| 59 căn nhà ở thấp, tại dự án Hải Phát Plaza (Nam Từ Liêm) đang được thế chấp tài sản gắn liến với đất. |
Danh sách có nhiều "ông lớn"
Trung tuần tháng 8 vừa qua, Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Nội phát đi danh sách 92 dự án BĐS đang thế chấp, vay vốn ngân hàng. Đặc biệt, trong đó, có rất nhiều “ông lớn” BĐS từng gây tiếng vang trong giới đầu tư địa ốc. Thậm chí, còn có tình trạng cả công ty mẹ lẫn công ty con khi triển khai dự án BĐS đều thế chấp tài sản gắn liền với đất cho ngân hàng.Đơn cử như, Công ty CP đầu tư Hải Phát đã thế chấp bằng tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai là công trình hỗn hợp cao tầng thuộc dự án đầu tư xây dựng Tổ hợp thương mại, dịch vụ và căn hộ cao cấp Hải Phát Plaza thuộc phường Đại Mỗ, quận Nam Từ Liêm.Đáng chú ý, Công ty CP Công Đà 1.01 và Công ty CP Ecoland còn thế chấp bằng tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai là Dự án Khu nhà ở cao tầng kết hợp dịch vụ thương mại Eco Lakeview, số 32 Đại Từ, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội (không bao gồm phần tài sản là 8.609m2 sàn và các lợi ích khác của Tổng Công ty Lâm nghiệp Việt Nam).Riêng, Công ty CP và thương mại Thủ Đô thế chấp dự án xây dựng khu nhà ở CT1 Phúc Lợi (Ecohome Phúc Lợi), quận Long Biên. Tài sản thế chấp tại dự án này đến ngày 7/7/2018 còn lại 87/680 căn hộ.Một chủ đầu tư “mới nổi” là Công ty CP xây dựng và Kỹ thuật Việt Nam cũng đã thế chấp quyền sử đụng đất tại lô CHC1 khu D6,9, dự án đấu giá quyền sử dụng đất, phường Phú Thượng và Xuân La, quận Tây Hồ.Ngoài ra, một số dự án đang được chú ý như chung cư 70 Nguyễn Đức Cảnh do Công ty CP Vận tải và dịch vụ thương mại Hà Nội là chủ đầu tư; dự án tòa nhà hỗn hợp thương mại và nhà ở chung cư Tecco do Công ty CP Tập đoàn Tecco làm chủ đầu tư; dự án The Garden Hill tại số 99 Trần Bình do Công ty TNHH Đức Phương làm chủ đầu tư... cũng đang được thế chấp tại ngân hàng.Trước đó, Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) cũng từng công bố các dự án BĐS tại Hà Nội, và một số TP lớn đang được thế chấp tại công ty này.
Thận trọng khi mua nhàỞ góc nhìn chuyên môn, TS Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia Tài chính - Ngân hàng phân tích, ở Mỹ, nhà kinh doanh BĐS không được dùng “tay trái” thế chấp tài sản hình thành trong tương lai vay ngân hàng, còn “tay phải” huy động vốn từ dân. Khách hàng tại Mỹ vì vậy chỉ thuần túy ở cương vị người mua, không bị đẩy vào thế “tiền mất, nhà không có” như ở Việt Nam.Đáng chú ý, trong phần lớn các dự án nằm trong danh sách trên, đều đang sử dụng cả hai kênh: Vốn vay của ngân hàng cũng như huy động tiền từ người mua nhà. Đây là tình trạng cố hữu của thị trường BĐS Việt Nam, đẩy nhiều rủi ro về phía người mua. Mặt khác, ngân hàng cũng gặp khó khăn khi cho vay theo cách thức này. Bởi, nhà kinh doanh BĐS khi có quá nhiều tiền từ ngân hàng và từ dân thì có khả năng đầu tư vào dự án khác. Đến cuối cùng, không hiếm trường hợp cả 3 đều mất tiền. Người dân mất số tiền bỏ ra mua nhà, ngân hàng không được trả nợ và chính DN cũng thua lỗ vì đầu tư dàn trải.Đồng quan điểm, theo Luật sư Vi Văn Diện - Giám đốc Công ty Luật Thiên Minh, thị trường bất động sản Việt Nam chủ yếu bán nhà hình thành trong tương lai, vừa vay tiền của ngân hàng vừa huy động vốn từ người mua. Hình thức này có nhiều điểm tích cực nhưng hạn chế không ít. Cụ thể như chủ đầu tư huy động vốn quá mức quy định, sử dụng vốn huy động sai mục đích, hay đem căn hộ thế chấp ngân hàng… dẫn đến không còn khả năng thanh toán.“Khi mua nhà, khách hàng cần xem xét kỹ điều khoản trong Hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai, nhất là những quy định về thời gian bàn giao căn hộ, thời điểm chuyển quyền sở hữu và thời hạn được cấp sổ đỏ; chế tài về phạt vi phạm được nêu trong hợp đồng… Đồng thời, người mua nhà nên chủ động trực tiếp đến gặp chủ đầu tư để xem dự án đó đang được thế chấp cho ngân hàng nào, thời hạn trong bao lâu và có thể giải chấp được không?” – Luật sư Diện khuyến nghị.
