Lễ khai bút đầu Xuân là hoạt động văn hóa, giáo dục truyền thống của dân tộc, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc đối với mọi người dân Việt Nam. Việc khai bút đầu Xuân tượng trưng cho sự khởi đầu tốt đẹp của mọi hoạt động, mọi chương trình, kế hoạch, với mục đích gửi gắm tâm tư, nguyện vọng về một năm mới hạnh phúc và thành công.
Lễ khai bút đầu Xuân tại Khu tưởng niệm Vương triều Mạc còn mang ý nghĩa tri ân Đức Mạc Thái tổ và các Tiên đế Vương triều Mạc đã có công cao, đức lớn trong việc phát triển giáo dục và đào tạo nhân tài cho đất nước như: Trạng trình Nguyễn Bình Khiêm, Nguyễn Thiến, Nguyễn Quyện, Phùng Khắc Khoan, Nguyễn Thị Duệ...
Trong Lễ khai bút, các em học sinh đã viết ước mơ, nguyện vọng của cá nhân mình lên giấy và khi hoàn thành gấp lại, để vào phong thư. Sau đó, Ban tổ chức sẽ thu lại đưa vào đền tưởng niệm Đức Mạc Thái tổ và các vua triều Mạc tấu trình, làm lễ.
Trong khuôn khổ lễ hội, Ban tổ chức cũng tổ chức các trò chơi dân gian, gian trưng bày bán đặc sản địa phương phục vụ người dân du Xuân.
Trước đó, sáng 25/1 (mùng 4 Tết Nguyên đán Quý Mão), tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm, huyện Vĩnh Bảo cũng đã diễn ra Lễ khai bút Xuân Quý Mão 2023.
Trong dịp này, Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm đã đón hàng nghìn du khách thập phương đến tham quan vãn cảnh, xin chữ cầu mong cho một năm mới sức khoẻ, thuận lợi, bình an.
Năm Quý Mão 2023 là năm đầu tiên huyện Vĩnh Bảo tổ chức Lễ khai bút đầu Xuân. Các nghi lễ được thực hiện theo nghi thức trang trọng, an toàn, vui tươi, văn minh, lành mạnh, có tính giáo dục, lan tỏa cao.