Báo cáo mới nhất UBND TP Hà Nội gửi Bộ Xây dựng về tình hình phát triển đô thị năm 2021 và kế hoạch năm 2022, đánh giá, trong những năm vừa qua việc đẩy mạnh đầu tư phát triển đô thị, huy động đa dạng các nguồn lực xã hội tham gia vào đầu tư phát triển đô thị đã nhanh chóng tạo nên diện mạo mới cho đô thị Thủ đô. Cơ sở hạ tầng dần được hoàn thiện và hiện đại hóa, vấn đề nhà ở cho Nhân dân được cải thiện tốt. Song, TP cũng nhìn nhận, việc phát triển nhanh và chưa có kế hoạch cụ thể đã tạo ra một số hệ lụy như: phát triển mất cân đối, thiếu đồng bộ, đầu tư dàn trải, không tập trung…
Việc thực hiện quản lý đầu tư phát triển đô thị theo Nghị định số 11/2013/NĐ-CP cũng còn những khó khăn, vướng mắc. Trong đó, phải kể đến là tiến độ lập, thẩm định và phê duyệt phần lớn các quy hoạch còn chưa đáp ứng được tiến độ đề ra. Quy trình triển khai các quy hoạch cấp dưới phải thực hiện cụ thể hóa nhiều nội dung của Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô được phê duyệt, trong đó có những nội dung chưa phù hợp với thực tiễn, mất nhiều thời gian thống nhất, nhất là việc thực hiện quy trình lấy ý kiến địa phương, cộng đồng dân cư và ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng.
Sau khi quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt năm 2011, Hà Nội liên tục xây dựng, phát triển và hoàn thiện hệ thống đô thị. Tuy nhiên, do điều kiện sáp nhập ranh giới hành chính năm 2008 và định hướng quy hoạch Thủ đô đòi hỏi cần có sự xác định lại ranh giới hành chính đô thị của một số địa phương, tạo điều kiện để có đơn vị hành chính quản lý các đô thị vệ tinh, đô thị sinh thái theo quy hoạch.
Bên cạnh đó, một số đô thị theo quy hoạch nằm trên ranh giới quản lý hành chính của hai huyện như: đô thị vệ tinh Hòa Lạc, Phú Xuyên, đô thị sinh thái Phúc Thọ, Quốc Oai, Chúc Sơn cần phải có xác định lại ranh giới hành chính để thành lập chính quyền quản lý đô thị.
Đây là một số yếu tố khách quan, cần thực hiện để có chủ thể hành chính quản lý và phát triển hệ thống đô thị của thành phố. Chương trình phát triển đô thị toàn TP Hà Nội đến năm 2030 và định hướng đến năm 2050 đã xây dựng kịch bản lập địa giới hành chính mới phù hợp với quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội, tuy nhiên, đang trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt nên chưa có cơ sở pháp lý để thực hiện.
UBND TP đang triển khai song song, tích hợp 3 nội dung gồm: Quy hoạch TP thời kỳ 2021 -2030, tầm nhìn đến 2050; điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050 và Chương trình phát triển đô thị toàn TP đến năm 2030 và định hướng đến năm 2050. Sau khi Chương trình phát triển đô thị toàn TP được phê duyệt, Hà Nội sẽ có kế hoạch tổ chức đánh giá phân loại, công nhận loại đô thị theo thẩm quyền và nâng loại đô thị, thành lập đơn vị hành chính đô thị giai đoạn 2022 – 2023.
Để công tác quy hoạch xây dựng, phân loại đô thị, thực hiện có hiệu quả trong giai đoạn tới, TP Hà Nội kiến nghị Bộ Xây dựng sớm nghiên cứu thống nhất quy chế phối hợp giữa Bộ và UBND TP Hà Nội trong lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc để ký kết ban hành.
Tiếp tục phối hợp với UBND TP Hà Nội trong quá trình lập, thẩm định các quy hoạch chung đô thị vệ tinh, thị trấn sinh thái, các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết các khu vực quan trọng, các quy hoạch chuyên ngành khác có liên quan và các quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc trên địa bàn TP.
Đồng thời, kiến nghị Bộ Xây dựng tiếp tục đẩy nhanh tiến độ trình Thủ tướng phê duyệt Quy hoạch xây dựng trụ sở Bộ, ngành Trung ương và ban hành danh mục, tiêu chí, lộ trình và giải pháp di dời các cơ quan đơn vị cần phải di dời ra khỏi khu vực nội thành, làm cơ sở để UBND TP Hà Nội chỉ đạo, rà soát, sử dụng quỹ đất sau di dời theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/01/2015.
Cùng đó, xem xét chỉ đạo nghiên cứu xây dựng Nghị quyết sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị theo góp ý của UBND TP Hà Nội.
Theo UBND TP Hà Nội, sau hơn 10 năm phát triển, địa giới hành chính và số đơn vị hành chính của Thủ đô đã ổn định, diện tích được xác định chính xác là 3.358,92km2, dân số khoảng 8.246500 người với 12 quận, 1 thị xã, 17 huyện và 584 xã phường, thị trấn. Theo quy hoạch điều chỉnh xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, hệ thống đô thị trên địa bàn TP Hà Nội gồm: Đô thị trung tâm là đô thị đặc biệt; Đô thị Hòa Lạc là đô thị loại II; Đô thị vệ tinh Sơn Tây, Sóc Sơn, Xuân Mai, Phú Xuyên là đô thị loại III; 03 Thị trấn Phúc Thọ, Quốc Oai, Chúc Sơn là đô thị loại IV; 11 thị trấn thuộc huyện là đô thị loại V.