EU vẫn là khách hàng lớn nhất của khí đốt Nga

Theo số liệu mới nhất từ Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (Centre for Research on Energy and Clean Air – CREA), từ tháng 2/2022 đến tháng 9/2025, EU đã nhập khẩu khoảng một nửa tổng lượng LNG mà Nga xuất khẩu ra thế giới. Trung Quốc và Nhật Bản lần lượt đứng thứ hai và thứ ba, với tỷ trọng 22% và 18%.

Ngoài LNG, EU cũng là khách hàng mua khí đốt qua đường ống lớn nhất của Nga, chiếm 35% tổng lượng xuất khẩu. Trung Quốc (30%) và Thổ Nhĩ Kỳ (29%) theo sau.

Hungary, Slovakia, Pháp, Bỉ và Hà Lan là các quốc gia thành viên EU nhập khẩu nhiều khí đốt có nguồn gốc từ Nga nhất.

Trong năm 2024, khối lượng LNG Nga xuất sang EU tăng 21%, đạt mức kỷ lục 21,5 tỷ m³. Tuy nhiên, trong 9 tháng đầu năm 2025, lượng nhập khẩu giảm nhẹ 7%, còn gần 15 tỷ m³.

Dữ liệu từ Eurostat và tính toán của hãng Tass cũng cho thấy tổng giá trị khí đốt mà EU mua từ Nga trong giai đoạn tháng 1 – 8/2025 tăng khoảng 8%, đạt giá trị 9,75 tỷ euro. Trong đó, khí đốt qua đường ống chiếm 4,1 tỷ euro, còn khí LNG đạt 5,7 tỷ euro.

Những con số này phản ánh thực tế rằng, bất chấp các biện pháp trừng phạt và nỗ lực “cai” năng lượng Nga, châu Âu vẫn phụ thuộc đáng kể vào nguồn cung từ Moscow, đặc biệt là LNG, mặt hàng khó thay thế trong ngắn hạn.

EU đặt mục tiêu chấm dứt nhập khẩu khí đốt Nga vào cuối năm 2027

Tại hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) tại Brussels (Bỉ) tuần trước, các nhà lãnh đạo khối đã chính thức thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga.

Gói trừng phạt mới nhất đưa ra lệnh cấm đầu tiên của khối đối với việc nhập khẩu LNG của Nga, có hiệu lực vào ngày 1/1/2027. Điều này sẽ cho phép các nhà cung cấp còn lại (gồm Bỉ, Pháp, Hà Lan, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha) viện dẫn điều khoản bất khả kháng và chấm dứt các hợp đồng dài hạn với Moscow, nếu không, có thể dẫn đến các vụ kiện tụng trị giá hàng tỷ euro.

Trước đó, ngày 20/10, các bộ trưởng năng lượng EU đã đạt thỏa thuận loại bỏ hoàn toàn nguồn cung khí đốt từ Nga trước cuối năm 2027.

Theo đề xuất chờ được Nghị viện châu Âu thông qua, các hợp đồng mới nhập khẩu khí đốt từ Nga sẽ bị cấm kể từ ngày 1/1/2026, trong khi những hợp đồng hiện hữu được phép duy trì đến tháng 6/2026 (ngắn hạn) hoặc tháng 1/2028 (dài hạn).

Để đảm bảo đề xuất được thông qua mà không cần sự đồng thuận tuyệt đối của toàn khối, Ủy ban châu Âu đã đưa vào các ngoại lệ cho Hungary và Slovakia – hai nước vẫn đang phụ thuộc rất lớn vào nguồn cung năng lượng Nga.

Theo quy định, các biện pháp hạn chế thương mại như trên chỉ cần sự ủng hộ của “đa số có trọng số” gồm ít nhất 15 quốc gia thành viên.

Tuyên bố của Hội đồng EU nêu rõ: “Nước giữ vai trò Chủ tịch luân phiên Hội đồng (Đan Mạch) sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán với Nghị viện châu Âu nhằm đạt được văn bản cuối cùng của quy định”.

Hội đồng và Nghị viện EU đặt mục tiêu đạt được thỏa thuận cuối cùng vào cuối năm 2025. Kế hoạch này là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của EU nhằm chấm dứt hoàn toàn sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng Nga.