Theo Bộ Quốc phòng hai nước, Washington sẽ được tiếp cận thêm 4 căn cứ quân sự nữa theo Thỏa thuận hợp tác quốc phòng nâng cao (EDCA) được ký kết từ năm 2014.
EDCA cho phép Mỹ tiếp cận các căn cứ quân sự của Philippines nhằm mục đích huấn luyện, lắp đặt thiết bị và xây dựng cơ sở hạ tầng như đường băng, kho chứa nhiên liệu và doanh trại. Tuy nhiên, Mỹ không được tiếp cận thường xuyên.
Hai bên nhấn mạnh: "Liên minh Philippines-Mỹ vẫn luôn đứng vững trước những thách thức của thời gian. Chúng tôi hy vọng những căn cứ quân sự này sẽ củng cố quan hệ hợp tác song phương".
Dù tuyên bố này không đề cập đến các địa điểm quân sự cụ thể. Tuy nhiên, Cựu chỉ huy quân đội Philippines cho biết Mỹ đã yêu cầu tiếp cận những căn cứ ở phía bắc Luzon, gần với Đài Loan nhất và trên đảo Palawan – nơi đối diện với quần đảo Trường Sa ở Biển Đông.
Mỹ đã phân bổ hơn 82 triệu USD đầu tư cơ sở hạ tầng ở năm căn cứ quân sự hiện có.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã sẵn sàng có mặt tại bàn đàm phán ở Manila trong bối cảnh Washington đang nỗ lực tăng cường an ninh tại Philippines nhằm ngăn chặn mọi động thái của Trung Quốc đối với Đài Loan.
Ngày 2/1, ông Austin đã gặp Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr tại dinh tổng thống trước khi gặp Bộ trưởng Quốc phòng Carlito Galvez. Ông Austin khẳng định Mỹ sẵn sàng giúp Philippines bằng mọi cách có thể.
Về phía Philippines, Tổng thống Marcos nhấn mạnh ông thực sự coi trọng mối quan hệ hợp tác lâu năm giữa hai nước.
“Đối với tôi, tương lai của Philippines cũng như toàn bộ khu vực châu Á-Thái Bình Dương luôn phải có sự hiện diện của Mỹ” – Tổng thống Marcos chia sẻ thẳng thắn với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.
Chuyến thăm của ông Austin diễn ra sau chuyến thăm Philippines của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris vào tháng 11/2022. Trong chặng dừng chân ở Palawan, bà Harris cho biết Washington sẽ luôn sát cánh cùng Philippines trước những căng thẳng ở Biển Đông.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về động thái mới nhất của Mỹ và Philippines.
