Hà Nội: đồng bộ giải pháp để "hồi sinh" các dòng sông, đặc biệt là sông Tô Lịch

Chiều 11/12, HĐND TP chất vấn và trả lời chất vấn với nhóm vấn đề thứ 2, về việc thực hiện một số chỉ tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025.

Đề xuất giải pháp bổ cập nước cho các sông

Chất vấn lãnh đạo Sở Xây dựng và Sở TN&MT, đại biểu Vũ Mạnh Hải (tổ huyện Thường Tín) nêu vấn đề, UBND TP đã chỉ đạo Sở Xây dựng phối hợp với các sở, ngành tham mưu dự án dây dựng đường ống riêng để bổ trợ nước sông Hồng qua Hồ Tây cho sông Tô Lịch để cải tạo môi trường cho dòng sông. Đề nghị Sở cho biết giải pháp bổ cập nước cho các sông còn lại: sông Lừ, Sét, Kim Ngưu bao giờ thực hiện?

“Ngoài ra, UBND TP đã giao Sở TN&MT triển khai đề án phục hồi chất lượng môi trường nước, phát triển đồng bộ kỹ thuật kết hợp quy hoạch kiến trúc cảnh quan 4 sông nội đô: sông Tô Lịch, Lừ, Sét, Kim Ngưu giai đoạn 2021-2025 định hướng 2030, đề nghị cho biết tình hình triển khai, khó khăn, vướng mắc?” - đại biểu Vũ Mạnh Hải chất vấn.

Trả lời vấn đề đại biểu nêu, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho biết, sông Tô Lịch, Lừ, Kim Ngưu, Sét nằm hoàn toàn trong khu vực đô thị khoảng 17,5km2. Về giải pháp, toàn bộ nước thải của sông Tô Lịch, sông Lừ được thu gom về Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá; nước thải của sông Kim Ngưu, Sét được thu về Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở.

Về bổ cập nước cho các sông, theo Giám đốc Sở Xây dựng, để triển khai vấn đề này, TP đã giao Sở Xây dựng chủ trì triển khai bổ cập nước cho sông Tô Lịch, hiện Sở đang phối hợp cùng các đơn vị để triển khai. Việc triển khai với sông Tô Lịch phải làm đồng bộ với các sông còn lại, đây là nhiệm vụ nằm trong tổng thể đề án bảo tồn, phát huy, cải tạo môi trường của các con sông trong nội thành. Đến nay, Sở Xây dựng đang phối hợp với các sở, ngành, đặc biệt là Sở TN&MT - cơ quan chủ trì đề án để triển khai các giải pháp. Trong đó, tập trung cải thiện toàn bộ nguồn thải, thứ hai là bổ cập nước bằng hai nguồn chính: từ nguồn nước sau khi xử lý quay ngược lại cho các dòng sông, thứ hai là nguồn nước từ bên ngoài như từ sông Hồng để bổ cập.

Phục hồi môi trường nước cho 4 con sông nội đô

Cùng tham gia trả lời đại biểu về vấn đề này, Giám đốc Sở TN&MT Lê Thanh Nam cung cấp thêm thông tin liên quan đến đề án phục hồi môi trường nước, phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật kết hợp quy hoạch kiến trúc, cảnh quan 4 con sông nội đô giai đoạn 2021-2025 và giai đoạn tiếp theo.

Theo Giám đốc Sở TN&MT Lê Thanh Nam, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Sở đã triển khai đồng bộ các nội dung của đề án, báo cáo UBND TP ở  nhiều cuộc họp về vấn đề này, tuy nhiên, vẫn còn một số nội dung bất cập trong quá trình thực hiện cần hoàn thiện. Theo chỉ đạo của UBND TP, các giải pháp cần phải tổng thể hơn, xin thêm ý kiến của các chuyên gia về các giải pháp triển khai.

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu, bổ sung và cập nhật thêm theo Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội để bảo đảm công tác quy hoạch kiến trúc, thiết kế cảnh quan cho 4 con sông nội đô cả về giá trị lịch sử, văn hóa, môi trường sinh thái đô thị, theo hướng phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo Giám đốc Sở TN&MT, các nội dung, giải pháp đưa ra được đề xuất theo hướng cải thiện chất lượng nước, duy trì dòng chảy sinh thái, tăng cường quá trình làm sạch tự nhiên của các con sông, bổ cập nước tự nhiên; quy hoạch môi trường thoát nước, cảnh quan bảo đảm trên nguyên tắc thu gom triệt để nước thải, mở rộng lòng sông, cây xanh hai bên bờ…

“Sở TN&MT hiện đang hoàn chỉnh các nội dung liên quan đến dự án và dự kiến hoàn chỉnh trình UBND TP vào tháng 1/2025” - Giám đốc Sở TN&MT Lê Thanh Nam thông tin.

Cũng liên quan đến vấn đề xử lý nước thải, các đại biểu đề nghị Sở Xây dựng làm rõ tính khả thi hoàn thành chỉ tiêu năm 2025 về tỷ lệ nước thải được xử lý và việc đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà máy nước thải; đồng thời đề nghị UBND TP Hà Nội làm rõ giải pháp hoàn thành Dự án nhà máy nước thải Yên Xá cũng như làm sống lại sông Tô Lịch trong xanh, có dòng chảy theo kết luận kiểm tra của Bí thư Thành uỷ và Chủ tịch UBND TP Hà Nội về việc làm sạch sông Tô Lịch vừa qua.

Trả lời vấn đề này, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho hay, để hoàn thành chỉ tiêu tỷ lệ xử lý nước thải, khi xây dựng các chương trình công tác toàn khoá XVII, Thành uỷ đã xác định đưa vào vận hành Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá là một công trình trọng điểm để hoàn thành chỉ tiêu này.

Đến nay, Dự án thu gom và xây dựng nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đã hoàn thành gói thầu số 1 và số 2, riêng số 3 số 4 vẫn còn những vấn đề chậm tiến độ. Việc đưa dự án này vận hành thử nghiệm ngày 1/12/2024 với công suất 100.000m3/ngày/đêm đã nâng tỷ lệ nước thải được xử lý của khu vực nội thành lên 414.300m3/ngày/đêm, đạt xấp xỉ 40,8%. Để đảm bảo chỉ tiêu này phải cũng phải tập trung vận hành gói thầu số 2, hoàn thành gói thầu số 4 là một số khu đô thị và Hà Đông. Nếu 2 gói thầu này hoàn thành sẽ nâng tỷ lệ thu gom thêm lên là 194.500m3/ngày/đêm, từ đó sẽ cơ bản hoàn thành chỉ tiêu đã đề ra.

Hiện nay, TP đang đôn đốc hoàn thành một số dự án xử lý nước thải khác như Việt Hưng 7.600m3, Nhà máy xử lý nước thải Cầu Ngà, Vân Canh… Như vậy, với các dự án này đưa vào hoạt động sẽ nâng tỷ lệ nước thải của TP. Với chỉ tiêu này, chúng ta phải cố gắng, đôn đốc các nhà đầu tư hoàn thành đúng tiến độ. Đây là nhiệm vụ của các sở, Ban Quản lý dự án triển khai trong thời gian tới.

Liên quan đến các dự án nhà máy xử lý nước thải, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh, đây là các dự án chậm triển khai lâu năm. Do đó, các đơn vị đã cam kết thời gian hoàn thành trong quý 1/2025, phải tích cực triển khai, không được để muộn hơn nữa.