Chuyên gia y tế cảnh báo, các tai nạn do pháo nổ tự chế gây ra rất nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Việc điều trị những tổn thương cũng rất khó khăn, để lại di chứng nặng nề.
Nhiều trẻ tai nạn do sử dụng pháo tự chế
Thời gian gần đây, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tiếp nhận và điều trị cho 4 trường hợp tai nạn do sử dụng pháo tự chế, trong đó có 3 ca nặng. Hầu hết các bệnh nhân là học sinh, bị thương tổn nặng ở bàn tay và để lại di chứng suốt cuộc đời.
Trong đó có 1 nam bệnh nhân ở Quảng Ninh. Bệnh nhân chuyển tuyến đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức trong tình trạng vết thương dập nát phức tạp. Mặt gan bàn tay phải nham nhở, đụng dập, tụ máu nhiều, trật hở khối tụ cốt; gãy trật khớp bàn ngón I...
Ngoài ra, bệnh nhân còn có vết thương ở bàn tay trái và thành bụng. Bệnh nhân được bác sĩ trong tua trực kịp thời phẫu thuật cấp cứu xử lý vết thương, tiến hành đánh rửa vết thương nhiều lần, cắt lọc làm sạch, xử lý vết thương phần mềm, khâu phục hồi dây chằng khớp bàn ngón I...
Tiếp đó là bệnh nhi 14 tuổi ở Bắc Giang. Theo lời kể của gia đình bệnh nhi, do tò mò, cháu đã sử dụng pháo và bị tai nạn khi đang cầm trên tay. Bệnh nhân bị dập nát nhiều ngón tay và phải mổ cấp cứu...
Ngoài ra, còn có nam bệnh nhân ở Nam Định cùng bạn bè sử dụng pháo. Khi đang cầm và đốt trên tay, pháo bất ngờ phát nổ khiến bàn tay của nạn nhân cũng bị dập nát nghiêm trọng, nguy cơ để lại nhiều di chứng sau này... Tại bệnh viện, các bác sĩ tiến hành cắt lọc, bơm rửa kỹ vết thương; đặt lại và găm kim khớp bàn thang; sửa mỏm cụt ngón IV.
Theo chia sẻ của người nhà bệnh nhân, gia đình rất lo lắng về việc phục hồi và trở lại cuộc sống bình thường trong học tập, sinh hoạt và cả tương lai sau này.
Bác sĩ Lưu Danh Huy - Khoa Phẫu thuật Chi trên và Y học thể thao, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, đa phần các bệnh nhân bị tai nạn do pháo tự chế đều nhập viện cấp cứu trong tình trạng vết thương bẩn, nguy cơ nhiễm trùng cao. Tỷ lệ cụt ngón bàn tay do tai nạn này rất cao.
Ngoài ra còn gây ra các tổn thương khác, như: Phần mềm, da, gân, ngón tay và thần kinh. Đặc biệt ở những người trẻ tuổi, tổn thương ở tay thuận sẽ ảnh hưởng chức năng sinh hoạt, lao động và để lại di chứng cả cuộc đời.
Hậu quả khó lường
Tương tự, khoa Chấn thương Chi trên và vi phẫu thuật, Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cũng đã tiếp nhận nhiều ca tai nạn nghiêm trọng do sử dụng pháo nổ tự chế hoặc tự chế pháo nổ theo hướng dẫn trên mạng.
Điển hình là trường hợp của một bé trai 12 tuổi ở Quảng Ninh nhập viện trong tình trạng dập nát bàn tay do pháo tự chế phát nổ. Trước đó, khoảng 21 giờ ngày 31/12/2023, trong lúc đang chế pháo thì bất ngờ pháo phát nổ khiến bệnh nhi bị thương nghiêm trọng.
Sau khi được sơ cứu, bệnh nhi được chuyển đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, được phẫu thuật theo nguyên tắc xử trí vết thương hỏa khí.
TS Nguyễn Viết Ngọc - Khoa Chấn thương Chi trên và vi phẫu thuật, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, kíp phẫu thuật đã xử trí cắt lọc tổn thương, găm đinh cố định các ngón. Cùng với đó, bệnh nhi được điều trị kháng sinh, khi vết thương liền da ổn định sẽ được khám lại để thực hiện tiếp phẫu thuật chuyển ngón chân cái phục hồi ngón tay cái.
Trước đó, 2 học sinh lớp 9 bị thương nặng trong vụ tai nạn tự chế pháo nổ tại Lâm Đồng đã được chuyển tới Bệnh viện Chợ Rẫy, TP Hồ Chí Minh trong tình trạng nguy kịch với nhiều vết thương nặng, chảy máu nhiều, hôn mê sâu.
Có thể thấy, nhiều ca tai nạn liên quan đến pháo tự chế phải nhập viện đã gióng lên hồi chuông cảnh báo cần ngăn chặn mối họa này, đặc biệt là với đối tượng thanh thiếu niên, học sinh.
Đề cập đến vấn đề này, TS Nguyễn Viết Ngọc cho biết, vào dịp giáp Tết Nguyên đán hằng năm, khoa tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị vết thương bàn tay do pháo nổ, đa số ở độ tuổi 10-16, tự chế pháo để chơi Tết.
“Tổn thương do pháo nổ thường phức tạp, nhiều trường hợp tổn thương nhiều vị trí như bàn tay, mặt, thân người… nên điều trị khó khăn, tốn nhiều thời gian và thường để lại di chứng nặng nề, thậm chí mất chức năng vĩnh viễn.
Trước sự nguy hiểm của pháo tự chế, các gia đình cần nâng cao cảnh giác, tuyên truyền, vận động người thân, con em chấp hành nghiêm quy định về quản lý pháo. Tuyệt đối không tự ý chế tạo, sử dụng pháo nổ (thuốc pháo) để ngăn chặn nguy cơ, hậu quả đáng tiếc xảy ra” - TS Nguyễn Viết Ngọc khuyến cáo.
Báo cáo của Bộ Công an cũng cho hay, thời gian qua nhiều vụ án liên quan đến hành vi tự chế pháo trái phép, gây ra hậu quả khôn lường đã xảy ra. Đặc biệt, vào thời điểm gần Tết, các vụ tai nạn liên quan pháo tự chế lại gia tăng, để lại hậu quả đáng tiếc. Có những trường hợp phải chịu thương tổn suốt đời như cụt tay, bỏng nặng ở vùng mặt, mất thị lực…, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.
Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, người dân tuyệt đối không tự ý chế tạo pháo nổ gây nguy hại cho bản thân và xã hội. Cùng với đó, các bậc phụ huynh và nhà trường cần tuyên truyền, giáo dục học sinh chấp hành quy định của pháp luật, không sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo.
Đặc biệt, các chuyên gia lưu ý người dân tuyệt đối không tự chế pháo nổ vì hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn có thể gây thương tật, thậm chí đe dọa tính mạng bản thân.
Tổn thương do pháo nổ thường là phức tạp, nhiều trường hợp tổn thương nhiều vị trí như bàn tay, mặt, thân người… nên điều trị khó khăn, tốn nhiều thời gian và thường để lại di chứng nặng nề, thậm chí mất chức năng vĩnh viễn. Nguy hiểm là vậy, song thực trạng đáng báo động này vẫn thường xuyên tái diễn, bởi pháo tự chế thường kích thích sự tò mò đối với nhiều người, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên.
Trước sự nguy hiểm của pháo tự chế, mỗi gia đình cần nâng cao cảnh giác, tuyên truyền, vận động người thân, con em chấp hành nghiêm các quy định về quản lý pháo, không tự ý chế tạo, sử dụng pháo nổ để ngăn chặn nguy cơ, hậu quả đáng tiếc xảy ra từ pháo nổ. Bên cạnh đó, giám sát chặt chẽ hoạt động của trẻ em, đặc biệt là trong thời gian gần Tết khi xuất hiện nhiều video hướng dẫn tự chế tạo pháo nổ tại nhà trên mạng xã hội.
PGS.TS Nguyễn Mạnh Khánh - Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
