Giữ nguyên tiêu chí phân loại dự án trọng điểm quốc gia ở mức 10.000 tỷ đồng

Trâm Anh 09:15 28/05/2019

Chia sẻ

Kinhtedothi- Sáng nay (28/5) Quốc hội thảo luận về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi), các đại biểu cho rằng việc nâng tiêu chí phân loại dự án trọng điểm quốc gia từ 10.000 tỷ lên 20.000 tỷ đồng là không cần thiết.

Một số ý kiến đề nghị giữ nguyên các tiêu chí về tổng mức đầu tư trong phân loại các dự án như quy định hiện hành. Một số ý kiến khác cho rằng việc điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia từ mức vốn 10.000 tỷ lên 35.000 tỷ đồng và điều chỉnh theo tỷ lệ tương ứng đối với các dự án nhóm A, B, C là mức điều chỉnh quá cao, dẫn tới khó kiểm soát. Chính phủ và một số ĐBQH đề nghị điều chỉnh dự án quan trọng quốc gia từ mức vốn 10.000 tỷ lên 20.000 tỷ đồng, mức vốn dự án A, B, C tăng lên tương ứng để phù hợp với thực tiễn.

Giữ nguyên tiêu chí phân loại dự án trọng điểm quốc gia ở mức 10.000 tỷ đồng - Ảnh 1

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ)

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu và chỉnh lý dự án Luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc Hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xin ý kiến ĐBQH theo 2 phương án.

Phương án 1: giữ tiêu chí phân loại dự án như quy định hiện hành vì: Điều 11 của Luật Đầu tư công hiện hành đã quy định về điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án đầu tư công thực hiện trong trường hợp chỉ số giá có biến động lớn hoặc có điều chỉnh lớn về phân cấp đầu tư công… Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, việc phân cấp đầu tư công cơ bản ổn định; Tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia với mức vốn 10 nghìn tỷ đồng và các mức phân loại dự án A, B, C như quy định hiện hành không phát sinh vướng mắc; ngược lại nếu điều chỉnh như đề xuất của Chính phủ sẽ gây xáo trộn lớn trong chuyển dịch phân loại, quản lý dự án. Trong hai nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII và khóa XIV chỉ có 02 dự án quan trọng quốc gia trình Quốc hội. “Do đó, để bảo đảm tính ổn định của hệ thống pháp luật và phù hợp với thực tiễn, xin giữ quy định của Luật hiện hành về tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia và phân loại dự án A, B, C”-báo cáo của UBTVQH cho biết.

Còn tại phương án 2: điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia từ mức vốn 10.000 tỷ lên 20.000 tỷ đồng, mức vốn dự án A, B, C tăng lên tương ứng gấp 2 lần mức hiện hành vì: Điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án lên cho phù hợp với thực tiễn biến động giá cả và quy mô dự án mức vốn 10.000 tỷ đồng để xác định dự án quan trọng quốc gia được áp dụng từ năm 1997 theo Nghị quyết 05/NQ-1997-QH10 và được quy định tại Luật đầu tư công (năm 2014) là 10.000 tỷ đồng. Thực tế, sau gần 4 năm thực hiện Luật Đầu tư công, tổng mức tăng thêm của cả tăng trưởng kinh tế và tăng giá là khoảng 52%, theo đó, có thể điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án tăng lên khoảng 1,5 lần. Tuy nhiên, để bảo đảm Luật Đầu tư công (sửa đổi) sau khi được thông qua sẽ áp dụng phù hợp trong dài hạn, cần điều chỉnh mức vốn đầu tư của các dự án quan trọng quốc gia tăng so với quy định hiện hành, lên 20.000 tỷ đồng.

UBTVQH nhất trí theo phương án 1, giữ nguyên như Luật Đầu tư công hiện hành. Thảo luận tại hội trường, ĐBQH Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) nêu quan điểm, nâng tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia lên 20.000 tỷ đồng là không hợp lý. Ông nêu ra lý do: Thứ nhất mức 10.000 tỷ không có vấn đề gì, kể cả giai đoạn 2016 – 2020 chỉ có 2 dự án; Thứ hai, không có biến động lớn về giá cả; Thứ ba, thực tiễn cho thấy Quốc hội quyết định thì có ngay vốn, có ngay chính sách đặc thù; Thứ tư, nếu coi 10.000 tỷ là bất hợp lý do trượt giá rồi thì chứng tỏ giai đoạn trước chúng ra đưa ra tiêu chí quá cao. Thứ năm, để điều chỉnh thế này có thể 5 năm sau Quốc hội cũng không được quyết định một dự án nào.

Một số đại biểu khác đều đồng tình với quan điểm của đại biểu Hoàng Quang Hàm. Giữ lại quy định cũ 10.000 tỷ là hợp lý, cần thiết. Bài học thực tiễn mà chúng ta hết sức lưu ý, không thể nới rộng phạm vi được.

Quốc hội sẽ quyết định danh mục dự án thuộc kế hoạch đầu tư trung hạn

Về thẩm quyền xem xét, quyết định danh mục dự án kế hoạch ĐTCTH : heo quy trình hiện hành, Quốc hội quyết định tổng mức vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn (KHĐTCTH) giai đoạn tiếp theo vào kỳ họp cuối của năm thứ 5 KHĐTCTH giai đoạn trước, khi đó các bộ, ngành, địa phương mới đủ căn cứ để thẩm định vốn. Như vậy, sẽ không đủ thời gian thực hiện thủ tục thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, quyết định chủ trương đầu tư, quyết định dự án để triển khai thực hiện ngay từ đầu kỳ.

UBTVQH và đa số ĐBQH đề nghị quy định: Quốc hội quyết định Kế hoạch ĐTCTH bao gồm tổng mức đầu tư, tiêu chí, danh mục và mức vốn bố trí cho từng dự án chi đầu tư từ NSTW theo đúng tinh thần của Hiến pháp vì những lý do:

Thứ nhất, danh mục, mức vốn của các dự án đầu tư công là phần cốt lõi trong Kế hoạch ĐTCTH. Đây là vấn đề quan trọng của đất nước liên quan đến phân bổ tổng nguồn lực NSNN rất lớn trong cả giai đoạn 5 năm; có tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội, an toàn nợ công, an ninh tài chính quốc gia. Vì vậy, nội dung này cần phải được Quốc hội xem xét, quyết định.

Thứ hai, việc quy định Quốc hội xem xét, quyết định danh mục là nhằm bảo đảm thể hiện đầy đủ tinh thần Hiến pháp về vai trò của Quốc hội trong quyết định ngân sách; bảo đảm tính thống nhất giữa các văn bản pháp luật (Luật NSNN, Luật Đầu tư công hiện hành). Nghị quyết số 05/NQ-TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng đã đề ra chủ trương cơ cấu lại đầu tư công, theo đó cần thực hiện cơ cấu lại đầu tư công gắn với cơ cấu lại tài chính; gắn Kế hoạch ĐTCTH với kế hoạch tài chính trung hạn và kế hoạch vay, trả nợ công. Quốc hội quyết định kế hoạch tài chính 05 năm và Kế hoạch ĐTCTH là một phần không thể tách rời của Kế hoạch tài chính 05 năm.

Thứ ba, việc trình Quốc hội quyết định danh mục, mức vốn cụ thể cho từng dự án là bảo đảm tính công khai, minh bạch, dân chủ, công bằng trong xem xét, quyết định những vấn đề liên quan đến NSNN.

Tuy nhiên, do Quốc hội họp mỗi năm 2 kỳ trong khi việc hoàn chỉnh danh mục và phân bổ vốn trung hạn có thể khó hoàn tất trong một kỳ họp và trong quá trình thực hiện có thể phát sinh trường hợp cần phải điều chỉnh, để bảo đảm quy định chặt chẽ nhưng linh hoạt, phù hợp với yêu cầu thực tiễn, UBTVQH xin Quốc hội cho tiếp thu ý kiến đa số ĐBQH theo hướng: Quốc hội quyết định Kế hoạch ĐTCTH, bao gồm: tổng mức vốn, danh mục, mức vốn của các chương trình, dự án đầu tư công và mức vốn cho nhiệm vụ quy hoạch, chuẩn bị đầu tư thuộc NSTW. Trong trường hợp cần thiết, căn cứ vào tình hình thực tiễn, Quốc hội có thể giao UBTVQH xem xét, quyết định, điều chỉnh danh mục, mức vốn của từng chương trình, dự án đầu tư công thuộc NSTW trong Kế hoạch ĐTCTH như đã thực hiện trong giai đoạn 2016-2020 và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. Quy định này vừa bảo đảm vai trò, trách nhiệm của cơ quan dân cử, vừa bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời trong tổ chức thực hiện Kế hoạch ĐTCTH; đồng thời, nhằm luật hóa và bảo đảm tính thống nhất với Nghị quyết số 26/2016/QH14 và Nghị quyết số 71/2018/QH14 của Quốc hội (2 Nghị quyết này, Quốc hội đã giao UBTVQH quyết định danh mục).