Đồng tình quy định cho phép phạm nhân ra ngoài trại giam để lao động

Tại điểm b khoản 4 Điều 17 Dự thảo Luật quy định: “Căn cứ yêu cầu thực tế của công tác giam giữ, quản lý và tổ chức lao động dạy nghề cho phạm nhân, trại giam tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam. Việc tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam do Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định”.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, hiện đang có hai loại ý kiến. Thứ nhất, tán thành quy định của Dự thảo Luật, nhưng cần quy định chặt chẽ các điều kiện về loại tội, mức hình phạt, thời hạn tù, thời gian chấp hành hình phạt tù còn lại, ý thức cải tạo, sức khỏe, độ tuổi lao động; trách nhiệm quản lý phạm nhân để đưa phạm nhân ra lao động tại “Khu sản xuất”, “Điểm lao động, dạy nghề” ngoài trại giam.

Ý kiến thứ hai không tán thành quy định của Dự Luật vì cho rằng, nếu tổ chức “Khu sản xuất”, “Điểm lao động, dạy nghề” ngoài trại giam sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp, không bảo đảm tính nghiêm minh của bản án, gây tâm lý lo lắng cho nhân dân ở khu vực phạm nhân lao động, dễ xảy ra tình trạng phạm nhân mang vật cấm vào trại giam và nguy cơ trốn trại.

Quan điểm của Ủy ban Tư pháp và Cơ quan chủ trì soạn thảo nhận thấy, chính sách nhất quán của Nhà nước ta từ trước đến nay là đối với người bị phạt tù thì buộc họ phải chấp hành hình phạt tại các cơ sở giam giữ, phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội. Do đó, đối với người bị phạt tù thì lao động, học tập, bao gồm cả học nghề là nghĩa vụ bắt buộc và là nội dung quan trọng trong công tác giáo dục người chấp hành án phạt tù. Việc tổ chức lao động cho phạm nhân không chỉ nhằm giáo dục cải tạo mà còn mục đích cải thiện bữa ăn, dạy nghề, tạo thêm khoản thu nhập, chuẩn bị cho phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng.

“Những năm qua, số người phải chấp hành án tù tại các trại giam ngày càng tăng. Mặc dù Nhà nước đã rất quan tâm đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống cơ sở giam giữ, nhưng đến nay cũng còn nhiều khó khăn. Nhiều trại giam thiếu diện tích đất, thiếu mặt bằng để tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân trong trại giam. Việc giam giữ tập trung phạm nhân với số lượng lớn trong một thời gian dài, nếu không tạo việc làm cho họ sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp, nguy cơ mất an ninh, an toàn tại các trại giam là rất lớn, rất khó khăn cho công tác quản lý phạm nhân” - bà Lê Thị Nga cho hay. Đồng thời bày tỏ quan điểm Ủy ban Tư pháp và Cơ quan chủ trì soạn thảo thống nhất đề nghị bổ sung quy định cho phép trại giam thành lập Khu sản xuất, Điểm lao động và cho phép trại giam phối hợp với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam.

Đồng tình với việc cho phép trại giam phối hợp với DN, tổ chức, cá nhân tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam, theo Chủ tịch Hội đồng dân tộc Hà Ngọc Chiến: Các trại giam được tổ chức khu sản xuất, điểm lao động ngoài trại sẽ giải quyết khó khăn vướng mắc hiện nay trong quản lý như giảm tình trạng quá tải. Bên cạnh đó, thông qua lao động sản xuất để cải tạo, đảm bảo sức khỏe làm người lương thiện làm ra sản phẩm cho xã hội. Nếu không tổ chức sản xuất thì không phát huy được nguồn lực và thể hiện sự nhân đạo vì giam giữ trật chội sẽ phát sinh nhiều vấn đề. Mặt khác vấn đề ân xá, đặc xá hàng năm cũng đều phải căn cứ vào kết quả lao động.

“Bộ Công an đã thí điểm mô hình trên và tổng kết thấy rằng có hiệu quả. Cho nên chúng ta cần hoàn thiện cơ sở pháp lý. Có thể nghiên cứu phân trại sản xuất lao động dạy nghề, tách ra khỏi trại nhưng vẫn phải có bộ máy quản lý tổ chức sản xuất” - ông Hà Ngọc Chiến nêu quan điểm.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng nhìn nhận, phạm nhân chỉ bị mất quyền công dân nhưng còn quyền con người do đó nên tổ chức lao động ngoài trại giam mà doanh nghiệp đầu tư để phạm nhân lao động, có thu nhập tăng đời sống và có tay nghề. Khi họ chấp hành xong bản án có thể tái hòa nhập cộng đồng. Tuy nhiên cần phân loại những phạm nhân có ý thức cải tạo tốt, tự giác mới cho lao động ở ngoài trại giam.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, nhu cầu được lao động là một quyền. Do đó cho phép tổ chức cho phạm nhân lao động ngoài trại giam nhưng phải có sự quản lý của trại giam. Phải quy định chặt chẽ loại phạm nhân nào và thời gian chấp hành hình phạt được bao nhiêu, mới được ra ngoài sản xuất, từ độ tuổi, giới tính, có sự đồng ý của phạm nhân, thời gian làm việc 1 ngày là bao nhiêu, có thời gian nghỉ ngơi và họ được hưởng thành quả lao động chứ không cưỡng bức sức lao động của phạm nhân.