Giá nhà quá cao, ngân hàng đang đồng hành cùng chính sách hỗ trợ người mua?
Kinhtedothi - Giá nhà tại các đô thị lớn đang ở mức cao gấp hàng chục lần thu nhập bình quân, khiến người dân, đặc biệt là người trẻ, gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận vốn vay mua nhà. Trong bối cảnh đó, các ngân hàng thương mại được yêu cầu giảm lãi suất, kéo dài thời hạn cho vay và đồng hành cùng chính sách của Nhà nước để hỗ trợ người mua nhà ở thực.
TS Trần Xuân Lượng – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu, Đánh giá thị trường Bất động sản (VARS IRE) chia sẻ tại Tọa đàm.
Ngân hàng đang đồng hành cùng chính sách hỗ trợ người mua?
Chia sẻ tại Tọa đàm: “Giải mã dòng vốn bất động sản và cơ hội cho người mua nhà ở thực” do Báo Lao Động tổ chức, TS Trần Xuân Lượng – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu, Đánh giá thị trường Bất động sản (VARS IRE) cho biết, hiện nay các ngân hàng đang phải chia sẻ và đồng hành với chính sách của Nhà nước. Cụ thể là hạ lãi suất cho vay, kéo dài thời hạn vay và cam kết biên độ lãi suất ổn định.
TS Trần Xuân Lượng lý giải, hoạt động tín dụng của ngân hàng luôn đứng trước bài toán ngược chiều giữa huy động và cho vay. “Ngân hàng phải huy động vốn từ người dân, mà nguồn huy động và nhu cầu cho vay lại ngược chiều: huy động dài hạn thì lãi suất cao, trong khi cho vay dài hạn lại phải giữ lãi suất thấp. Đó là bài toán rất khó cho hệ thống ngân hàng.”
Theo TS Trần Xuân Lượng, sau nhiều năm tích lũy lợi nhuận, các ngân hàng cần thể hiện tinh thần đồng hành và chia sẻ khó khăn với xã hội. “Tôi hy vọng, trong giai đoạn hiện nay, các ngân hàng hiểu rằng đã có nhiều năm tích lũy lợi nhuận, thì nay cần chia sẻ gánh nặng với xã hội và Nhà nước. Nếu ngân hàng lại tìm cách ‘lách’ chính sách – chẳng hạn như yêu cầu người vay mua thêm gói bảo hiểm, mua số tài khoản đẹp hay các dịch vụ phụ kèm – thì vô hình trung, chi phí của người đi vay, đặc biệt là người trẻ mua nhà, lại tăng lên. Khi đó, chính sách hỗ trợ của Nhà nước sẽ mất tác dụng thực tế.”
Ông Trần Xuân Lượng nhấn mạnh rằng, các ngân hàng, dù khó khăn, vẫn cần thực hiện trách nhiệm xã hội, cùng Nhà nước đưa chính sách vào cuộc sống một cách thực chất, giúp tháo gỡ khó khăn ngắn hạn cho thị trường. “Tôi mong các ngân hàng, dù khó khăn, vẫn phải thực hiện trách nhiệm xã hội, cùng Nhà nước đưa chính sách vào cuộc sống một cách thực chất, tháo gỡ khó khăn ngắn hạn cho thị trường” – TS Lượng nói.
Đề cập đến xu hướng dài hạn, ông cho rằng tín dụng, lãi suất và đầu tư vẫn phải vận hành theo quy luật của thị trường. “Còn về dài hạn, tất nhiên, chúng ta phải tuân theo quy luật của thị trường – tín dụng, lãi suất và đầu tư phải vận hành trên nền tảng minh bạch, dữ liệu và cạnh tranh lành mạnh” – TS Trần Xuân Lượng khẳng định.
Nên “lạc nghiệp trước, an cư sau” để tránh rủi ro khi giá nhà quá cao
Thị trường bất động sản bước sang năm 2025 với mặt bằng giá vẫn neo ở mức rất cao, trong khi thu nhập của người dân chưa được cải thiện tương xứng. Nhiều người trẻ dù có nhu cầu thật vẫn gặp khó trong việc tích lũy và tiếp cận tín dụng mua nhà.
Tọa đàm: “Giải mã dòng vốn bất động sản và cơ hội cho người mua nhà ở thực” do Báo Lao Động tổ chức.
Cũng tại Tọa đàm: “Giải mã dòng vốn bất động sản và cơ hội cho người mua nhà ở thực”, ở 1 góc nhìn khác, TS. Trần Xuân Lượng cho rằng người trẻ nên thay đổi tư duy trong việc mua nhà. “Trước đây, ông bà ta nói ‘an cư mới lạc nghiệp’, nên người Việt, cũng như người Á nói chung, đều rất muốn mua nhà. Chưa có tích lũy, nhưng cứ nghĩ đến chuyện phải có nhà. Có bao nhiêu tiền lại dồn hết vào mua nhà, mà không nghĩ đến việc phát triển bản thân, đầu tư cho công việc. Nguồn lực của người trẻ vì thế bị dồn hết vào việc mua nhà. Tôi cho rằng nên thay đổi tư duy: hãy ‘lạc nghiệp trước, an cư sau’. Hãy lo công việc, học hành, nâng cao thu nhập trước” – ông Lượng nói.
Theo TS Lượng, thế hệ 6X, 7X thường nghĩ “mua đất, cất nhà” – nhà phải to, phải đẹp, nhưng thực tế nhiều người xây xong cũng không sử dụng hết. “Ở Hà Nội nhiều người thiếu nhà, nhưng ở quê lại nhà rất to. Do đó, giới trẻ nên tối giản hóa đầu tư nhà ở, thay đổi hành vi tiêu dùng. Nếu chưa đủ điều kiện tài chính, nên thuê nhà thay vì cố mua. Tôi cho rằng trong 2 năm tới, khi thị trường ổn định hơn, Nhà nước sẽ có những phân khúc nhà phù hợp hơn cho người thu nhập trung bình” – ông Lượng chia sẻ.
Ở thời điểm hiện nay, khi giá nhà đang cao gấp 30–40 lần thu nhập, TS Lượng khuyến nghị người mua không nên vội vàng. “Nếu cố mua bằng mọi cách, vay mượn người thân, sẽ đẩy cả gia đình vào hoàn cảnh rất khó khăn. Vì vậy, theo tôi, không nên vội xuống tiền lúc này, vì rủi ro rất lớn” – ông Lượng nói.
Tuy nhiên, theo TS Lượng, nếu không mua nhà thì dòng tiền cần được định hướng hợp lý. “Nguồn tiền đó nếu không được định hướng sẽ chạy vào vàng, chứng khoán hoặc các kênh đầu tư thiếu hiệu quả. Do đó, Nhà nước cần có cơ chế thu hút dòng tiền này, như thành lập các quỹ tiết kiệm nhà ở, tương tự mô hình ở nhiều nước. Người muốn mua nhà có thể tham gia quỹ này, định giá căn hộ tại thời điểm đóng góp, trừ chi phí, tính toán rõ ràng. Mỗi tháng người dân gửi góp vào quỹ, Nhà nước dùng nguồn tiền đó tái đầu tư. Khi Nhà nước đầu tư thì đồng tiền không mất giá, không trượt vốn”.
Ông cũng cho rằng Việt Nam có thể nghiên cứu linh hoạt hơn các mô hình quỹ như REIT ở Mỹ. “Quỹ này có nhiều phân khúc: phần tạo dòng tiền như đầu tư chứng khoán, cổ tức; phần còn lại dành cho quỹ nhà ở xã hội. Khi người dân ở độ tuổi 30–35 có gia đình, có con, họ có thể tích lũy được khoảng 50% giá trị căn nhà. Sau này, khi thu nhập cao hơn, họ có thể chuyển từ nhà ở xã hội lên nhà bình ổn, rồi từ bình ổn lên nhà thương mại. Như vậy, quá trình này tạo thành các bậc thang hợp lý, giảm áp lực cho người mua nhà, đồng thời tạo dòng vốn bền vững cho thị trường”- TS Trần Xuân Lượng nhấn mạnh.
