Gói tín dụng mới, nỗi lo cũ

Chính sách “đo ni đóng giày” cho người trẻ

Theo Công văn số 4290/NHNN-TD, NHNN yêu cầu 9 ngân hàng thương mại (NHTM) tham gia chương trình cho vay gồm: Agribank, VietinBank, Vietcombank, BIDV, HDBank, VPBank, Techcombank, TPBank và MB. Các NHTM được yêu cầu đẩy mạnh triển khai Chương trình cho vay NƠXH, nhà ở công nhân và cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ.

Đáng chú ý, người dưới 35 tuổi vay vốn mua NƠXH sẽ được hưởng lãi suất ưu đãi hơn. Trong 5 năm đầu kể từ ngày giải ngân đầu tiên, lãi suất thấp hơn 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của 4 NHTM nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank). Lãi suất cho vay áp dụng đến hết 30/6/2025 là 6,1%/năm. Trong 10 năm tiếp theo, lãi suất thấp hơn 1% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của 4 NHTM trên. NHNN đề nghị các ngân hàng khẩn trương triển khai đồng bộ trong toàn hệ thống từ 31/5/2025. Kể từ ngày 1/7/2025, định kỳ 6 tháng, NHNN công bố mức lãi suất ưu đãi áp dụng cho các ngân hàng tham gia chương trình.

Agribank là ngân hàng đầu tiên công bố gói tín dụng ưu đãi cho người dưới 35 tuổi vay mua NƠXH với chương trình tín dụng ưu đãi lên đến 10.000 tỷ đồng. Sau đó, một loạt các ngân hàng khác như MB, HDBank, BIDV, Sacombank, SHB, ACB… cũng đang triển khai các gói tín dụng ưu đãi cho khách hàng dưới 35 tuổi có nhu cầu vay vốn để mua NƠXH.

Anh Phạm Xuân Du (ở Hà Nội) chia sẻ, anh tự tin hơn với “điểm tựa” lãi suất ổn định 10 năm đầu: “Một thập kỷ là khoảng thời gian đủ dài để tôi lập kế hoạch tài chính rõ ràng, tự tin hơn trong việc chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư cho tương lai mà không bị ảnh hưởng nhiều bởi khoản nợ mua NƠXH”. Tương tự, chị Nguyễn Thị Mỹ Lệ (ở TP Hồ Chí Minh) cũng cho rằng, với lãi suất 6,1%/năm trong 5 năm đầu, tiếp tục được hỗ trợ trong 10 năm kế tiếp, như vậy, người vay sẽ được hưởng chính sách lãi suất ưu đãi trong suốt 15 năm. Đây thực sự là một trong những gói tín dụng có thời hạn ưu đãi dài hơi nhất từ trước đến nay, mang đến sự ổn định tài chính, loại bỏ hoàn toàn nỗi lo lãi suất thả nổi.

Kỳ vọng chương trình cho vay NƠXH dành cho người trẻ dưới 35 tuổi sẽ là cú hích lớn cho thị trường bất động sản bình dân, đồng thời mở ra cơ hội an cư bền vững cho hàng triệu người lao động trẻ tại các đô thị lớn trên cả nước. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, với mức lãi suất chỉ chênh lệch ít so với thương mại, thời gian ưu đãi có giới hạn, để mục tiêu “an cư” được hiện thực hóa là thách thức không hề nhỏ…

Tránh đi vào “vết xe đổ”

Chuyên gia bất động sản Trần Khánh Quang nhận định, thời gian ưu đãi kéo dài hơn nhưng về cơ bản, gói tín dụng mới không khác gì gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đang triển khai. Vì vậy, với mức lãi suất vẫn còn cao trong khi nguồn cung NƠXH hạn chế sẽ dễ rơi vào "vết xe đổ" chậm giải ngân của gói trước. “Chính sách có tốt đến đâu nhưng nếu chỉ tập trung vào việc đặt ra ưu đãi lãi suất mà không đi kèm với cơ chế hỗ trợ triển khai đồng bộ thì cũng dễ rơi vào tình trạng khó tiếp cận” - ông Trần Khánh Quang nhấn mạnh và khẳng định, mấu chốt vẫn nằm ở nguồn cung NƠXH.

“Song song với gói tín dụng ưu đãi, thị trường cần có thêm nhiều dự án NƠXH được quy hoạch ở vị trí thuận lợi, có hạ tầng đồng bộ và mức giá hợp lý. Các căn hộ cũng cần đáp ứng được tiêu chuẩn về diện tích, thiết kế, phù hợp với nhu cầu sinh hoạt của các gia đình trẻ” - ông Trần Khánh Quang nói thêm.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Phan Dũng Khánh cũng nhận định, những điểm nghẽn và thách thức ở gói 120.000 tỷ đồng vẫn đang hiện hữu ở gói tín dụng NƠXH cho người trẻ dưới 35 tuổi như: quỹ đất khan hiếm, pháp lý phức tạp; lợi nhuận thấp khiến các chủ đầu tư không mặn mà; những dự án được phê duyệt chậm trễ, chưa tạo ra quy mô sản phẩm đủ lớn, đủ hấp dẫn… “Chính sách tín dụng mới được kích hoạt với thời gian ưu đãi kéo dài mang theo nhiều kỳ vọng, tuy nhiên, lãi suất đang công bố là 6,1%/năm đến hết 30/6/2025, sau đó sẽ được điều chỉnh và khả năng xoay quanh mức này. Mức lãi vay này thấp hơn lãi suất thương mại nhưng còn cao đối với đại đa số người dân có thu nhập thấp. Thực tế này cho thấy, nếu không có điều chỉnh phù hợp, gói tín dụng này hoàn toàn có thể đi vào "vết xe đổ" chậm giải ngân của gói 120.000 tỷ đồng” - ông Phan Dũng Khánh phân tích. Vì thế, ông Phan Dũng Khánh đề xuất Chính phủ xem xét cấp vốn cho các NHTM với lãi suất tối đa 3%/năm và để NHTM cho vay với lãi suất khoảng 5%/năm, đây là mức lãi suất tương đối phù hợp với thu nhập phổ biến hiện nay.

Ở góc nhìn pháp lý, luật sư Lê Thu Thảo - Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh, để tránh lặp lại các thất bại như gói 120.000 tỷ đồng, bên cạnh thiết kế lại cấu trúc gói vay, lãi suất, thời hạn vay, thì bổ sung nguồn cũng NƠXH là yếu tố mang tính quyết định. Bên cạnh đó, quy trình và thủ tục tiếp cận NƠXH cũng là một yếu tố quan trọng. Mặc dù các ngân hàng đã được yêu cầu đẩy mạnh triển khai, nhưng việc tiếp cận các nguồn vay ưu đãi này vẫn thường vướng mắc bởi thủ tục hành chính phức tạp, giấy tờ rườm rà, và thời gian chờ đợi kéo dài. Để người trẻ thực sự "tiếp cận được" gói vay, các cơ quan chức năng cần tiếp tục rà soát, đơn giản hóa thủ tục, bảo đảm tính minh bạch, công bằng trong quá trình xét duyệt hồ sơ và giải ngân. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và chủ đầu tư dự án NƠXH sẽ là chìa khóa để gỡ bỏ những rào cản này.

“Để giấc mơ an cư ấy không chỉ dừng lại ở chính sách trên giấy tờ, mà thực sự trở thành hiện thực cho hàng vạn người trẻ, thì bản thân những người trẻ phải chủ động tìm hiểu thông tin, chuẩn bị hồ sơ và lập kế hoạch tài chính cụ thể sẽ là chìa khóa để nắm bắt cơ hội quý giá này” - luật sư Lê Thu Thảo lưu ý.