Cùng dự với Đoàn giám sát có đại diện Hội Nông dân TP, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP, Sở NN&PTNT.
Dành hơn 3,1 tỷ đồng hỗ trợ cơ giới hoá sản xuất nông nghiệp
Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm Nguyễn Đức Hồng cho biết, năm 2018, huyện có 20/20 xã trên địa bàn được Thủ tướng Chính Phủ công nhận huyện đạt chuẩn huyện nông thôn mới; năm 2021 có 7/20 xã được UBND TP công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; năm 2022, huyện đã chỉ đạo và hướng dẫn 8 xã hoàn thiện hồ sơ đề nghị xét công nhận xã đạt chuẩn nôn thôn mới nâng cao và 3 xã kiểu mẫu đã được Hội đồng thẩm định của TP thẩm định để trình đang chờ TP xem xét công nhận.
Về Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), hiện nay trên địa bàn huyện có 89 sản phẩm OCOP đã được UBND TP chứng nhận; năm 2022 đã đánh giá, phân hạng và chấm điểm tiếp 30 sản phẩm và đang chờ quyết định công nhận của TP.
Thực hiện chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn cho thấy, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện đã có nhiều chuyển biến, từng bước phát triển ổn định theo hướng sản xuất hàng hóa đem lại hiệu quả cao tích cực. Giá trị sản xuất ngành kinh tế chủ yếu thuộc huyện quản lý tăng nhanh (năm 2019 đạt 12.776 tỷ đồng; đến năm 2022 đạt 16.209,53 tỷ đồng).
Cơ cấu cây trồng vật nuôi chuyển đổi theo hướng tích cực, đúng hướng giảm dần diện tích trồng lúa màu có giá trị kinh tế thấp sang trồng hoa cây cảnh, cây ăn quả, rau an toàn có giá trị kinh tế cao hơn. Năm 2022 diện tích sản xuất rau, quả được chứng nhận an toàn là 1.693,5 ha; diện tích được cấp giấy chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP là 420,7ha (Rau VietGAP là 135,5ha; quả VietGAP là 285,2ha); chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu thông thường là 12 sản phẩm.
Thực hiện các Nghị quyết của HĐND TP, năm 2021-2022 huyện hỗ trợ 50% vật tư thiết yếu sản xuất rau, quả an toàn, VietGAP như hỗ trợ thuốc bảo vệ thực vật sinh học trên rau, quả và 6.188 lọ thuốc BVTV trên diện tích 374,23ha tại 12 xã vùng sản xuất rau, quả được cấp chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP; hỗ trợ 57.579 bẫy dính côn trùng cho cây trồng cho diện tích 415,73ha diện tích sản xuất rau, quả an toàn, VietGAP tại 16 xã...
Đối với việc khuyến khích đầu tư thực hiện cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, từ năm 2019-2022, UBND huyện đã chỉ đạo phòng Kinh tế phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Hà Nội, Trạm Khuyến nông Gia Lâm triển khai 16 mô hình hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, cơ giới hóa tại các xã, thị trấn với tổng kinh phí hơn 3,1 tỷ đồng.
"Việc cơ giới hóa trong trồng trọt, chăn nuôi giúp nông dân giải phóng sức lao động, tăng năng suất cây trồng, vật nuôi, giảm chi phí công, bảo đảm thời vụ; góp phần tạo môi trường tiểu khí hậu chuồng nuôi phù hợp, hạn chế ô nhiễm môi trường và dịch bệnh trong chăn nuôi. Nâng cao năng suất, chất lượng chăn nuôi và tăng hiệu quả kinh tế cho hộ gia đình"- ông Nguyễn Đức Hồng nêu.
Bên cạnh đó, từ năm 2019-2022 huyện đã xây dựng mô hình truy xuất nguồn gốc (QR Code) cho nông sản thực phẩm tại 12 xã; hỗ trợ đăng ký và cấp giấy chứng vùng sản xuất rau an toàn theo tuân chuẩn Việt GAP; đăng ký nhãn hiệu tập thể; xây dựng các mô hình liên kết chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Đối với việc thực hiện các cơ chế, chính sách của TP về phát triển ngành nghề nông thôn và làng nghề TP (theo Nghị quyết số 11/2019/NQ-HĐND của HĐND TP), huyện Gia Lâm hiện có 5 làng nghề truyền thống và 1 làng nghề Hà Nội. Đồng thời, hiện huyện đang có một số nghề mới mang lại lợi ích kinh tế cho người lao động; về hỗ trợ xây dựng thương hiệu làng nghề, huyện đã phối hợp hỗ trợ xây dựng thương hiệu và xác lập quyền sở hữu nhãn hiệu tập thể cho 2 làng nghề truyền thống.
Theo quy hoạch phát triển cụm công nghiệp TP Hà Nội năm 2020, có xét đến năm 2030, huyện Gia Lâm được phê duyệt triển khai 2 cụm công nghiệp làng nghề tập trung gồm: Cụm công nghiệp làng nghề Bát Tràng (16,78ha); Cụm sản xuất làng nghề tập trung xã Kiêu Kỵ (15,73ha). Ngày 20/12/2021, UBND huyện Gia Lâm đã có văn bản đề nghị bổ sung vị trí dự kiến phát triển Cụm công nghiệp trên địa bàn huyện vào quy hoạch cụm công nghiệp TP Hà Nội giai đoạn 2021-2030, trong đó có đề xuất vị trí dự kiến xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề Kim Lan, xã Kim Lan với diện tích khoảng 20ha.
Lúng túng khi triển khai chính sách hỗ trợ
Cùng với những kết quả đạt được UBND huyện Gia Lâm cũng chỉ ra một số khó khăn, bất cập. Đối với việc hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thủy sản tại các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh tập trung, theo quy định của UBND TP thì hiện còn bất cập, một số vùng đã bị phá vỡ tiêu chí do việc đô thị hóa. Một số vùng mở rộng do trong quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và dồn điền đổi thửa. Đây cũng là một trong những khó khăn trong việc áp dụng thực hiện hỗ trợ cơ chế chính sách của huyện, TP.
Bên cạnh đó, hiện chưa có hướng dẫn định mức kinh tế, kỹ thuật hỗ trợ những cơ chế chính sách và sản xuất nông nghiệp. Cụ thể, đối với một số mô hình ứng dụng công nghệ cao như giống, nhà màng, nhà lưới, hệ thống tưới phun tự động, hệ thống chuồng trại trong chăn nuôi; mô hình sản xuất nông nghiệp chuyên canh tập trung sản xuất theo chuỗi liên kết giá trị... chưa có hướng dẫn cụ thể nên vẫn còn lúng túng, khó triển khai áp dụng.
Ngoài ra, các công trình xây dựng phục vụ sản xuất nông nghiệp nằm ở ngoài bãi sông, trong không gian thoát lũ trên địa bàn như Văn Đức, Kim Lan, ngoài bãi Đặng Xá, Trung Mầu, Phù Đồng, Dương Hà khó thực hiện liên quan đến Luật Đê điều năm 2006 và Quyết định 257/QĐ-TTg ngày 18/02/2016.
Đối với việc thực hiện Nghị quyết số 02/2020/NQ-HĐND ngày 7/7/2020 của HĐND TP, xác định giai đoạn 2023-2025, huyện Gia Lâm phấn đấu trở thành quận, các xã trở thành phường thì không được phép chăn nuôi. Thực tế năm 2023 chăn nuôi vẫn chiếm tỷ trọng lớn tại các xã có vùng nông nghiệp cơ bản ổn định (trong đó 4 xã Phù Đổng, Trung Mầu, Lệ Chi, Văn Đức là những xã chăn nuôi trọng điểm nằm trong Đề án của Thành phố). Ngoài ra có Dương Quang, Yên Thường, Kim Sơn vẫn còn tổng đàn lớn. Do vậy để thực hiện theo Nghị Quyết 02/2020/NQ-HĐND trên thực tế rất khó thực hiện...
Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát đã đề nghị huyện làm rõ một số chính sách hỗ trợ cụ thể trong thực hiện các cơ chế chính sách như hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, tập huấn...; đồng thời chỉ rõ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các cơ chế, chính sách.
Sau khi trao đổi của thành viên Đoàn giám sát và báo cáo bổ sung của UBND huyện, kết luận buổi giám sát, Trưởng Ban Kinh tế-Ngân sách, HĐND TP Hồ Vân Nga ghi nhận, huyện Gia Lâm đã chú trọng triển khai thực hiện các chính sách của trung ương và TP về phát triển nông nghiệp, nông thôn. Từ đó, huyện đã thúc đẩy phát triển các mô hình kinh tế chất lượng cao.
Ghi nhận những khó khăn, vướng mắc và những kiến nghị, đề xuất của huyện Gia Lâm, Trưởng đoàn giám sát Hồ Vân Nga khẳng định, Ban sẽ tổng hợp, tham mưu cho HĐND TP xem xét, ban hành chính sách kịp thời đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn trong thời gian tới.
