt và vượt tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, nhiều ý kiến cho rằng sửa luật lần này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia bảo hiểm xã hội muộn hoặc những người tham gia không liên tục. Song dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) lại chưa khắc phục được hạn chế, mà được cho là thiệt thòi đối với những người tham gia bảo hiểm xã hội sớm và ở lại hệ thống lâu dài.
Theo quy định dự thảo Luật, nếu một người lao động nam tham gia bảo hiểm xã hội từ khi 20 tuổi đến 55 tuổi là đã đủ số năm đóng (đóng bảo hiểm xã hội 35 năm) để đạt điều kiện về tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, nhưng vì chưa đến tuổi nghỉ hưu nên tiếp tục tham gia đóng bảo hiểm xã hội cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu là 62 tuổi.
Khi đó lao động nam được hưởng lương hưu và phần trợ cấp một lần cho số năm đóng vượt bảo hiểm xã hội khi đã đạt tỷ lệ hưởng 75% (cứ mỗi năm đóng cho thời gian hưởng sau 55 tuổi đến 62 tuổi chỉ được trợ cấp tính bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương cho giai đoạn này). Đối với lao động nữ khi đóng bảo hiểm xã hội vượt số năm quy định cũng tương tự như vậy.
Do đó, có ý kiến cho rằng nên xem xét, nghiên cứu bổ sung chính sách khuyến khích đối với những người tham gia sớm và ở lại lâu dài với hệ thống bảo hiểm xã hội, theo hướng có thể nghiên cứu quy định tương tự như việc khuyến khích tham gia bảo hiểm y tế liên tục từ 5 năm trở lên. Vì thế, Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu chính sách đối với những người tham gia bảo hiểm xã hội sớm và đóng thừa năm.
