Nguy cơ xuất khẩu giảm 6 - 8%
Theo thông tin từ Bộ Công Thương, 2 tháng đầu năm 2020, kim ngạch XK sang thị trường EU chỉ đạt 5 tỷ USD, giảm 7,7% so với cùng kỳ. Lý giải về việc này, Phó Cục trưởng Cục XNK (Bộ Công Thương) Nguyễn Cẩm Trang cho biết, thông thường 3 tháng đầu năm là chu kỳ giảm XNK giữa Việt Nam và EU do có nhiều ngày nghỉ của cả hai bên. Ngoài ra, nhiều DN chờ EVFTA có hiệu lực mới xuất hàng để được hưởng thuế quan ưu đãi; kết hợp với dự báo tăng trưởng kinh tế của EU suy giảm nên triển vọng tăng trưởng XK sang EU được dự báo là tương đối thấp.
“Dự báo XK quý I, II sang EU có thể giảm từ 6 - 8% nếu dịch bệnh Covid-19 kéo dài đến tháng 6. Một số mặt hàng chủ lực như máy tính, điện thoại và linh kiện dự kiến sẽ tiếp tục sụt giảm mạnh do gặp khó khăn cả về khâu cung ứng lẫn nhu cầu thị trường giảm” - bà Trang nhận định.
Cục trưởng Cục Công nghiệp Trương Thanh Hoài đưa ra nhiều thông tin xấu hơn về các ngành công nghiệp nặng như thép, ôtô… do nhu cầu giảm thấp; công nghiệp thực phẩm như ngành bia, sản lượng chỉ đạt 60% so với cùng kỳ. Đặc biệt, khi dịch Covid-19 bùng phát tại Mỹ và EU, các ngành hàng XK chủ lực của Việt Nam như điện tử, dệt may, da giày, đồ gỗ… cũng đang dần chịu ảnh hưởng.
Riêng 2 ngành dệt may và da giày, từ khoảng giữa tháng 3 đã phần nào cải thiện vướng mắc về nguyên phụ liệu, tuy nhiên hiện lại đối mặt với khó khăn về đầu ra. “Một số đối tác Mỹ và EU đã có các yêu cầu hoãn và dừng đơn hàng trong tháng 4 và 5; đơn hàng tháng 6 tạm thời chưa đàm phán nên rất khó khăn” - ông Trương Thanh Hoài nói.
Thêm vào đó, trong bối cảnh dịch Covid-19, hàng hóa nhập khẩu vào các nước EU bằng đường hàng không có thể bị ảnh hưởng đáng kể do nhiều chuyến bay bị hoãn, hủy hoặc cắt giảm. Ngoài ra, hệ thống vận tải nội khối EU cũng ít nhiều bị ảnh hưởng do một số quốc gia siết quy định kiểm soát biên giới. Theo các chuyên gia, việc EU đóng biên cùng các quy định liên quan đến kiểm soát dịch cũng có thể sẽ gây đình trệ việc ký kết đơn hàng XK trong thời gian tới giữa Việt Nam với EU.
Theo dõi sát diễn biến thị trường
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, mặc dù EU đã thông qua một kế hoạch chung đóng cửa biên giới khu vực lãnh thổ EU nhưng trước mắt có thể chưa tác động trực diện đến việc XK sang EU, bởi quy định này chỉ áp dụng đối với hành trình di chuyển của các cá nhân, hoạt động vận chuyển, thông thương hàng hóa cơ bản không bị hạn chế.
Bộ Công Thương cũng đưa ra dự báo tình hình XK sẽ khởi sắc hơn vào nửa cuối năm nay khi dịch Covid-19 được đẩy lùi và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực, trước mắt kim ngạch XK các mặt hàng nông sản, thực phẩm vẫn có thể được duy trì.
Bàn về giải pháp cho DN XK hàng hóa sang EU, bà Nguyễn Cẩm Trang cho rằng, trước mắt các DN Việt Nam cần theo dõi sát tình hình dịch bệnh để có kế hoạch sản xuất và kinh doanh phù hợp. Song song với đó là tiếp tục rà soát thị trường, thúc đẩy hàng hóa trở lại thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản – nơi kiểm soát dịch đã khả quan hơn.
Để tránh bị tác động quá lớn, TS Lê Đăng Doanh đề xuất, DN cần thương lượng với đối tác EU về việc bảo đảm giao thương hàng hóa ở mức độ cần thiết trong bối cảnh dịch bệnh, nhất là khi EVFTA đã được ký kết. DN Việt Nam cũng cần chứng minh được hàng hóa bảo đảm tiêu chuẩn, khử khuẩn, sẵn sàng mời đối tác đến giám sát, đánh giá. "Cần tận dụng mọi cách để có thể XK không sụt giảm quá mạnh" - ông Lê Đăng Doanh nói.
Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, các DN cùng mong muốn, trước mắt Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan cần tập trung nắm bắt, phân tích, dự báo chính xác về nhu cầu và tình hình thị trường trong và ngoài nước để cung cấp kịp thời cho DN; hỗ trợ DN tìm đối tác tại các thị trường mới.
"Để đẩy mạnh XK sang khối EU sau khi những nước này mở lại biên giới, các DN cần có phương án chuyển đổi hình thức xúc tiến thương mại theo hướng quảng bá trực tuyến, kết nối DN trực tuyến để duy trì và phát triển thị trường ngay cả khi dịch bệnh đang diễn ra, bảo đảm có thể nhanh chóng khôi phục mọi hoạt động ngay sau khi dịch bệnh suy giảm, kết thúc." - Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh "Bộ Công Thương khẳng định, quy định kiểm soát dịch bệnh của EU trước mắt có thể chưa tác động trực diện đến hoạt động XK hàng hóa sang EU, hoạt động vận chuyển, thông thương hàng hóa cơ bản không bị hạn chế." - Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải |
