Hà Nội: phân cấp thực chất, kiến tạo chính quyền phục vụ

Chiều 12/11, tại Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội khóa XVIII, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Dương Đức Tuấn thay mặt Đảng ủy UBND TP phát biểu, tiếp thu ý kiến các đại biểu và làm rõ nhiều nội dung trọng tâm về việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp cùng điều chỉnh phân cấp quản lý nhà nước trong 18 lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Kiên định phân quyền thực chất, gắn trách nhiệm và hiệu quả

Thay mặt Đảng ủy UBND TP, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn trân trọng cảm ơn các ý kiến tâm huyết, sâu sắc, giàu tính thực tiễn của các đại biểu. Đồng thời khẳng định, việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp từ ngày 1/7/2025 là bước đổi mới căn bản về tổ chức bộ máy và phương thức quản lý của TP, cụ thể hóa tinh thần Luật Thủ đô 2024, Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội XVIII Đảng bộ TP Hà Nội.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Dương Đức Tuấn cho biết, Hà Nội quán triệt sâu sắc chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: “Cấp nào gần dân, sát dân thì giao cấp đó thực hiện; cấp nào làm tốt hơn thì giao cho cấp đó thực hiện”. Đồng thời nhấn mạnh: “Mục tiêu của điều chỉnh phân cấp lần này không chỉ là chuyển việc, mà là chuyển tư duy – từ quản lý sang kiến tạo và phục vụ, trao thực quyền đi đôi với trách nhiệm, hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp”.

Tiếp thu ý kiến từ 126 xã, phường và các đại biểu, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Dương Đức Tuấn cho biết, TP thống nhất điều chỉnh ngay việc phần cấp, phân quyền trong các nhóm lĩnh vực hạ tầng còn vướng mắc, bảo đảm phân cấp thực chất, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm.

Về vệ sinh môi trường, UBND TP ghi nhận phản ánh của cơ sở về sự chậm trễ khi mô hình quản lý tập trung ở cấp TP. TP sẽ phân cấp toàn bộ công tác thu gom, vận chuyển rác sinh hoạt về xã, phường, chỉ giữ lại nhiệm vụ xử lý chất thải rắn tập trung nhằm bảo đảm đồng bộ, an toàn môi trường.

Về chiếu sáng công cộng, Hà Nội bỏ quy định tách riêng công tơ điện chiếu sáng vì chi phí lớn, khó khả thi. TP tiếp tục chi trả toàn bộ tiền điện chiếu sáng, đồng thời giao xã, phường quản lý, duy tu, phản ứng nhanh các sự cố trong ngõ xóm.

Về quản lý rừng, tiếp thu kiến nghị của các địa phương, đặc biệt là xã Sóc Sơn, TP phân cấp toàn diện công tác quản lý rừng về cấp xã có rừng, đồng thời chuyển giao cán bộ chuyên trách để bảo đảm lực lượng, trách nhiệm và tính kịp thời.

Về thoát nước và cây xanh, TP sẽ giao Sở Xây dựng rà soát, ban hành danh mục tuyến đường và hạ tầng giao toàn bộ cho xã, phường quản lý, bảo đảm nguyên tắc “đồng bộ trên cùng mặt cắt tuyến đường”, tránh chồng chéo kỹ thuật giữa hai cấp quản lý.

Rõ lộ trình, rõ trách nhiệm, rõ giám sát

Một nội dung được các đại biểu quan tâm là nguồn lực thực hiện sau khi nhận bàn giao nhiệm vụ. Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Dương Đức Tuấn giải trình rõ: việc phân cấp nhiệm vụ chi theo Nghị quyết số 28 có hiệu lực từ 1/1/2026, trong khi các xã, phường bắt đầu nhận việc từ 1/12/2025.

Để xử lý, TP sẽ điều chỉnh, chuyển dự toán kinh phí năm 2025 từ các sở, ngành chuyên môn về cho cấp xã, phường. Nếu các sở chưa kịp tổng hợp, Sở Tài chính sẽ tham mưu UBND TP tạm ứng ngân sách để địa phương có nguồn thực hiện ngay, đồng thời bố trí kinh phí cho công tác đấu thầu, triển khai các gói thầu từ đầu năm 2026.

Từ năm 2026, trên cơ sở Nghị quyết điều chỉnh phân cấp nguồn thu - nhiệm vụ chi, Sở Tài chính sẽ tham mưu định mức phân bổ ngân sách phù hợp với chức năng, nhiệm vụ mới của từng cấp, bảo đảm đầy đủ nguồn lực để cơ sở thực hiện hiệu quả.

Liên quan đến tỷ lệ phần trăm phân chia khoản thu tiền sử dụng đất, TP ghi nhận ý kiến của đại biểu dù nội dung này chưa thuộc chương trình kỳ họp. Hiện Sở Tài chính đã xây dựng dự thảo định mức phân bổ và tỷ lệ phân chia nguồn thu, lấy ý kiến các sở, ngành, xã, phường. Đến nay, mới có 54 đơn vị gửi phản hồi, TP đề nghị các địa phương còn lại sớm góp ý để hoàn thiện, trình Ban Chấp hành Đảng bộ xem xét tại kỳ họp tới.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định 61 sẽ được hoàn thiện, ban hành trong tháng 11/2025 và chính thức vận hành từ ngày 1/12/2025.

Về trách nhiệm, các sở, ngành phải chuyển từ “quản lý” sang “hướng dẫn, hỗ trợ, kèm cặp” cơ sở, bảo đảm mỗi xã, phường được tập huấn đầy đủ quy trình chuyên môn, kỹ thuật và quản lý tài chính. Đồng thời, tăng cường vai trò giám sát của Ủy ban Kiểm tra và Thanh tra TP, kết hợp ứng dụng chuyển đổi số để công khai, minh bạch tiến độ, chất lượng các dịch vụ công ích - lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn, việc điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền lần này là bước đi chiến lược, thể hiện tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm của TP. Chúng ta hướng tới một chính quyền hai cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, gần dân, phục vụ dân - đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XVIII Đảng bộ TP và Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị.

"Đảng ủy UBND TP cam kết cụ thể hóa toàn bộ các ý kiến góp ý thành kế hoạch hành động rõ ràng, bảo đảm việc phân cấp, phân quyền đi vào thực chất, góp phần xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, chính quyền phục vụ, người dân hạnh phúc" - Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn khẳng định.