Kinhtedothi - Trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị xung quanh việc gói 30.000 tỷ đồng đang làm tá hỏa cả nghìn khách hàng đã ký gói vay này, Luật sư Trương Thanh Đức - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế ngân hàng, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty Luật BASICO cho rằng, trong câu chuyện này có vấn đề sai cơ bản của chính sách.
Quy định mập mờ, khó hiểu
Quy định vay gói 30.000 tỷ đồng giải ngân sau 1/6/2016 phải chịu lãi suất thương mại khiến khách hàng như bị gài bẫy, trách nhiệm này thuộc về bên nào, thưa ông?
- Điều 2, Thông tư 11/2013 của NHNN hướng dẫn về cho vay gói 30.000 tỷ đồng đã nêu rõ, nguồn tái cấp vốn của NHNN cho các ngân hàng thương mại (NHTM) sẽ kết thúc khi gói này giải ngân hết hoặc không quá 36 tháng. Gói tín dụng có 2 điều kiện: Thứ nhất, về số tiền “chốt” là 30.000 tỷ đồng. Nghĩa là dù thời hạn quy định 3 năm, nhưng nếu trong vòng 6 tháng, cho vay hết 30.000 tỷ đồng thì cũng sẽ dừng lại. Thứ hai, về thời gian, kéo dài tối đa là 3 năm, nếu sau 3 năm, dù chưa cho vay hết 30.000 tỷ đồng thì cũng vẫn sẽ dừng lại. Cho đến thời điểm này, theo số liệu của Bộ Xây dựng thì vẫn chưa cho vay hết, và khả năng đến tháng 6 vẫn chưa cho vay hết, nhưng vẫn sẽ dừng lại theo điều kiện thứ 2.
Điều cần lưu ý ở đây là phải xem xét đến cái gốc của vấn đề. Thứ nhất, khi người mua nhà được ký hợp đồng, tức là đã được chủ đầu tư, NH thẩm định trên cơ sở hàng loạt xác nhận cực khó khăn với một cơ số con dấu mà người đi vay phải vượt qua để đủ điều kiện. Thứ hai, nếu hợp đồng đã được ký, tất nhiên khách hàng sẽ phải được giải ngân đúng quy định. Tôi cho rằng, ngay từ lúc ký hợp đồng, các ngân hàng phải tư vấn và giải thích rõ ràng cho khách hàng hiểu vấn đề này và khách hàng cũng phải đọc kỹ trước khi ký.
Quan điểm của NHNN cho đến thời điểm hiện tại vẫn thực hiện đúng tiến độ giải ngân, tức là đến thời điểm 1/6, người dân đã đăng ký vay nhưng không kịp giải ngân thì vẫn không được tiếp tục vay gói 30.000 tỷ đồng?
- Với cách giải thích của các NH thì rõ ràng về tình về lý, khách hàng đi vay sẽ chịu thiệt do “không đọc kỹ hợp đồng”. Thực tế tiếp cận với một số hợp đồng tín dụng áp dụng cho một khách hàng vay gói 30.000 tỷ đồng để mua căn hộ thương mại, tại điều khoản về lãi suất cho vay cũng chỉ ghi rằng “Mức lãi suất và phương thức điều chỉnh lãi suất đối với các khoản giải ngân trong khoảng thời gian được giải ngân để được hỗ trợ lãi suất theo quy định của NHNN thì thả nổi theo thông báo của NHNN về lãi suất cho vay hỗ trợ nhà ở theo Thông tư 11 và Thông tư 32/TT- NHNN (áp dụng không vượt quá thời điểm 1/6/2013)”. Rõ ràng, không có một điều nào nói rằng những khoản giải ngân sau ngày 1/6/2016 khách hàng sẽ phải chịu lãi suất thương mại, không còn được hưởng ưu đãi. Thậm chí khi đọc điều khoản này, những người am hiểu về luật pháp cũng tỏ ra mù mờ, không hiểu điều khoản này nói gì.
Theo tôi, về pháp lý, về tinh thần của gói ưu đãi, cũng như hợp đồng, thì thông báo mà các NHTM đặt ra cho khách hàng đều không đúng. Và cần phải sửa, chứ không thể bắt người đi vay chịu chịu cảnh đem con bỏ chợ. Việc sửa sẽ không vi phạm gì tinh thần của gói tín dụng này.
Khu đô thị mới Linh Đàm. Ảnh: Thường Lệ
|
| Chiều ngày 11/3, NHNN đã có văn bản giải thích về việc ngừng gói tín dụng 30.000 tỷ đồng. Trong đó khẳng định, việc giải ngân cho vay hỗ trợ nhà ở của NH đối với khách hàng từ nguồn tái cấp vốn của NHNN kết thúc khi NHNN giải ngân hết số tiền tái cấp vốn, nhưng tối đa là 36 tháng kể từ ngày thông tư này có hiệu lực (ngày 1/6/2013). Đối với phần dư nợ được giải ngân từ ngày 1/6/2016 trở về trước được hưởng lãi suất vay ưu đãi của Chương trình trong suốt toàn bộ thời gian khách hàng vay vốn (tối đa 15 năm). Còn với những khoản vay giải ngân sau mốc thời gian này, lãi suất theo thỏa thuận giữa NHTM với khách hàng. Về thông tin nội dung hợp đồng tín dụng của một số ngân hàng còn mập mờ, khách hàng chưa hiểu rõ, NHNN sẽ thực hiện kiểm tra ngay, yêu cầu NHTM báo cáo và có biện pháp xử lý phù hợp. |
