Thực tế, thời gian qua, tình hình khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực đất đai ngày càng gia tăng. Liên quan đến vấn đề này, tại Hội thảo do Liên minh Đất đai (LANDA) tổ chức vừa qua, có nhiều ý kiến cho rằng, để Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được thật sự hiệu quả thì việc tham gia đóng góp ý kiến của người dân là vô cùng quan trọng.
Khu đô thị mới Xuân Phương, huyện Từ Liêm đang xây dựng dở dang. Ảnh: Đức San
|
Theo kết quả phân loại, xử lý đơn thư của Bộ TN&MT, tình trạng công dân gửi đơn vượt cấp lên T.Ư vẫn còn nhiều. Nội dung đơn thư vẫn tập trung vào công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (khiếu nại về quyết định thu hồi đất chiếm 23,85%, khiếu nại về giá đất chiếm 12,76%, khiếu nại liên quan đến cấp và thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chiếm 15,43%, tranh chấp đất đai giữa cá nhân và cá nhân chiếm 10,71%...). Tuy vậy, người dân vẫn chưa có tiếng nói quyết định đối với cuộc sống và sinh kế của mình khi đất đai bị thu hồi. Kết quả từ một khảo sát của LANDA cho thấy, những bức xúc của người dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được giải quyết cơ bản trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), chỉ còn một điểm duy nhất chưa được tiếp thu là cần đạt được sự đồng thuận của người dân tham gia vào lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp cuối cùng (cấp huyện). Thực tế cũng cho thấy trong quá trình thực thi Luật Đất đai năm 2003, nhiều trường hợp người có đất bị thu hồi để phát triển kinh tế - xã hội, lại trở nên khó khăn hơn do bị mất sinh kế, không tìm được việc làm thay thế, nhiều gia đình vì vậy lại rơi vào tình trạng đói nghèo.
Về cơ chế định giá đất, kiến nghị của LANDA cũng xoay quanh nội dung cho người dân góp tiếng nói để đòi quyền lợi chính đáng của mình nhiều hơn. Cụ thể là không trao thẩm quyền định giá đất cho UBND tỉnh. Cần thành lập cơ quan định giá đất quốc gia trực thuộc T.Ư nhằm đề xuất giá đất khách quan, phù hợp với thị trường. Đặc biệt, người bị thu hồi đất có quyền tham gia giới thiệu danh sách các tổ chức cung cấp dịch vụ định giá đất độc lập tham gia đấu thầu định giá đất để xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Bên cạnh đó, LANDA đề nghị quy hoạch sử dụng đất cấp huyện chỉ được phê duyệt khi có sự đồng thuận của 70% người dân địa phương nơi quy hoạch. Tương tự như vậy, phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chỉ được phê duyệt khi có sự đồng thuận của 70% số người bị thu hồi đất.
"Các cuộc tham vấn cộng đồng trực tiếp và thăm dò ý kiến do LANDA thực hiện cho thấy, nguyện vọng sâu xa của người dân, đặc biệt là những nông dân sản xuất nhỏ, người nghèo, phụ nữ và người dân tộc thiểu số, là được biết thông tin, được tham gia, được đồng thuận trước những quyết định về đất đai có ảnh hưởng đến cuộc sống của họ." - Chủ tịch LANDA Phạm Văn Thành |