Dấu mốc quan trọng
Năm 2023 là dấu mốc quan trọng đối với Việt Nam và Pháp, khi hai nước kỷ niệm tròn 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và 10 năm quan hệ đối tác chiến lược. Kể từ năm 1996 đến nay, TP Hà Nội và TP Toulouse đã có gần 30 năm hợp tác hiệu quả trên nhiều lĩnh vực như: bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị các di sản, di tích văn hóa; giao lưu, trao đổi văn hóa nghệ thuật; giáo dục đào tạo; kiến trúc, quy hoạch đô thị. Qua đó đem lại nhiều lợi ích hiệu quả, thiết thực cho người dân của cả hai TP.
Nhiều dự án hợp tác quan trọng giữa Hà Nội và Toulouse đã được ký kết và thực hiện về văn hóa, bảo tồn di sản; trong đó đó có “Dự án hợp tác Hà Nội – Toulouse” về hỗ trợ kỹ thuật bảo tồn, phát huy giá trị các di sản đô thị tiêu biểu và di tích khảo cổ học tại Di sản văn hóa thế giới Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, thuộc chương trình hỗ trợ phát triển FICOL của Cơ quan phát triển Pháp (AFD).
Theo Trung tâm BTDS Thăng Long - Hà Nội, dự án đánh dấu quan hệ hợp tác bền vững trong lĩnh vực di sản văn hóa giữa TP Hà Nội và Toulouse nói riêng và quan hệ hữu nghị Việt - Pháp nói chung, thể hiện sự quan tâm dặc biệt đến lĩnh vực di sản văn hóa của chính quyền hai TP. Đồng thời, đây là cơ hội để các di sản tiêu biểu của mỗi TP được biết đến nhiều hơn và các hoạt động giao lưu được tăng cường mở rộng trên phạm vi toàn thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trao đổi để hiểu biết lẫn nhau.
Bên cạnh đó, thời gian qua, nhiều hoạt động và triển lãm đã diễn ra tại hai TP như: Triển lãm với chủ đề “Nước”, tại Hà Nội năm 2013; triển lãm giới thiệu hiện vật tiêu biểu của Hoàng thành Thăng Long và triển lãm tranh ảnh, bản đồ, bản vẽ về quá trình khai quật khảo cổ tại Hoàng thành Thăng Long trong khuôn viên Bảo tàng Georges Labit, TP Toulouse, năm 2014; triển lãm chung mang chủ đề “Vật liệu kiến trúc - Hành trình từ đất” giới thiệu về bộ sưu tập hiện vật đất nung của Hoàng thành Thăng Long và TP Toulouse, năm 2019 nhân Hội nghị hợp tác phi tập trung Việt Nam - Pháp lần thứ 11.
Trong khuôn khổ “Dự án hợp tác Hà Nội – Toulouse” về hỗ trợ kỹ thuật bảo tồn và phát huy giá trị các di sản đô thị tiêu biểu và di tích khảo cổ học tại Di sản văn hóa thế giới Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, tháng 4/2023, Trung tâm đã phối hợp với Thị chính TP Toulouse tổ chức chuỗi hoạt động nhằm chào mừng Hội nghị hợp tác giữa các địa phương Việt - Pháp lần thứ 12 tại Hà Nội: trưng bày chung “Từ lòng đất đến bảo tàng - Hành trình của hiện vật”, Tọa đàm khoa học quốc tế “Phát huy giá trị không gian khu khảo cổ học tại Hoàng thành Thăng Long; tổ chức đào tạo cho cán bộ Trung tâm về trưng bày, bảo tàng; kho hiện vật khảo cổ học và bảo quản hiện vật; truyền thông và giáo dục di sản dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia Toulouse.
Tiếp tục phát triển
Tiếp tục thực hiện các nội dung trong khuôn khổ “Dự án hợp tác Hà Nội – Toulouse”, tháng 11/2023, tại TP Toulouse, Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long Hà Nội phối hợp với TP Toulouse tổ chức chuỗi các hoạt động bao gồm Trưng bày triển lãm “Từ lòng đất đến bảo tàng - Hành trình của hiện vật”; phối hợp Cơ quan phát triển Pháp (AFD) tổ chức Tọa đàm khoa học “Phát huy giá trị di sản khảo cổ học” (thông qua hoạt động đào tạo, trưng bày, tour tham quan, sản phẩm truyền thông).
Tọa đàm khoa học “Phát huy giá trị di sản khảo cổ học” tại Toulouse lần này là dịp trao đổi, học tập kinh nghiệm của những người làm công tác quản lý, nghiên cứu khai quật và bảo tồn di sản khảo cổ học trong nước và quốc tế, từ đó định hướng cho công tác phát huy giá trị các di sản Khảo cổ học tại Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội và Toulouse.
Những kết quả của Tọa đàm sẽ là cơ sở khoa học để Khu di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội đưa ra các phương án bảo tồn, phát huy giá trị di sản khảo cổ học phục vụ khôi phục và tái hiện các di sản kiến trúc; đặc biệt bổ sung tư liệu và tham vấn các giải pháp khoa học, ứng dụng công nghệ trong quá trình phát huy giá trị di sản khảo cổ học, hướng tới mục tiêu quản lý bền vững khu Di sản.
Hoạt động trưng bày tại Toulouse lần này cũng đem đến cho công chúng những hiểu biết về lịch sử, mối quan hệ tương đồng giữa hai TP thông qua những di vật khảo cổ học khai quật được tại các di chỉ khảo cổ Toulouse và khu di tích Hoàng thành Thăng Long.
Trong khuôn khổ chuyến công tác từ ngày 13 đến 17/11/2023, bên cạnh các hoạt động tập huấn, trưng bày triển lãm, tọa đàm Khoa học Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long -Hà Nội và TP Touluose cũng sẽ tiến hành tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện “Dự án hợp tác Hà Nội – Toulouse” làm cơ sở đề xuất nội dung hợp tác tiếp theo, xây dựng dự án huy động nguồn vốn tài trợ của Cơ quan phát triển Pháp AFD.
Đối với TP Hà Nội, “Dự án hợp tác Hà Nội – Toulouse” là một trong những dự án hợp tác nổi bật trong lĩnh vực di sản văn hóa của TP, thu được những kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác truyền thống của hai TP, là mô hình hợp tác tiêu biểu giữa các địa phương của Pháp và Việt Nam.
Kết quả của “Dự án hợp tác Hà Nội – Toulouse” là tiền đề quan trọng để mở ra những cơ hội và chặng đường hợp tác mới đối với hai TP, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu bảo tồn di sản và quảng bá du lịch.
Trong khuôn khổ chuyến công tác, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội còn có chương trình làm việc với các cơ quan chuyên môn của UNESCO (Trung tâm Di sản thế giới, Hội đồng Di tích và Di chỉ quốc tế ICOMOS...), phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO để tiếp tục thúc đẩy tiến độ xây dựng Hồ sơ khoa học nhiệm vụ chỉnh trang khu vực trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, báo cáo đánh giá tác động di sản. Đây là nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm Trung tâm được giao triển khai thực hiện năm 2023.