Hàng loạt nguyên cán bộ bị truy tố
Cáo trạng của Viện KSND TP Hồ Chí Minh truy tố 10 bị can trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, đều là nguyên lãnh đạo Công ty Tân Thuận, nguyên là lãnh đạo Thành ủy, Văn phòng Thành ủy (VPTU) như: Trần Công Thiện (SN 1965, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Tân Thuận, bị xử 13 năm trong vụ án khác); Nguyễn Văn Minh (SN 1957, nguyên Chủ tịch HĐTV Công ty Tân Thuận, bị xử 3 năm tù trong vụ án khác), Trần Tấn Hải (SN 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty Tân Thuận); Tất Thành Cang (SN 1971, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP Hồ Chí Minh), Phạm Văn Thông (SN 1960, bị xử 6 năm tù trong vụ án khác) và Phan Thanh Tân (SN 1965, cả 2 là nguyên Phó chánh VPTU)…
Cáo trạng xác định việc chuyển nhượng đất 2 dự án Khu dân cư (KDC) Phước Kiển, xã Phước Kiển (huyện Nhà Bè) và KDC Ven Sông, phường Tân Phong (quận 7), do Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận (Công ty Tân Thuận, 100% vốn của Thành ủy TP Hồ Chí Minh) làm chủ đầu tư cho Công ty Cổ phần Quốc Cường Gia Lai (Công ty Quốc Cường Gia Lai) đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 735,2 tỷ đồng. Trong vụ án này, dư luận thắc mắc vì sao Công ty Quốc Cường Gia Lai là đơn vị mua cả hai dự án nhưng vẫn “vô can”?
Tại dự án KDC Phước Kiển, cáo trạng xác định vào thời điểm tháng 4/2017, thành viên Hội đồng thành viên (HĐTV) Công ty Tân Thuận chỉ có duy nhất Trần Công Thiện. Dù không đủ số lượng thành viên theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2014, nhưng ngày 26/4/2017, Trần Công Thiện vẫn đại diện HĐTV ký văn bản kiến nghị chủ sở hữu là VPTU cho hợp tác với Công ty Quốc Cường Gia Lai, để triển khai dự án với lý do muốn tiếp tục triển khai dự án phải làm thủ tục lại từ đầu theo quy định và phải chứng minh năng lực tài chính.
Theo đó, dự án KDC Phước Kiển dự kiến có tổng mức đầu tư hơn 6.000 tỷ đồng, theo quy định cần chứng minh vốn chủ sở hữu là 1.200 tỷ đồng (lúc này, vốn chủ sở hữu là 162 tỷ đồng) và bắt buộc phải ký quỹ đầu tư nên Công ty Tân Thuận không thể chứng minh năng lực tài chính.
Sau khi được đồng ý bằng bút phê của ông Tất Thành Cang - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP Hồ Chí Minh tại Thông báo 512-TB/VPTU ngày 1/6/2017 là chuyển nhượng phải đảm bảo giá trị ngang giá thị trường và đúng quy định pháp luật.
Cả hai dự án không bán đấu giá theo quy định
Ngày 5/6/2017, Trần Công Thiện - đại diện Công ty Tân Thuận ký hợp đồng 203/HĐKT/2017 và 3 phụ lục hợp đồng để chuyển nhượng quyền sử dụng diện tích 324.970,6m2 đất trị giá 419.212.590.000 đồng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai (do bà Nguyễn Thị Như Loan làm đại diện) với giá 1.290.000 đồng/m2.
Từ tháng 6/2017 đến tháng 10/2017, Công ty Quốc Cường Gia Lai chuyển 374.254.542.000 đồng, nộp thuế VAT 23.083.458.500 đồng, trong đó, thanh toán cho diện tích 281.407m2, còn 43.564m2 do Công ty Tân Thuận chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) nên chưa chuyển nhượng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Trong quá trình Thanh tra vào cuộc, ngày 24/4/2018 VPTU có công văn 8102-CV/VPTU chỉ đạo hủy hợp đồng, đến ngày 8/5/2018 Công ty Tân Thuận và Công ty Quốc Cường Gia Lai ký hợp đồng hủy bỏ hợp đồng số 203/HĐKT/2017. Công ty Tân Thuận trả lại Công ty Quốc Cường Gia Lai 374.254.542.000 đồng, thuế VAT 23.083.458.500 đồng, lãi suất 21.237.400.000 đồng.
Còn tại dự án KDC Ven Sông, sau khi được ông Phan Thanh Tân đại diện VPTU ký văn bản 6329-CV/VPTU với nội dung cho phép Công ty Tân Thuận chuyển nhượng dự án để thay đổi chủ đầu tư sang cho Công ty Quốc Cường Gia Lai. Ngày 17/10/2017, Trần Công Thiện ký nghị quyết thông qua chủ trương hoán đổi 10% vốn góp còn lại thành sàn căn hộ và lập thủ tục chuyển nhượng dự án cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Ngày 31/10/2017, Sở Xây dựng có thông báo kết luận của ông Trần Trọng Tuấn - Giám đốc (đã bị xử án trong một vụ án khác) thống nhất báo cáo UBND TP Hồ Chí Minh quyết định cho phép Công ty Tân Thuận chuyển nhượng một phần dự án KDC Ven Sông cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Ngày 23/11/2017, UBND TP Hồ Chí Minh ban hành quyết định 6171/QĐ-UBND chấp thuận cho chuyển nhượng một phần dự án KDC Ven Sông. Ngày 28/11/2017, Trần Công Thiện ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ dự án KDC Ven Sông cho Công ty Quốc Cường Gia Lai với giá 20 triệu đồng/m2.
Cáo trạng xác định các bị can: Phạm Văn Thông, Phan Thanh Tân, Huỳnh Phước Long, cùng các lãnh đạo Công ty Tân Thuận (Trần Công Thiện, Nguyễn Văn Minh, Trần Tấn Hải…) chuyển nhượng diện tích đã đền bù tại dự án KDC Ven Sông, nhưng không thực hiện thẩm định giá để xác định lại giá trị quyền sử dụng đất theo thị trường tại thời điểm chuyển nhượng (năm 2017), đặc biệt không đấu giá theo quy định đã gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước ở Công ty Tân Thuận là 532.623.709.789 đồng.
Nhà đã giao cho khách, sẽ khó xử lý?
Trong quá trình điều tra, giải quyết vụ án, Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) Công an TP Hồ Chí Minh có Công văn 1522/ANĐT-Đ3 ngày 7/6/2021 đề nghị UBND TP hỗ trợ xác định: Phần diện tích 11.967,4m2 trong 21.894,1m2 đã cấp giấy CNQSDĐ và đã được Công ty Tân Thuận chuyển nhượng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai xử lý thế nào, có chủ trương thu hồi không? Phần diện tích đất còn lại có tiếp tục cấp giấy CNQSDĐ cho Công ty Tân Thuận không, có tiếp tục cho phép cấp giấy CNQSDĐ cho Công ty Quốc Cường Gia Lai?
Ngày 17/6/2021, Văn phòng UBND TP Hồ Chí Minh có văn bản giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Ban Quản lý Khu Nam, UBND quận 7 và các cơ quan có liên quan nghiên cứu nội dung liên quan đến dự án KDC Ven Sông. Tuy nhiên, ý kiến trả lời của Sở, ngành vẫn chưa giải quyết được các nội dung của Cơ quan ANĐT đề nghị.
Ngày 5/11/2021, Cơ quan ANĐT tiếp tục có văn bản gửi UBND TP đề nghị xác định 2 nội dung nêu trên. Ngày 31/12/2021, Văn phòng UBND TP có công văn 10297/VP-NCPC, trả lời: Căn cứ Luật Kinh doanh bất động sản 2014 và Nghị định 76/2015/NĐ-CP ngày 10/9/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản 2014 và ý kiến của VPTU. UBND TP đã ban hành quyết định 6171/QĐ-UBND ngày 23/11/2017 (quyết định 6171) chấp thuận chuyển nhượng một phần dự án (phần diện tích 11.967,4m2 trong 21.894,1m2 đã cấp giấy CNQSDĐ cho KDC Ven Sông từ Công ty Tân Thuận sang Công ty Quốc Cường Gia Lai).
Hiện, Cơ quan ANĐT đang điều tra vụ án vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí, tại Công ty Tân Thuận. Trường hợp trong quá trình điều tra và kết luận có thất thoát (giá chuyển nhượng thấp) thì đề nghị Cơ quan ANĐT yêu cầu xác định lại giá cho phù hợp để bên nhận chuyển nhượng chi trả bổ sung cho đủ, đảm bảo không thất thoát.
Văn bản của UBND TP Hồ Chí Minh cũng trả lời: “Qua tìm hiểu được biết, hiện nay khối A Khu IV - KDC Ven Sông đã được Công ty Quốc Cường Gia Lai xây dựng hoàn thiện và bàn giao cho khách hàng, nên việc thu hồi dự án sẽ làm ảnh hưởng đến cuộc sống người dân và làm mất an ninh trật tự khu vực.
Đối với phần diện tích còn lại, Sở TN&MT sẽ tiếp tục xem xét cấp giấy CNQSDĐ đối với phần diện tích đất này khi Công ty Tân Thuận hoàn tất việc di dời tuyến cáp ngầm đường dây 220kv Nhà Bè – Tao Đàn ngang qua khu đất, hoàn tất các nghĩa vụ có liên quan và có hồ sơ đề nghị gửi Sở TN&MT để được kiểm tra, xem xét và giải quyết theo quy định pháp luật đất đai”.
Sẽ làm rõ trách nhiệm Công ty Quốc Cường Gia Lai
Theo cáo trạng, do việc chuyển nhượng một phần dự án KDC Ven Sông liên quan đến lĩnh vực đất đai, nên ngày 19/4/2022 Cơ quan ANĐT tiếp tục trưng cầu giám định Bộ TN&MT giám định việc chấp hành các quy định pháp luật trong việc thực hiện chuyển nhượng một phần dự án KDC Ven sông và KDC Phước Kiển, đến nay chưa có kết quả. Do cần có thời gian để tiếp tục điều tra, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân trong việc ban hành quyết định 6171, trách nhiệm của Công ty Quốc Cường Gia Lai trong việc nhận chuyển nhượng dự án Phước Kiển và dự án KDC Ven Sông, nên Cơ quan ANĐT đã ban hành quyết định tách hành vi và tài liệu liên quan để tiếp tục điều tra, xử lý trách nhiệm sau.
