Chú trọng vai trò đại biểu chuyên trách
Nhiệm kỳ này, TP Hà Nội thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị (có hiệu lực từ 1/1/2021) với nhiều quy định mới, đặc thù về tổ chức bộ máy và hoạt động chính quyền các cấp. Theo đó, TP thí điểm không tổ chức HĐND ở các phường; một số nhiệm vụ trước đây thuộc thẩm quyền HĐND phường nay là thẩm quyền, nhiệm vụ của HĐND quận, thị xã. Đồng thời, ngày 8/4/2021, Quốc hội ban hành Nghị quyết 160/2021/QH14 về thí điểm bố trí chức danh đại biểu (ĐB) hoạt động chuyên trách của HĐND TP Hà Nội, với số ĐB được bố trí tối đa 19 người, là số ĐB chuyên trách cao nhất từ trước đến nay. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, HĐND TP đã bố trí đủ 19 ĐB chuyên trách; đến nay tổng số ĐB HĐND TP đang sinh hoạt tại cơ quan Đoàn ĐB Quốc hội và HĐND TP lên tới 21/95, chiếm 22% tổng số ĐB HĐND TP.
TP Hà Nội đang là địa phương được T.Ư, Thành ủy bố trí số lượng nhiều nhất. Để nâng cao chất lượng hoạt động nói chung và hoạt động giám sát nói riêng khi triển khai thực hiện mô hình chính quyền đô thị, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Đảng đoàn, Thường trực HĐND TP đã tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Đề án “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp TP Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại TP Hà Nội”, trong đó rất chú trọng các giải pháp phát huy vai trò đội ngũ ĐB chuyên trách HĐND TP và tăng cường hoạt động giám sát của HĐND tại các địa phương không tổ chức HĐND phường.
“Với các giải pháp đặt ra, HĐND TP đã nhanh chóng thích ứng linh hoạt giữa bối cảnh dịch bệnh, trong đó hoạt động giám sát được thực hiện bài bản, đúng luật và có nhiều đổi mới để phù hợp việc triển khai mô hình chính quyền đô thị”- Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà khẳng định.
Đáng chú ý, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các Tổ ĐB HĐND và ĐB HĐND xây dựng kế hoạch giám sát ngay từ đầu năm, trong đó xác định rõ nội dung giám sát chuyên đề, nội dung chất vấn, nội dung giải trình, thời gian thực hiện, đối tượng giám sát; lựa chọn đúng và trúng nội dung giám sát là những vấn đề dân sinh bức xúc hoặc tồn tại, hạn chế trong các lĩnh vực quản lý nhà nước được đông đảo dư luận cử tri Nhân dân quan tâm… Trong điều kiện TP Hà Nội thực hiện Nghị quyết 97 của Quốc hội, Thường trực HĐND tiếp tục chỉ đạo thực hiện nhiều đổi mới nhằm nâng cao chất lượng và mở rộng hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các Tổ ĐB HĐND TP xuống tới cơ sở, nhất là ở các địa bàn không tổ chức HĐND phường, yêu cầu cơ quan, chính quyền xác định rõ giải pháp, lộ trình khắc phục, xử lý tồn tại, vướng mắc.
Năm vừa qua, HĐND TP tổ chức 3 đoàn giám sát chuyên đề; Thường trực HĐND tổ chức 3 đoàn giám sát; các Ban HĐND TP triển khai 12 cuộc giám sát, khảo sát những lĩnh vực được phụ trách. Ngay sau khi Nghị quyết về chính sách hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 được ban hành, các Tổ ĐB HĐND TP phối hợp, tập trung giám sát ngay việc thực hiện để đảm bảo Nghị quyết được áp dụng kịp thời, tích cực và hiệu quả.
Điểm nổi bật là trong kết quả hoạt động giám sát của HĐND TP Hà Nội có dấu ấn, vai trò rõ rệt của đội ngũ ĐB chuyên trách. Nhiệm kỳ này, thực hiện Nghị quyết 160 của Quốc hội, đội ngũ 19 ĐB chuyên trách HĐND TP đảm bảo về số lượng và chất lượng là điều kiện thuận lợi cho việc triển khai những hoạt động nói chung và hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND TP. Để phát huy vai trò ĐB chuyên trách, trong kế hoạch hoạt động của các Ban đều có phân công cụ thể các nội dung tới từng ĐB chuyên trách, đảm bảo mỗi đầu việc đều có người chủ trì chịu trách nhiệm, người phối hợp, tiến độ thực hiện. Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, các ĐB chuyên trách luôn thể hiện rõ năng lực, trách nhiệm, bản lĩnh người ĐB Nhân dân; đặt câu hỏi ngắn gọn, cụ thể và tranh luận đến cùng vấn đề. 2/3 số câu hỏi chất vấn, tái chất vấn trên nghị trường là từ các ĐB chuyên trách. Cũng để giúp họ có thêm cái nhìn khách quan từ cơ sở, Thường trực HĐND TP luôn phân công ĐB chuyên trách theo dõi, tham dự các kỳ họp, phiên giải trình của HĐND cấp huyện và tham dự đầy đủ tiếp xúc cử tri, tiếp công dân theo lịch.
Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP nhận định, ĐB chuyên trách có vai trò rất lớn, đã và đang đóng góp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát của HĐND TP. Với số ĐB chuyên trách được bố trí như hiện nay, cùng việc phân công từng ĐB chuyên trách theo dõi từng nhóm nội dung với từng lĩnh vực cụ thể đã giúp hoạt động giám sát bảo đảm sâu, rộng, cụ thể, chuyên nghiệp hơn, theo đến tận cùng vấn đề.
Chọn đúng và trúng nội dung giám sát, đông đảo cử tri quan tâm
Năm 2022, HĐND TP sẽ tổ chức 3 cuộc giám sát về thực hiện các quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công là nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước của TP; việc thực hiện các quy định pháp luật về xử lý nước thải sinh hoạt trên địa bàn TP; kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri. Song song đó, các ban HĐND TP dự kiến thực hiện 7 đợt giám sát chuyên đề thuộc các lĩnh vực về nhiệm vụ phát triển KT-XH, quản lý đô thị, môi trường, đất đai…
Đáng chú ý, ngay trong tháng 3 này, Ban Pháp chế HĐND TP sẽ thực hiện đợt giám sát việc thực hiện tổ chức bộ máy và sử dụng biên chế của TP, với nội dung giám sát là công tác sắp xếp bộ máy, biên chế công chức và hoạt động của UBND phường thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị. Về phương thức, sẽ tổ chức họp, thống nhất giám sát thông qua báo cáo bằng văn bản và làm việc trực tiếp với một số đơn vị nhằm bảo đảm công tác phòng, chống dịch. Tương tự, Ban Đô thị HĐND TP cũng đã thành lập đoàn giám sát việc thực hiện quy định của pháp luật về đặt hàng, đấu thầu cung ứng dịch vụ công thuộc lĩnh vực đô thị trên địa bàn TP trong tháng 3. Cách thức giám sát cũng được đổi mới theo hướng cả trực tiếp và gián tiếp. Riêng lĩnh vực đấu thầu cung ứng sản phẩm dịch vụ công ích, sẽ thị sát thực tế một số địa bàn, nhằm đánh giá toàn diện chất lượng sản phẩm dịch vụ công thuộc lĩnh vực đô thị, những hạn chế của đơn vị liên quan. Đồng thời trong nửa cuối tháng 3, Ban Văn hóa-Xã hội và Ban Kinh tế-Ngân sách HĐND TP sẽ phối hợp tiến hành giám sát đánh giá tình hình triển khai, kết quả công tác đầu tư xây dựng, cải tạo cơ sở vật chất và chuẩn bị tổ chức Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 31 (SEA Games 31) diễn ra tại Hà Nội; làm rõ kết quả và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; từ đó xác định nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan và kiến nghị những giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ, chất lượng các dự án, công tác chuẩn bị về mọi mặt để tổ chức thành công sự kiện trọng đại này.
Trưởng ban Kinh tế-Ngân sách HĐND TP Hà Nội Hồ Vân Nga chia sẻ, để các đợt giám sát đạt hiệu quả, thúc đẩy tốt hơn công tác quản lý nhà nước, cần lựa chọn đúng và trúng nội dung, nhất là vấn đề dân sinh bức xúc hoặc những tồn tại, hạn chế trong các lĩnh vực quản lý nhà nước được đông đảo dư luận cử tri, Nhân dân quan tâm. Bởi vậy ngay trong lĩnh vực kinh tế-ngân sách, bên cạnh những chuyên đề mà Thường trực HĐND TP chỉ đạo, Ban sẽ chủ động nắm bắt, phát hiện qua các kênh thông tin báo chí, dư luận xã hội và kết luận, chỉ đạo của Thường trực, Ban Thường vụ Thành ủy để lựa chọn vấn đề trọng tâm giám sát như: Dự án chậm triển khai, việc bố trí vốn giải ngân XDCB…
