Theo phản ánh của nhiều DN kinh doanh xăng dầu thì cách tính này đang lộ nhiều vấn đề bất cập.
Tăng theo giá thị trường thế giới
Từ 15 giờ ngày 5/5, liên Bộ Công Thương - Tài chính cho phép DN kinh doanh xăng dầu điều chỉnh giá tăng thêm 646 đồng/lít đối với xăng RON 92, xăng sinh học E5 tăng 634 đồng/lít, dầu diesel 0,05S tăng 650 đồng/lít, dầu hỏa tăng 550 đồng/lít, dầu mazút 3,5S tăng 300 đồng/kg. Đồng thời, cho phép các DN sử dụng Quỹ bình ổn đối với xăng khoáng là 639 đồng/lít, xăng E5: 672 đồng/lít, dầu diesel: 846 đồng/lít, dầu hỏa: 1.029 đồng/lít, dầu mazút: 323 đồng/kg. Sau khi áp dụng Quỹ bình ổn, xăng Ron 92 có mức giá trần là 15.586 đồng/lít, xăng E5: 15.076 đồng/lít, dầu diesel 0,05S: 11.023 đồng/lít, dầu hỏa: 9.455 đồng/lít, dầu mazút 3,5S: 7.860 đồng/kg.
Theo lý giải của Bộ Công Thương, việc điều chỉnh tăng giá xăng dầu do giá thành phẩm xăng dầu thế giới thời gian gần đây có xu hướng tăng. Cụ thể, xăng Ron 92 có giá bình quân từ ngày 20/4 - 5/5 là 53,656 USD/thùng, dầu diesel: 51,980 USD/thùng, dầu hỏa: 52,463 USD/tấn... Như vậy, bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới trong 15 ngày qua tăng 3,277 USD/thùng đối với xăng Ron 92 (tương ứng +6,5%), tăng 6,007 USD đối với dầu diesel, tăng 4,619 USD/thùng đối với dầu hỏa...
Kiến nghị giảm thuế nhập khẩu
Đại diện liên Bộ Công Thương - Tài chính cũng cho biết, mức thuế NK bình quân gia quyền trong công thức tính giá cơ sở đối với mặt hàng xăng trong quý II/2016 vẫn được áp dụng như kỳ điều chỉnh giá xăng dầu kỳ trước (ngày 20/4). Tuy nhiên, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (VINPA) đã có Công văn số 163/HHXDVN-VP báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giảm thuế NK xăng dầu.
Theo VINPA, sở dĩ DN kinh doanh xăng dầu kiến nghị giảm thuế NK xăng dầu là do hiện cách tính thuế bình quân gia quyền này đã làm phát sinh chênh lệch giữa thuế NK thực tế DN phải nộp với mức thuế bình quân. Điều này tạo ra sự không minh bạch cũng như thiếu cơ sở pháp lý trong điều hành giá xăng dầu. Đặc biệt cách tính thuế mới gây ra khó khăn cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất...
Cụ thể, từ ngày 21/3, Bộ Tài chính áp mức thuế NK để tính giá cơ sở là bình quân gia quyền các mức thuế NK ưu đãi theo thực tế NK hàng quý, lấy số liệu quý trước tính cho quý sau. Hiện, mức thuế NK đang áp dụng để tính giá cơ sở là 18,35% đối với xăng, 2,32% đối với diesel và 0% đối với dầu hỏa và dầu mazút.
Tuy nhiên, Việt Nam đang thực hiện lộ trình giảm thuế NK xăng dầu theo các cam kết hiệp định thương mại với ASEAN và Hàn Quốc. Theo đó, thuế NK xăng từ ASEAN ở mức 20% và dầu là 0%; tương tự, đối với Hàn Quốc là 10% và 5%. Trong khi đó, phần lớn xăng dầu NK về Việt Nam xuất phát từ thị trường ASEAN và Hàn Quốc. Như vậy, nếu các DN NK xăng từ Hàn Quốc sẽ chỉ phải nộp thuế NK 10%. Trong khi mức thuế NK để tính giá cơ sở đến tay người tiêu dùng hiện hành vẫn ở mức hơn 18%. Điều này sẽ khiến giá xăng dầu khó giảm như người tiêu dùng mong muốn. Để khắc phục sự chênh lệch trên, VINPA đề nghị Thủ tướng cho phép giảm thuế NK xuống còn 10% đối với xăng và 0% đối với các mặt hàng dầu trong biểu thuế NK ưu đãi. Bởi mức thuế NK thấp nhất theo các cam kết của Việt Nam với quốc tế là 10% đối với xăng và 0% đối với các mặt hàng dầu. Do vậy, VINPA đề nghị lấy mức thuế này để tính giá cơ sở.
VINPA cũng cho rằng việc giảm thuế NK xăng dầu sẽ ảnh hưởng đến thu ngân sách, nhưng bù lại Nhà nước có thể tăng thu thuế nội địa như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, VINPA cũng đề xuất cho phép tiếp tục điều chỉnh mức thuế NK của Nhà máy lọc dầu Dung Quất đối với xăng từ 20% xuống 10%; các loại dầu và xăng máy bay JetA1 về 0%. Việc giảm thuế này sẽ tạo điều kiện cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất tránh nguy cơ bị ứ đọng sản phẩm, giãn hoặc dừng sản xuất, cạnh tranh được với hàng NK.
Người tiêu dùng mua xăng trên phố Nguyên Hồng. Ảnh: Trần Dũng
|