Đầu vào bẩn Hai trong số những địa chỉ cung cấp thịt gà cho Youmart là cơ sở giết mổ gà của bà Nguyễn Thị Lương (SN 1989) ở Bình Đà, và cơ sở Lưu Thị Nga ở thôn Chợ, đều ở xã Bình Minh, huyện Thanh Oai, TP. Hà Nội. Bình Đà được biết đến là một trong những nơi cung cấp gà thịt lớn thứ 2 ở Hà Nội, chỉ sau Hà Vỹ, mỗi ngày cung cấp hành chục tấn thịt gà vào nội thành. Theo tìm hiểu, từ khâu đầu vào, đầu ra đến tất cả các công đoạn giết mổ đều không được kiểm soát.
Cảnh sát môi trường kiểm tra siêu thị Youmart. |
Vào mỗi buổi chiều, con đường từ làng ra cánh đồng Quan (Bình Minh) tấp nập với hàng trăm lượt xe lôi, xe 3 bánh tự chế, xe máy… đến nhập gà từ những xe tải lớn nhỏ đỗ ở nơi tập kết. Thế nhưng trong thời gian tìm hiểu, nhóm PV không nhận thấy một vị cán bộ chức năng nào của huyện, xã kiểm tra, giám sát ở đây. Còn từ 1- 4 giờ sáng, các gia đình nhộn nhịp giết mổ để kịp cung cấp sản phẩm vào nội thành. Các lò mổ ở đây cơ sở vật chất gần như chỉ có chiếc máy vặt lông gà tự chế, còn các công đoạn giết mổ đều được thực hiện ngay trên nền nhem nhuốc. Địa điểm cấp giấy chứng nhận không nằm trong trạm thú y mà trong một nhà dân 4 tầng nằm sâu trong ngõ, không bảng hiệu. Tại đây trong thời gian từ 3 - 4 giờ mới thấy xuất hiện 2 cán bộ trạm thú y huyện đến kê bàn trong sân và ngồi chờ. Trong khoảng thời gian đó, các hộ giết mổ bắt đầu mang sản phẩm động vật đến kiểm dịch. Một kiểm dịch viên tìm giấy kiểm dịch đã viết sẵn, một người đóng dấu kiểm dịch trên một số sản phẩm động vật tượng trưng. Việc kiểm dịch đối với mỗi trường hợp chỉ diễn ra trong thời gian vài chục giây và cũng chỉ hơn 30 hộ gia đình đến đây lấy giấy.
Trang web của Youmart hiện đã không thể truy cập |
Qua tìm hiểu, số lượng gà xuất đi từ Bình Đà ngày nhiều có thể lên tới 19 - 20 tấn mỗi ngày. Song theo quan sát của phóng viên, mỗi ngày chỉ khoảng 30 hộ mang gà đến kiểm dịch, mỗi hộ chỉ khoảng 7-10 con (đều 2kg). Rõ ràng số lượng gà không qua kiểm dịch (dù là kiểm dịch lấy lệ) ra ngoài thị trường là rất lớn. Cơ sở Nguyễn Thị Lương được Phòng Tài chính kế hoạch huyện Thanh Oai cấp (lần đầu) giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh tháng 10.2015 buôn bán thực phẩm gia súc, gia cầm… Tuy nhiên, cơ sở này đã được UBND xã Bình Minh cấp đủ điều kiện vệ sinh, an toàn thực phẩm từ 1 năm trước (9.2014) có thời hạn 3 năm (!?). Nhóm phóng viên cũng phát hiện ra ngay tại giấy chứng nhận kiểm dịch động vật vận chuyển trong tỉnh số 20608 (cung cấp cho Youmart) do Chi cục Thú y huyện Thường Tín cấp có giá trị đến ngày 20.6 nhưng thời gian cấp lại là 21.6, như vậy là cấp sau khi… hết hạn (!?). Rõ ràng, đã có những khuất tất trong việc cấp giấy chứng nhận kiểm dịch, giấy chứng nhận ATVSTP, và như vậy khâu “đầu vào” của Youmart đã không đảm bảo. Đầu ra cũng bẩn Siêu thị thực phẩm Youmart thực chất là một ngôi nhà 5 tầng nằm giữa khu dân cư ban ngày hầu như không hoạt động. Tại địa chỉ số A14, sau nhiều ngày tìm hiểu nhóm phóng viên phát hiện hai chiếc xe tải loại 2 tấn liên tục chuyển hàng từ một địa điểm trên đường Nguỵ Như Kon Tum. Mỗi lần chuyển đến gồm đủ các loại thực phẩm như trứng, thịt, rau… xen kẽ đó là những người chở hàng bằng xe máy như đậu phụ được lấy từ Đan Phượng, chim đông lạnh được lấy từ chợ Phùng Khoang, thịt gà, thịt lợn… được lấy từ một người bán hàng trong chợ Cầu Giấy. Các nhân viên bắt đầu đến làm việc lúc 3 - 4 giờ sáng khi hàng đã được tập kết đủ và phân vào các giỏ hàng đến khoảng 5 - 6h30 những nhân viên giao hàng mới có mặt để chuyển đi khắp Hà Nội.
Giấy chứng nhận kiểm dịch động vật được cấp sau khi đã… hết hạn. |
Còn bên trong, khu vực chế biến thực phẩm có diện tích khoảng trên 50m2 rất nhem nhuốc, không đảm bảo. Nhân viên trực tiếp sơ chế, chế biến không có đồ bảo hộ lao động, việc sơ chế cá, thịt diễn ra cả trên sàn nhà, mặt đường trước công ty. Thực phẩm sống chín giò, chả, bún bánh được đựng chung với thịt cá sống trong giỏ hàng không tuân thủ quy định về ATVSTP đối với 2 sản phẩm sống, chín (đã được phản ánh ở số báo ra ngày 2/7/2016). Sáng 7/7, nhóm PV đã làm việc với Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và hải sản TP. Hà Nội - đơn vị cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho Youmart, ký ngày 4/10/2013, có thời hạn 3 năm. Ông Nguyễn Thạch Cung - Trưởng phòng Hành chính Tổng hợp cho biết: “Theo quy định thì các cơ sở được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm phải báo cáo cơ quan quản lý trước thời hạn 6 tháng trước khi cấp đổi lại. Tuy nhiên, đến thời điểm này cơ sở này (giấy phép còn 3 tháng) vẫn chưa đến đăng ký”. Từ những tài liệu, hình ảnh nhóm phóng viên cung cấp về hoạt động của Youmart, ông Nguyễn Thạch Cung cũng khẳng định: “Việc sơ chế thuỷ sản ngay trên mặt đường là hoàn toàn vi phạm quy định trong việc sơ chế, chế biến thuỷ hải sản. Ngay việc trà trộn thực phẩm mà nhân viên của siêu thị thực hiện cũng cần được làm rõ. Đối với các cơ sở sơ chế, chế biến thực phẩm bắt buộc nhân viên phải mặc quần áo bảo hộ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong quá trình sơ chế, chế biến như quần áo, khẩu trang, mũ đội đầu, găng tay, quy trình khử trùng… những lỗi đó phải được ghi vào biên bản. Sau đó, việc thu mẫu thực phẩm sau khi sơ chế, chế biến để tiến hành kiểm nghiệm xem có đảm bảo ATVSTP hay không”. Ông Nguyễn Thạch Cung cho biết: “Là đơn vị cấp giấy chứng nhận cho cơ sở của Youmart, chúng tôi sẽ có trách nhiệm kết hợp với các cơ quan chức năng tiến hành thanh kiểm tra lại toàn bộ hoạt động của cơ sở này, nếu đúng như những hình ảnh và tư liệu báo cung cấp chúng tôi sẽ đề nghị thu hồi giấy chứng nhận đã cấp”.