Dự buổi lễ có Trung tướng Phạm Tuân - Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, Anh hùng Lao động, Anh hùng Liên Xô; Thiếu tướng Vũ Hồng Sơn - Phó Tư lệnh Quân chủng phòng không không quân; đồng chí Phạm Thanh Học - Phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy; cùng đại diện các đơn vị quân đội đóng trên địa bàn huyện Thanh Trì; Ban Chỉ huy quân sự, Công an huyện Thanh Trì và 80 nhân chứng lịch sử từng tham gia chiến dịch Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không năm 1972.
Trình bày diễn văn tại buổi lễ, Phó Bí thư Huyện ủy - Chủ tịch UBND huyện Thanh Trì Nguyễn Tiến Cường khẳng định: Với bản lĩnh, ý chí quyết tâm “dám đánh, biết đánh và quyết thắng” quân thù, cùng tinh thần chiến đấu dũng cảm, mưu trí, sáng tạo nên ngay từ trận đầu ra quân, đêm 18/12/1972, bộ đội ta đã bắn rơi tại chỗ “Siêu pháo đài bay” B.52, mở màn cho những thắng lợi vang dội trong những trận đánh sau đó.
Trong 12 ngày đêm, quân và dân Hà Nội sát cánh cùng các lực lượng, các địa phương đã đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích chiến lược, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 chiếc siêu pháo đài bay B.52, bắt nhiều phi công Mỹ, làm nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, gây chấn động mạnh mẽ trên toàn thế giới.
Bị thất bại nặng nề, đế quốc Mỹ buộc phải tuyên bố chấm dứt cuộc tập kích đường không chiến lược bằng “Siêu pháo đài bay” B.52 vào Hà Nội, Hải Phòng; ngừng ném bom từ vĩ tuyến 20 trở ra và ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, tạo điều kiện để hoàn thành công cuộc giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Thanh Trì là huyện ngoại thành bị đánh phá dữ dội trong 12 ngày đêm cuối tháng 12/1972, Mỹ cho máy bay B.52 rải thảm xuống thị trấn Văn Điển và các xã Vĩnh Quỳnh, Tam Hiệp, Tứ Hiệp, Ngũ Hiệp, Đông Mỹ,… Dưới làn bom đạn địch, dân quân tự vệ đã giăng một lưới lửa tầm thấp đánh vào máy bay cường kích, tạo điều kiện cho bộ đội cao xạ, tên lửa diệt chúng ở tầm cao, giúp bộ đội di chuyển củng cố trận địa, tải đạn, chuyển đạn phục vụ chiến đấu.
Đặc biệt, Sở chỉ huy Trung đoàn 263 tên lửa Phòng không được đặt trong khuôn viên chùa Quang Phúc, ở thôn Thượng, xã Thanh Liệt. Sau năm 1971, Sở chỉ huy được bàn giao cho Trung đoàn tên lửa 257 trực chỉ huy chiến đấu. Tại đây, Trung đoàn 257 đã chỉ huy các tiểu đoàn chiến đấu trong 12 ngày đêm tháng Chạp năm 1972, bắn rơi 11 máy bay B.52, trong đó có 8 chiếc rơi tại chỗ, góp phần cùng quân và dân Hà Nội làm nên chiến thắng vĩ đại - “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” lẫy lừng.
Với thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, phục vụ chiến đấu thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Đảng bộ và Nhân dân huyện Thanh Trì vinh dự được Bác Hồ 10 lần về thăm, chúc Tết và tặng quà. Nhiều tập thể, cá nhân được tặng thưởng những danh hiệu cao quý. Nhân dân và lực lượng vũ trang huyện Thanh Trì và 16/16 xã, thị trấn được được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, trong đó xã Tứ Hiệp, xã Yên Mỹ được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Trong phần giao lưu với nhân chứng lịch sử, Trung tướng Phạm Tuân, Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân đã chia sẻ những kỷ niệm về những ngày rèn luyện, chiến đấu và lần đầu hạ máy bay B.52, mở màn cho những thắng lợi vang dội trong những trận đánh sau đó.
50 năm đã trôi qua nhưng những ngày tháng chiến đấu kiên cường, dũng cảm bảo vệ bình yên bầu trời Hà Nội vẫn còn vẹn nguyên trong ký ức người lính đã trực tiếp tham gia chiến dịch, được tái hiện lại qua các câu chuyện kể xúc động, những giải đáp cặn kẽ, thấu đáo về chiến thắng lịch sử này.
Theo Trung tướng Phạm Tuân, trong 12 ngày đêm, Mỹ sử dụng 193 B.52 và hơn 1.000 máy bay chiến thuật, trung bình mỗi đêm đánh vào Hà Nội 50-70 lượt B.52, cao điểm lên đến 100 lượt B.52. Ngoài ra, mỗi đêm trung bình 300 lượt, cao điểm 450 máy bay chiến thuật đánh phá để yểm trợ. Như vậy, bầu trời Hà Nội mỗi đêm có 200 - 300 máy bay…
Theo Trung tướng Phạm Tuân, chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ trên không là chiến thắng của trí tuệ, sự tìm tòi, sáng tạo, ý chí quyết tâm, quả cảm của quân và dân ta khi Mỹ sở hữu đầy đủ những vũ khí tối tân, đối lập với các trang vũ khí hạn chế và lực lượng không quân của ta rất mỏng.
Trung tướng Phạm Tuân mong muốn các thế hệ trẻ phải xây dựng cho mình bản lĩnh, đó là ý chí quyết tâm và làm sao để đạt được mục tiêu của mình, trong đó phải biết sáng tạo, dám nghĩ, dám làm. Thế hệ trẻ phải không chỉ tự hào, gìn giữ mà phải biết nâng lên tầng cao mới ở thời đại ngày nay để đưa đất nước “đi tắt, đón đầu”, đạt được nhiều thành tựu hơn nữa.
Trân trọng biết ơn những cống hiến của Trung tướng Phạm Tuân, lãnh đạo huyện Thanh Trì đã trao tặng Trung tướng bó hoa tươi thắm và tặng quà cho 80 nhân chứng lịch sử của huyện.
