Hạn chế sử dụng túi nilon: Cần sự chung tay của cả cộng đồng

Hà Nội hiện có khoảng 100 DN sản xuất nhựa, các sản phẩm từ nhựa thuộc 3 ngành chính là: Nhựa kỹ thuật; nhựa gia dụng; nhựa bao bì như túi nilon, chai nhựa PET. Trong đó, riêng nhựa dùng trong sản xuất bao bì là để phục vụ nhu cầu cho khoảng 1.000 cơ sở sản xuất dùng bao gói thực phẩm.

Chẳng hạn như Công ty TNHH Nhà nước MTV Bao bì 27 - 7 Hà Nội, mỗi tháng đã sử dụng đến 500 tấn nguyên liệu để sản xuất các sản phẩm nhựa, trong đó 60% thành phẩm phục vụ xuất khẩu, 40% tiêu thụ trong nước.

Thực tế cho thấy, bên cạnh DN sản xuất, hệ thống siêu thị, chợ truyền thống Hà Nội vẫn giữ thói quen sử dụng loại túi nilon khó phân hủy. Theo Sở Công Thương Hà Nội, mặc dù chưa có số liệu thống kê chính thức về rác thải túi nilon và các sản phẩm từ nhựa trong hoạt động phân phối tiêu dùng nhưng với số lượng trung tâm thương mại, siêu thị, chợ đang hoạt động trên địa bàn Hà Nội hiện nay… lượng tiêu thụ các sản phẩm nhựa dạng này vẫn rất lớn. Đây là một trong những lý do mỗi ngày Hà Nội phát sinh tới 600 tấn rác thải từ nhựa, chiếm tới 10% tổng lượng rác thải toàn địa bàn, gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường.

Tại Hội nghị “Phát động chung tay hành động chống rác thải nhựa trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp và phân phối tiêu dùng” do Sở Công Thương Hà Nội vừa tổ chức, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Nhà nước MTV Bao bì 27 - 7 Hà Nội Lê Hồng Quang chia sẻ: "Nhằm giảm thải rác thải nhựa ra môi trường, đơn vị đã đầu tư dây chuyền sản xuất, công nghệ mới, qua đó chuyển đổi được 50% lượng sản phẩm sang loại bao bì thân thiện với môi trường. Hiện, DN cam kết đến năm 2020 sẽ cố gắng đạt 100% sản phẩm thân thiện với môi trường”.

Thực tế cho thấy trong thời gian qua, hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi như Vinmart, Big C, Lotte, Co.op Mart... đã chuyển sang sử dụng túi nilon sinh học thay thế túi nilon sử dụng một lần. Đồng thời, sử dụng vật liệu nguồn gốc tự nhiên từ lá chuối, lá dong bao gói rau, củ, quả thay cho túi ni lông.

"Hà Nội sẽ giảm dần nguyên liệu nhựa trong sản xuất; 100% rác thải phát sinh từ nhà máy được thu gom, phân loại nguồn, phấn đấu đến năm 2025 không sản xuất các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân hủy. Đến ngày 31/12/2020, 100% các trung tâm thương mại, siêu thị không dùng túi nilon khó phân hủy, giảm 50% tỷ lệ sử dụng bao bì khó phân hủy tại các chợ… Thay thế hoàn toàn túi nilon khó phân hủy, nhựa sử dụng một lần bằng các sản phẩm từ thiên nhiên, thân thiện với môi trường. " - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Trần Thị Phương Lan

Phó Giám đốc Co.op Food miền Bắc Phạm Thị Ngọc Lan chia sẻ: "Mặc dù việc chuyển đổi sử dụng túi nilon và nhựa truyền thống sang sản phẩm tự hủy, thân thiện với môi trường khiến DN chịu thêm nhiều chi phí. Nhưng DN vẫn quyết tâm sử dụng bởi giảm thiểu rác thải nhựa đang là xu hướng phát triển và được cộng đồng ủng hộ".

Tuy DN đã có những động thái tích cực trong việc giảm thiểu rác thải nhựa, nhưng người dân vẫn có tâm lý thích sử dụng sản phẩm nhựa. Để thực sự cải thiện được tình trạng này, đòi hỏi sự vào cuộc cơ quan quản lý. TS Nguyễn Văn Khôi (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho rằng: Nhà nước hiện chưa có cơ chế chính sách khuyến khích DN chuyển đổi từ sản xuất sản phẩm nhựa sang các sản phẩm thân thiện môi trường.

Ngoài ra, Việt Nam chưa thực hiện được việc cấp giấy chứng nhận sản phẩm thân thiện với môi trường mà phụ thuộc vào Ấn Độ, Thụy Điển... điều này khiến giá thành sản phẩm thân thiện với môi trường đắt hơn nhựa dẫn đến chưa thu hút được nhiều DN đầu tư sản xuất.

“TP Hà Nội cần xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích DN chuyển đổi sản xuất, đồng thời kêu gọi người dân, cơ quan, DN sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường” - ông Nguyễn Văn Khôi kiến nghị.

Để khuyến khích người dân, DN sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Doãn Toản yêu cầu các sở, ngành không dùng sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong tổ chức các sự kiện của cơ quan, đơn vị và tiến tới không sử dụng các sản phẩm này trong các hoạt động thường nhật từ nay đến năm 2020.

Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của các sản phẩm có nguồn gốc từ nhựa đối với môi trường, hệ sinh thái và sức khoẻ con người. Xây dựng, hoàn thiện chính sách hỗ trợ giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm, bao gói, túi xách thân thiện với môi trường. Đẩy mạnh phát triển hạ tầng, dịch vụ thu gom, tái chế chất thải nhựa khó phân hủy sử dụng một lần và túi nilon khó phân hủy.