Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Quí Tiên tham dự Hội nghị. Cùng dự có Ban Pháp chế HĐND TP và đại diện Ban Pháp chế HĐND các quận, huyện, thị xã.
Chất lượng giám sát chưa đồng đều
Theo Trưởng Ban Pháp chế-HĐND TP Hà Nội Duy Hoàng Dương, giám sát việc tuân thủ các quy định pháp luật trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền là một trong những chức năng quan trọng nhất của cơ quan cơ quan dân cử. Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND đã có những quy định cụ thể về hoạt động giám sát HĐND, trong đó có giám sát hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp.
Thời gian qua, công tác giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp đã được HĐND các cấp của TP Hà Nội quan tâm thực hiện, đảm bảo đúng quy định của pháp luật về hình thức giám sát. Tuy nhiên, kết quả hoạt động giám sát ở mỗi cấp, mỗi địa phương khác nhau về số lượng cũng như chất lượng chưa đồng đều, có nơi còn hạn chế. Việc xác định lựa chọn chủ đề, nội dung giám sát cụ thể còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng.
Trước thực tế đó, Ban Pháp chế tổ chức Hội nghị với mong muốn các đại biểu thảo luận, trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm trong công tác giám sát chuyên đề về hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp-nhất là việc rà soát, nghiên cứu đề xuất ban hành chương trình, kế hoạch giám sát chuyên đề; xây dựng báo cáo kết quả giám sát và đưa ra kiến nghị qua giám sát đối với hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp; việc theo dõi, kiến nghị, đôn đốc các cơ quan có liên quan thực hiện các kiến nghị qua giám sát của Ban Pháp chế đối với hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp.
Đặc biệt cần nhấn mạnh về kết quả công tác giám sát hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp thông qua thẩm tra các báo cáo và hoạt động chất vấn về kết quả này tại các kỳ họp HĐND; bài học kinh nghiệm, các giải pháp để nâng cao tính chuyên nghiệp, hiệu quả trong công tác giám sát hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp của HĐND, Thường trực HĐND, Ban Pháp chế HĐND cấp huyện.
Tham luận về hoạt động giám sát cơ quan tư pháp, đại diện các Ban pháp chế HĐND các quận, huyện, thị xã cho rằng, mỗi đại biểu cần tự trang bị kiến thức chuyên sâu, trau dồi nghiệp vụ, tìm hiểu văn bản mới và các quy định hiện hành để áp dụng. Chủ tọa điều hành giám sát, thẩm tra, chất vấn lĩnh vực tư pháp cần thực hiện đúng quy định, linh hoạt, sáng tạo; nắm chắc và sâu từng nội dung, vấn đề, lĩnh vực, tạo không khí sôi nổi, thẳng thắn để các đại biểu tham gia ý kiến trên tinh thần xây dựng. Ngoài thực hiện giám sát theo kế hoạch, các Ban pháp chế cần thực hiện giám sát đột xuất; kịp thời theo sát, nắm bắt diễn biến thực tiễn hoạt động của bộ máy cơ quan tư pháp, đặc biệt là cơ quan điều tra, truy tố, xét xử...
Đại diện Ban Pháp chế, HĐND quận Tây Hồ cho biết, trong năm 2022 Ban thực hiện 3/5 cuộc giám sát chuyên đề với các đơn vị khối nội chính. Các cuộc giám sát tập trung vào những vấn đề nổi cộm, hạn chế, lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tiêu cực; những lĩnh vực có nội dung đã lâu chưa được giám sát và tiềm ẩn rủi ro để đề xuất nội dung giám sát; Việc theo dõi, kiến nghị, đôn đốc các cơ quan liên quan thực hiện các kiến nghị qua giám sát được Ban Pháp chế quận giao cho cán bộ chuyên trách đôn đốc, yêu cầu đơn vị gửi báo cáo, tài liệu kiểm chứng thực hiện các kiến nghị theo quan điểm đôn đốc để có kết quả đến cùng.
Lựa chọn những nội dung cử tri quan tâm để giám sát
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Quí Tiên cho rằng, tư pháp là một lĩnh vực hết sức quan trọng, hoạt động tư pháp luôn có tính độc lập cao trong mối quan hệ với hoạt động lập pháp và hành pháp; được thực hiện theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục, thời hạn, thời hiệu hết sức chặt chẽ theo quy định của pháp luật. Vì vậy, giám sát hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp là một nội dung khó và mang tính chuyên sâu.
Ghi nhận những kết quả đạt được của các Ban Pháp chế HĐND TP và các quận, huyện, thị xã trong thực hiện giám sát một số nội dung liên quan đến hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp, Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Quí Tiên đề nghị các đơn vị bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy và các quận, huyện, thị ủy trong quá trình triển khai thực hiện.
Thực hiện Quy trình tổ chức giám sát đúng quy định của pháp luật, bám sát theo Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12/9/2022 của Ủy ban TVQH về Hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ Đại biểu HĐND và đại biểu HĐND. Đồng thời bám sát các nội dung, chỉ tiêu và giải pháp được nêu trong Đề án số 15-ĐA/TU ngày 12/5/2022 của Ban Thường vụ Thành ủy.
Trong giám sát cần lựa chọn nội dung được cử tri tại địa phương quan tâm, trong đó ưu tiên lựa chọn các nội dung thuộc lĩnh vực tư pháp và hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp. Lưu ý lựa chọn những nội dung chuyên đề mang tính thực tiễn, gắn với các vụ việc, nội dung lĩnh vực cụ thể, tránh chung chung.
Việc xây dựng các kế hoạch, chương trình cụ thể và tổ chức giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp đảm bảo khoa học, hiệu quả, tránh hình thức. Kết hợp giám sát qua báo cáo với giám sát, làm việc trực tiếp, nghiên cứu hồ sơ, tài liệu kỹ lưỡng. Trên cơ sở kết quả giám sát chuyên đề, kết quả thẩm tra báo cáo hoạt động của các cơ quan tư pháp và các vấn đề cử tri quan tâm; có thể lựa chọn vào nhóm lĩnh vực để đưa vào chất vấn tại kỳ họp thường lệ của HĐND... Đồng thời, tăng cường theo dõi, đôn đốc, tái giám sát các cơ quan được giám sát trong việc thực hiện các kiến nghị qua giám sát của HĐND, Ban Pháp chế HĐND đối với hoạt động của các cơ quan thuộc lĩnh vực tư pháp.
Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Quí Tiên đề nghị Ban Pháp chế HĐND TP tiếp tục làm tốt công tác tham mưu với Đảng đoàn HĐND; rà soát, nghiên cứu, báo cáo đề xuất với HĐND, Thường trực HĐND TP để thực hiện tốt công tác giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp.
Đối với Thường trực HĐND các quận, huyện, thị xã cần tăng cường hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác giám sát hoạt động của các cơ quan tư pháp. Chỉ đạo Ban Pháp chế xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát thường kỳ và giám sát chuyên đề đối với hoạt động của các cơ quan tư pháp cùng cấp.
