Dự án cải tạo cảnh quan và phát triển đô thị ven sông Đồng Nai (hay còn gọi là dự án The Pegasus Riverside) thuộc địa bàn phường Quyết Thắng, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Dự án này ban đầu do Công ty cổ phần đầu tư kiến trúc xây dựng Toàn Thịnh Phát (Đồng Nai) làm chủ đầu tư.
Quy mô dự án có diện tích 8,4 ha, trong đó hơn 7,7 ha phải “lấp sông” Đồng Nai (đoạn qua phường Quyết Thắng, TP Biên Hòa). Dự án gồm các hạng mục xây dựng trung tâm thương mại, nhà cao tầng, khách sạn cao ốc văn phòng. Tháng 9/2014, sau khi khởi công dự án, chủ đầu tư đã tiến hành đem khối lượng đất đá khổng lồ đổ xuống “lấp sông” Đồng Nai. Tuy nhiên, khi dự án đang triển khai thi công thì gặp phải sự phản ứng của người dân và nhiều luồng dư luận trái chiều.
Sau những tranh cãi về tác động tiêu cực của việc lấp sông Đồng Nai, ngày 29/5/2015 Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có công văn số 2159/BTNMT-TNN kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai dừng thực hiện dự án cải tạo cảnh quan và phát triển đô thị ven sông Đồng Nai, để rà soát và thẩm định lại báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Tuy nhiên, sau khi dừng dự án, công tác quản lý khu vực dự án này bị bỏ ngỏ. Cụ thể, trên phần diện tích hàng nghìn m2 mặt nước sông bị lấp lại để xảy ra tình trạng người dân lấn chiếm xây dựng trái phép, trồng cây trên phần diện tích dự án lấp sông nhưng chính quyền địa phương đã làm ngơ.
Nhà hàng, quán nhậu đua nhau… lấn sông
Ghi nhận của phóng viên báo Kinh tế và Đô thị trong thời gian gần đây, tại quán cà phê Cây Bàng, trên phần đất đá do chủ đầu tư của dự án cải tạo cảnh quan và phát triển đô thị ven sông Đồng Nai trước đây đã đổ xuống “lấp sông”, nay được cải tạo thành khu vực trồng cây cảnh rộng hàng trăm m2 để phục vụ kinh doanh quán cà phê.
Cụ thể, phần đất đá được người dân san ra bằng phẳng, trồng nhiều cây xanh, hoa cảnh tạo bóng mát và cảnh quan. Bên cạnh quán cà phê Cây Bàng, các chủ nhân cũng san lấp đất đá trên phần đất lấn chiếm và thiết kế vườn, trồng cây ăn trái, hoa cảnh rất đẹp.
Có chủ nhân trồng một vườn chuối, dừa, đồng thời rào chắn khu vực đất lấn chiếm này một cách cẩn thận. Có chủ nhân trồng nhiều cây xoài, mãng cầu đang phát triển xanh tốt. Tuy vậy, phía rìa mép nước, cảnh quan không được đẹp mắt. Ngoài những phần đất đá còn nham nhở là rác thải tấp vào dày đặc trên bờ sông.
Tại khu vực quán ăn Bờ Sông (Bills Garden), trên phần đất đã được “lấp sông” trước đây, người dân lấn diện tích đất hàng trăm m2. Ngay trên phần lấn chiếm sông, chủ nhân nhà hàng đã xây dựng hàng loạt căn nhà chòi mái Thái để phụ vụ kinh doanh ẩm thực. Ngoài phần nhà chòi, nhà hàng còn cơi nới bàn ghế ra tận mép nước sông.
Ông Lê Huy Hà, người dân sống tại phường Quyết Thắng nói: “Dự án đã tồn tại dang dở nhiều năm nay, không biết hướng tới dự án sẽ tiếp tục như thế nào. Nhưng hiện tại, các chủ đầu tư kinh doanh quán cà phê, nhà hàng đang tận dụng khai thác phần bờ sông lấn chiếm này, không tuân thủ trật tự cảnh quan đô thị, thì thêm một lần nữa dòng sông lại bị… bức tử”.
Lấn chiếm xây dựng trái phép phải bị xử lý
Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Vĩnh Hiệp - Trưởng phòng Quản lý đô thị TP Biên Hòa nói: “Anh coi lại đi, cụ thể là quán nào lấn đất (phần lấp sông). Quản lý đô thị nào đi quản lý việc lấn đất? Anh ra coi cụ thể quán nào lấn đất, để tôi báo cho địa phương đi kiểm tra, xử lý…”.
Ngày 9/3/2023, chúng tôi đặt vấn đề với ông Huỳnh Đăng Minh Khoa - Chủ tịch UBND phường Quyết Thắng (TP Biên Hòa): Các nhà hàng, quán nhậu lấn sông (phần đất đã lấp sông) để kinh doanh, trồng cây… gây mất trật tự cảnh quan đô thị, có được phường cho phép hay không? Ông Khoa yêu cầu chúng tôi phải gửi văn bản đến UBND phường, sau đó phường xin ý kiến lãnh đạo TP Biên Hòa rồi sẽ trả lời cho báo chí sau.
Chiều cùng ngày 9/3/2023, chúng tôi trao đổi với ông Huỳnh Tấn Lộc - Phó Chủ tịch UBND TP Biên Hòa, ông Lộc cho biết, cách đây 2 năm, sự việc lấn sông xây dựng nhà hàng, quán nhậu trái phép đã được UBND TP Biên Hòa chỉ đạo các lực lượng chức năng tiến hành cưỡng chế, giải tỏa.
“Chúng tôi đã giao trách nhiệm cho phường Quyết Thắng chịu trách nhiệm quản lý chặt, không để xảy ra tình trạng lấn chiếm xây dựng trái phép. Nếu tiếp tục xảy ra lấn chiếm trái phép, chúng tôi sẽ phải chỉ đạo xử lý”, ông Lộc nói.
