Hà Nội: nhiều chuyển động tích cực trong vận hành chính quyền địa phương hai cấp

Từ sự thay đổi trong thái độ phục vụ, tăng cường phân quyền, chủ động xử lý vi phạm đến việc tái thiết bộ máy vận hành minh bạch, hiện đại… tất cả đang đặt nền móng cho một nền hành chính vì dân và gần dân hơn.

Gần dân hơn, chủ động hơn và quyết liệt hơn

Sau khi chính thức triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Hà Nội từ ngày 1/7/2025, bộ máy hành chính tại các xã, phường nhanh chóng được tổ chức lại và đi vào vận hành thông suốt, ổn định. Điều đáng ghi nhận là sự chuyển biến rõ nét trong thái độ phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức – yếu tố then chốt tạo nên sự hài lòng cho người dân ngay từ những ngày đầu.

Với đặc thù là nơi tiếp nhận và giải quyết trực tiếp phần lớn thủ tục hành chính của người dân, cấp xã hiện nay giữ vai trò trung tâm trong cung cấp dịch vụ công. Sự phân cấp, phân quyền mạnh mẽ từ cấp thành phố xuống cấp xã đã giúp định hình rõ hơn trách nhiệm và năng lực xử lý tại từng đầu mối. Người dân có thể nhận diện rõ “một điểm đến – một cấp giải quyết – một cấp chịu trách nhiệm” và tránh tình trạng đùn đẩy, vòng vo.

Tại các điểm phục vụ hành chính công của các xã, phường trên địa bàn TP, các đơn vị đã chủ động bố trí thêm cán bộ hướng dẫn nộp hồ sơ trực tuyến, tư vấn pháp lý, hỗ trợ các nhóm yếu thế… Đây là bước đi kịp thời, thể hiện năng lực thích ứng nhanh của hệ thống mới, đặc biệt trong bối cảnh bộ máy vừa được kiện toàn. Mô hình chính quyền này đã nâng tính chủ động cho cấp xã và để thích nghi, cán bộ cấp xã cũng bắt đầu chuyển mình theo hướng đổi mới cách nghĩ, cách làm và cách phục vụ.

Đây cũng thể hiện sự chủ động, linh hoạt từ sớm, cần thiết của hệ thống chính quyền các xã, phường nhằm bảo đảm công tác giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp được tốt nhất. Sự vận dụng này được Nhân dân tin tưởng, đánh giá cao trong bối cảnh bộ máy hành chính “vừa chạy vừa xếp hàng”.

Chính quyền cấp xã cũng phải đối mặt với thách thức không nhỏ khi phạm vi địa bàn được mở rộng, khối lượng công việc gia tăng; những “điểm nóng” vốn tồn tại trước đây tiếp tục là phép thử đối với năng lực xử lý của bộ máy mới. Các vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng, giải phóng mặt bằng… đòi hỏi chính quyền cấp xã phải thể hiện rõ bản lĩnh, trách nhiệm và tính quyết liệt. Tại xã Phú Xuyên, chỉ trong ba ngày đầu tháng 7, đã phát hiện và xử lý 15 trường hợp vi phạm về sử dụng đất nông nghiệp và đất công. Các hộ dân tự ý dựng nhà xưởng, lều lán, chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái phép tại các thôn như Nguyên Hanh, Vạn Điểm, Sơn Thanh... Trước tình trạng này, UBND xã đã thành lập tổ công tác liên ngành tăng cường kiểm tra cả ngày lẫn đêm, lập biên bản xử lý, tạm giữ công cụ vi phạm và yêu cầu tháo dỡ ngay tại chỗ.

Chủ tịch UBND xã Phú Xuyên Bùi Công Thản cho biết, không để tình trạng cán bộ né tránh, nể nang. Phải xử lý đến nơi đến chốn, công bố đường dây nóng, huy động người dân tham gia giám sát, phản ánh vi phạm. Sự vào cuộc đồng bộ là điều kiện tiên quyết để bộ máy mới thực sự phát huy hiệu quả.

Theo đó, ngay trong ngày 1/7 (khi UBND xã Phú Xuyên được thành lập). Đảng uỷ, UBND xã Phú Xuyên đã tập trung chỉ đạo và thành lập 2 Tổ công tác liên ngành tăng cường kiểm tra thực tế tại địa bàn các khu dân cư cả ban ngày lẫn ban đêm. Qua đó, phát hiện và lập biên bản vi phạm hành chính đối với 15 trường hợp vi phạm.

Để tiếp tục xử lý nghiêm vi phạm phát sinh trong thời gian vừa qua, UBND xã thông báo và giao nhiệm vụ cho các tập thể, cá nhân công bố đường dây nóng tiếp nhận phản ánh liên quan đến vi phạm đất đai, trật tự xây dựng trên đất nông nghiệp và đất công thuộc địa bàn xã. Đồng thời, giao nhiệm vụ cụ thể cho lực lượng Công an xã có trách nhiệm tuần tra, giám sát, phát hiện và báo cáo kịp thời hàng ngày các trường hợp vi phạm mới. Tổng hợp, củng cố hồ sơ xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật hình sự đối với các trường hợp có dấu hiệu tội phạm.

Còn tại phường Phương Liệt, lực lượng chức năng cũng ra quân xử lý các công trình xây dựng trái phép tại khu vực hồ Dọc Ngang. Sau nhiều đợt tuyên truyền, vận động bất thành, UBND phường đã chỉ đạo tháo dỡ 750m² nhà tôn, công trình tạm lấn chiếm đất công. Điều này thể hiện tinh thần nghiêm minh, không có vùng cấm trong thực thi công vụ.

Chủ tịch UBND phường Phương Liệt Đặng Khánh Hòa cho biết, trong thời gian tới, UBND phường tiếp tục tăng cường công tác quản lý đất đai, quản lý đô thị, trật tự xây dựng trên địa bàn. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các vi phạm trật tự xây dựng (nếu có) ngay từ khi mới phát sinh, đặc biệt là các trường hợp lấn chiếm đất công, đất nông nghiệp, xây dựng không phép, sai phép. Cùng với đó, phường tiếp tục thông tin, tuyên truyền tới toàn thể người dân biết và chấp hành các quy định pháp luật.

Xây chính quyền mới minh bạch, gần dân, chuyên nghiệp

Qua một tuần triển khai, sự vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn TP Hà Nội đang cho thấy những bước khởi đầu vững chắc. Không chỉ là sự thay đổi về mô hình, con người, tổ chức mà sâu xa hơn là thay đổi về cách nghĩ, cách làm, hướng tới một nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, lấy người dân làm trung tâm phục vụ.

Tại phường Đống Đa – một trong những đơn vị có quy mô dân số lớn của Hà Nội, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã nhanh chóng đi vào guồng sau khi hoàn tất sắp xếp, bổ nhiệm cán bộ. Theo Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Đống Đa Nguyễn Ngọc Việt, điều quan trọng nhất là xác lập tinh thần “tư duy mới – hành động mới – vì dân phục vụ” như một kim chỉ nam.

“Không còn là phường anh – phường tôi, tất cả cán bộ, công chức cùng là một tập thể phục vụ Nhân dân. Chúng tôi tổ chức họp toàn thể ngay ngày đầu vận hành để thống nhất quy trình, phân công rõ ràng, đề cao trách nhiệm và tinh thần gắn bó” - ông Nguyễn Ngọc Việt chia sẻ.

Theo đó, nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bộ phận hành chính công của phường đã được đầu tư hạ tầng, bảo đảm kết nối số, giải quyết thủ tục cho người dân nhanh chóng, hiệu quả. Công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh nhằm tạo đồng thuận trong Nhân dân, giúp người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của mô hình mới và đồng hành cùng chính quyền.

Trong khi đó, những ngày qua cùng với 125 xã/phường của thành phố triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, khối lượng công việc của mỗi cán bộ, công chức tại Điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công phường Hai Bà Trưng cũng nhiều hơn, với hơn 500 thủ tục hành chính được phân cấp, ủy quyền phải giải quyết.

Trong điều kiện khối lượng công việc tăng cao, không ít nội dung còn bỡ ngỡ, song đội ngũ cán bộ, công chức tại đây luôn nỗ lực, nêu cao trách nhiệm để bảo đảm giải quyết hồ sơ hành chính thông suốt, được người dân ghi nhận.

Phó Chủ tịch UBND phường Hai Bà Trưng Nguyễn Tiến Quang cho biết, để việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân được thuận tiện, UBND phường đã rà soát, sắp xếp đội ngũ công chức và bố trí đủ nhân sự có năng lực, hiểu chuyên môn trực tiếp tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính tại Điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công. Trong đó, phân công cụ thể từng công chức phụ trách các lĩnh vực (tư pháp, địa chính - xây dựng, văn hóa - xã hội) để bảo đảm công việc không bị chồng chéo hoặc bỏ sót. Đồng thời, cử công chức các phòng chuyên môn trực tiếp hỗ trợ, tư vấn, giải đáp thắc mắc của người dân đến thực hiện thủ tục hành chính. trong giai đoạn trước mắt, UBND phường sẽ chủ động phương án ứng phó, đó là tăng cường một Điểm tiếp nhận giải quyết hồ sơ nữa trên địa bàn để phục vụ Nhân dân…

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại Hà Nội là một cuộc chuyển mình lớn không chỉ về tổ chức mà còn về nhận thức, tư duy và hành động của cả hệ thống chính trị. Một tuần trôi qua với nhiều khởi sắc, nhiều khó khăn, nhưng cũng đầy quyết tâm.

Những chuyển động từ cơ sở đã minh chứng rõ nét cho tinh thần đổi mới. Chính quyền cơ sở ngày càng gần dân, sát dân hơn, chủ động hơn và quyết liệt hơn. Đây mới chỉ là bước khởi đầu và phía trước vẫn còn nhiều thách thức, đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ và sáng tạo từ mỗi cán bộ, mỗi cơ quan và đặc biệt là sự đồng hành của Nhân dân. Chính quyền địa phương 2 cấp không chỉ là mô hình hành chính mới mà đó còn là lời cam kết của TP Hà Nội trong việc xây dựng một nền hành chính hiện đại, liêm chính, phục vụ, minh bạch và hướng tới phát triển bền vững.