Đường sắt sắp có Công ty “khủng”?

Trong Tờ trình gửi Bộ GTVT, VNR đề xuất phương án tái cơ cấu 2 Công ty nói trên theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1, dự kiến hoàn thành trong năm 2017, sẽ hợp nhất 2 Công ty CP Vận tải Sài Gòn và Hà Nội thành Công ty CP Vận tải Đường sắt, có chức năng tổ chức kinh doanh vận tải hành khách, hành lý và các dịch vụ gia tăng trong nước và liên vận quốc tế; sở hữu toàn bộ toa xe khách, toa xe hàng, các phương tiện thiết bị khác nhằm phục vụ hành khách, cứu viện và sữa chữa phương tiện vận tải…

DN hợp nhất sẽ thực hiện nhiệm vụ kinh doanh vận tải hành khách, đồng thời thành lập một Công ty TNHH MTV kinh doanh vận tải hàng hóa (nắm giữ 100% vốn), để quản lý và khai thác toàn bộ toa xe hàng, trang thiết bị và phương tiện phục vụ vận tải hàng hoá; cứu viện đường sắt, các trạm khám chữa toa xe...

Giai đoạn 2, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2019 - 2020, sau khi ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng trưởng hiệu quả, ngành đường sắt sẽ cổ phần hóa Công ty TNHH MTV kinh doanh vận tải hàng hóa đường sắt theo hình thức Công ty CP Nhà nước không chi phối.

Theo lãnh đạo VNR, sau khi sáp nhập sẽ dôi dư ra khoảng 40% lao động của cả 2 công ty để chuyển qua làm các dịch vụ gia tăng như vận chuyển đường ngắn, Logictics...

Ý tưởng hợp nhất này xuất phát từ thực trạng kinh doanh ngày một sa sút của2 đơn vị. Chủ tịch HĐTV VNR Vũ Anh Minh cho biết, sau 1 năm tái cơ cấu, cổ phấn hóa, 2 công ty con chủ lực của ngành đường sắt ở hai đầu Bắc - Nam đã sụt giảm nghiêm trọng cả về sản lượng, doanh thu lẫn thị phần vận tải, kéo theo những khó khăn về tiền lương, thu nhập, khiến đời sống của người lao động ngày càng gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, thời gian qua đường sắt phải chịu áp lực cạnh tranh khốc liệt từ vận tải hàng không và đường bộ và đang tỏ ra đuối sức.

Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa đã phải thừa nhận, đường sắt đang đi từ hiện đại tới lạc hậu. Số vốn đầu tư ít ỏi cùng với tư duy trì trệ qua hàng chục năm đã khiến vận tải đường sắt rơi vào bi kịch. Trong vài năm qua, vận tải đường sắt cũng đã bắt đầu thay đổi tư duy, chuyển mình; tuy nhiên, với số vốn đầu tư ít ỏi từ ngân sách hàng năm, đường sắt vẫn đang vùng vẫy để thoát ra.

Lãnh đạo VNR chia sẻ, trong khi hàng không và đường bộ giai đoạn 2010 - 2015 được quan tâm đầu tư mạnh mẽ thì đường sắt vẫn duy trì kết cấu hạ tầng lạc hậu, công nghệ cũ kỹ, năng suất lao động thấp, chất lượng chạy tàu không đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của hành khách.

Hơn nữa, 2 Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội và Sài Gòn hiện đang cùng khai thác một thị trường với nhiều lộ trình trùng lắp, không tránh khỏi cạnh tranh, thậm chí là có thể xuất hiện vấn đề cạnh tranh không lành mạnh, gây khó khăn cho nhau, làm suy giảm nguồn lực chung và giảm khả năng cạnh tranh với các phương tiện vận tải khác, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả sản xuất kinh doanh chung của ngành đường sắt. Do đó,

Do đó, lãnh đạo VNR cho rằng, cần thiết phải gộp 2 Công ty lại làm một để tạo ra động lực để vận tải đường sắt không ngừng đổi mới và phát triển. Việc sáp nhập sẽ hạn chế tối đa xáo trộn về tổ chức, đặc biệt giảm thiểu việc điều chuyển lao động từ địa bàn này sang địa bàn khác; đảm bảo mục tiêu tái cơ cấu mô hình tăng trưởng; nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và năng lực cạnh tranh của vận tải đường sắt; thu hút cổ đông chiền lược tham gia kinh doanh vận tải đường sắt…

Chủ tịch HĐTV VNR Vũ Anh Minh cho hay, kế hoạch sáp nhập 2 đơn vị đã được tham khảo qua mô hình tổ chức kinh doanh của các Tập đoàn, Tổng công ty trong nước và đặc biệt là đường sắt một số nước phát triển như: Nhật Bản, Trung Quốc, Nga, Đức, Pháp, Ý, Indonesia, Malaysia...