Giá vàng leo thang mạnh, các tổ chức lớn đồng loạt nâng dự báo

Giá vàng toàn cầu đang trải qua một chu kỳ tăng mạnh hiếm thấy, với mức tăng gấp đôi chỉ trong vòng hai năm và đạt tốc độ leo thang nhanh nhất kể từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1979. Nếu như trước đây, những cú tăng mạnh như vậy thường dẫn tới các dự báo điều chỉnh sâu, thì lần này, nhiều tổ chức tài chính lớn lại đưa ra các kịch bản giá tiếp tục đi lên trong năm tới.

Các nhà phân tích của JP Morgan và Bank of America, hai tập đoàn tài chính lớn của Mỹ, cùng công ty tư vấn kim loại quý Metals Focus dự báo giá vàng thỏi có thể đạt mốc 5.000 USD/ounce trong năm tới. Những dự báo này xuất hiện trong bối cảnh thị trường vàng đang thu hút ngày càng nhiều nhóm nhà đầu tư mới, đồng thời chịu tác động từ các yếu tố chính sách của Mỹ cũng như căng thẳng địa chính trị kéo dài, đặc biệt là xung đột tại Ukraine.

Trong năm nay, giá vàng giao ngay đã lập đỉnh lịch sử ở mức 4.381 USD/ounce vào tháng 10. Trước đó không lâu, kim loại quý này còn chưa từng chạm mốc 3.000 USD. Đà tăng mạnh được thúc đẩy bởi nhu cầu lớn từ các ngân hàng trung ương và giới đầu tư, với sự tham gia của nhiều chủ thể mới, từ các thủ quỹ doanh nghiệp cho đến những tổ chức trong lĩnh vực tiền điện tử.

Ông Michael Widmer, chiến lược gia hàng hóa tại Bank of America, cho rằng kỳ vọng lợi nhuận cao hơn và nhu cầu đa dạng hóa danh mục đầu tư đang thúc đẩy hoạt động mua vàng, trong bối cảnh Mỹ đối mặt thâm hụt ngân sách, nỗ lực điều chỉnh cán cân tài khoản vãng lai và xu hướng suy yếu của đồng USD.

Ông Philip Newman, Giám đốc điều hành Metals Focus, nhìn nhận những lo ngại xoay quanh tính độc lập của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), cùng các tranh chấp thuế quan và bối cảnh địa chính trị phức tạp, đang tiếp tục củng cố vai trò của vàng đối với nhà đầu tư. Theo ông, xung đột tại Ukraine và căng thẳng giữa Nga với các nước NATO ở châu Âu vẫn là những yếu tố khó lường, khiến vàng được lựa chọn trong môi trường nhiều bất ổn.

Ngân hàng trung ương giữ vai trò then chốt trong đà tăng của vàng

Theo đánh giá của nhiều tổ chức, vai trò của các ngân hàng trung ương đối với thị trường vàng ngày càng rõ nét. Trong năm thứ năm liên tiếp, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu tăng cường đa dạng hóa dự trữ, giảm tỷ trọng tài sản định giá bằng đồng USD và gia tăng nắm giữ vàng. Các nhà phân tích cho rằng xu hướng này đã củng cố nền tảng cho mặt bằng giá vàng so với các chu kỳ trước.

Ông Gregory Shearer, Trưởng bộ phận chiến lược kim loại cơ bản và kim loại quý tại JP Morgan, khẳng định nhu cầu từ ngân hàng trung ương là yếu tố đang hỗ trợ giá vàng ở mức cao. Ông cho biết thị trường hiện giao dịch trên mốc 4.000 USD trong điều kiện định vị thuận lợi hơn.

Theo ước tính của JP Morgan, để giá vàng ổn định, thị trường cần lượng mua khoảng 350 tấn/quý từ khối ngân hàng trung ương và nhà đầu tư. Tuy nhiên, con số này được dự báo có thể tăng lên mức trung bình 585 tấn/quý trong năm 2026. Cùng với đó, tỷ lệ vàng trong tổng tài sản được quản lý của các nhà đầu tư đã tăng lên 2,8%, so với mức 1,5% trước năm 2022. Dù vậy, theo JP Morgan, mức phân bổ này vẫn chưa chắc đã chạm ngưỡng cao nhất.

Về triển vọng giá, các dự báo tiếp tục được nâng lên nhưng vẫn có sự khác biệt giữa các tổ chức. Morgan Stanley dự báo giá vàng có thể đạt khoảng 4.500 USD/ounce vào giữa năm 2026. JP Morgan kỳ vọng giá trung bình vượt 4.600 USD trong quý II và trên 5.000 USD vào quý IV/2026, trong khi Metals Focus cũng đưa ra mốc 5.000 USD vào cuối năm tới.

Đọc thêm: Warner Bros Discovery cân nhắc nói “không” với đề nghị mua lại "khủng"

Bên cạnh những yếu tố hỗ trợ, thị trường vàng cũng đối mặt với một số rủi ro. Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) gần đây lưu ý việc giá vàng và giá cổ phiếu cùng tăng mạnh là hiện tượng chưa từng thấy trong ít nhất nửa thế kỷ, làm dấy lên những câu hỏi về nguy cơ hình thành bong bóng tài sản. Theo các nhà phân tích, một phần nhu cầu mua vàng trong năm nay mang tính phòng ngừa trước khả năng điều chỉnh mạnh của thị trường chứng khoán, vốn chịu áp lực từ căng thẳng thương mại và địa chính trị. Tuy nhiên, những đợt bán tháo mạnh trên thị trường cổ phiếu cũng có thể buộc nhà đầu tư phải bán vàng để bù đắp thua lỗ.

Theo dự báo, trong năm tới, hoạt động mua vàng của ngân hàng trung ương và dòng vốn vào các quỹ ETF vàng, một hình thức đầu tư theo giá vàng thông qua chứng chỉ, có thể chậm lại, trong bối cảnh nhu cầu trang sức giảm mạnh trong quý III và chỉ được bù đắp một phần bởi nhu cầu vàng thỏi và tiền xu. Trong bối cảnh đó, sự tham gia của các tổ chức trong lĩnh vực tiền điện tử đang thu hút sự chú ý. Riêng trong quý III, Tether, nhà phát hành stablecoin lớn nhất thế giới, đã mua khoảng 26 tấn vàng, vượt đáng kể lượng vàng mà Ngân hàng Trung ương Trung Quốc báo cáo mua trong cùng kỳ.

Trong khi đó, phản ứng từ phía nguồn cung vẫn khá hạn chế. Hoạt động tái chế chỉ tăng khoảng 6% và không ghi nhận các đợt bán ra đáng kể từ các ngân hàng trung ương. Theo dự báo của Macquarie, tổng nhu cầu vàng toàn cầu sẽ tăng 11% trong năm nay lên 5.150 tấn, trước khi giảm xuống 4.815 tấn vào năm 2026.