Sáng nay, 21/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Hội đồng Nhân dân (HĐND) năm 2021 và triển khai kế hoạch công tác năm 2022 các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc. Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các Phó Chủ tịch Quốc hội chủ trì Hội nghị.
Đại biểu TP Hà Nội tham dự hội nghị có Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND, Phó Trưởng đoàn Đại biểu (ĐB) Quốc hội TP Nguyễn Ngọc Tuấn; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà; lãnh đạo Đoàn ĐB Quốc hội TP; lãnh đạo các Ban HĐND, Văn phòng Đoàn ĐB Quốc hội và HĐND TP.
Tại đây, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà thay mặt Thường trực HĐND TP đã trình bày tham luận về hoạt động của HĐND TP trong điều kiện thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 ngày 28/11/2019 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Hà Nội và Nghị quyết 160/2021/QH14 của Quốc hội về thí điểm bố trí chức danh ĐB hoạt động chuyên trách của HĐND TP Hà Nội.
Chú trọng vai trò đại biểu chuyên trách
Theo Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP, nhiệm kỳ 2021-2026, TP Hà Nội thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 ngày 28/11/2019 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị (có hiệu lực từ 1/1/2021) với nhiều quy định mới, đặc thù về tổ chức bộ máy và hoạt động của chính quyền các cấp. Theo đó, TP thí điểm không tổ chức HĐND ở các phường; một số nhiệm vụ trước đây thuộc thẩm quyền HĐND phường, nay là thẩm quyền và nhiệm vụ của HĐND quận, thị xã. Đồng thời, ngày 8/4/2021, Quốc hội ban hành Nghị quyết 160/2021/QH14 về thí điểm bố trí chức danh ĐB hoạt động chuyên trách của HĐND TP Hà Nội; số lượng ĐB HĐND hoạt động chuyên trách được bố trí tối đa 19 người, là số ĐB chuyên trách cao nhất từ trước đến nay. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, HĐND TP đã bố trí đủ 19 ĐB chuyên trách; tổng số ĐB HĐND TP đang sinh hoạt tại cơ quan Đoàn ĐB Quốc hội và HĐND TP lên tới 21/95, chiếm 22% tổng số ĐB HĐND TP. Với số lượng ĐB chuyên trách đó, Hà Nội đang là địa phương được T.Ư và Thành ủy quan tâm bố trí số lượng nhiều nhất.
Để nâng cao chất lượng hoạt động nói chung và hoạt động giám sát nói riêng khi triển khai thực hiện mô hình chính quyền đô thị, ngay từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026, Đảng đoàn, Thường trực HĐND TP đã tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Đề án “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp TP Hà Nội giai đoạn 2021-2026 gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại TP Hà Nội” bao gồm: Các chỉ tiêu cụ thể và các giải pháp nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND các cấp TP Hà Nội, trong đó rất chú trọng phát huy vai trò đội ngũ ĐB chuyên trách HĐND TP và tăng cường hoạt động giám sát của HĐND tại các địa phương không tổ chức HĐND phường. “Với các giải pháp đã đặt ra, dù trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, HĐND TP đã nhanh chóng thích ứng linh hoạt, hoạt động giám sát được thực hiện bài bản, đúng luật, đồng thời có nhiều đổi mới để phù hợp việc triển khai mô hình chính quyền đô thị tại TP” - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP khẳng định.
Đáng chú ý, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các Tổ ĐB HĐND và ĐB HĐND xây dựng kế hoạch giám sát ngay từ đầu năm, trong đó xác định rõ nội dung giám sát chuyên đề, nội dung chất vấn, nội dung giải trình, thời gian thực hiện, đối tượng giám sát; lựa chọn đúng và trúng nội dung giám sát là những vấn đề dân sinh bức xúc hoặc những tồn tại, hạn chế trong các lĩnh vực quản lý nhà nước được đông đảo dư luận cử tri Nhân dân quan tâm… Trong điều kiện Hà Nội thực hiện Nghị quyết 97 của Quốc hội, Thường trực HĐND tiếp tục chỉ đạo thực hiện nhiều đổi mới nhằm nâng cao chất lượng và mở rộng hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các Tổ ĐB HĐND TP xuống tới cơ sở, nhất là ở các địa bàn không tổ chức HĐND phường, yêu cầu cơ quan, chính quyền xác định rõ giải pháp, lộ trình khắc phục, xử lý tồn tại, vướng mắc.
Trong năm 2021, HĐND TP đã tổ chức 3 đoàn giám sát chuyên đề; Thường trực HĐND tổ chức 3 đoàn giám sát; các Ban HĐND TP triển khai 12 cuộc giám sát, khảo sát các lĩnh vực được phụ trách. Ngay sau khi Nghị quyết về chính sách hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 được ban hành, các Tổ ĐB HĐND TP phối hợp, tập trung giám sát ngay việc thực hiện để đảm bảo Nghị quyết được áp dụng kịp thời, tích cực và hiệu quả. Cùng đó, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình cũng rất được quan tâm.
Điểm nổi bật là trong kết quả hoạt động giám sát của HĐND TP Hà Nội có dấu ấn, vai trò của đội ngũ ĐB chuyên trách. Nhiệm kỳ 2021-2026, thực hiện Nghị quyết 160 của Quốc hội, đội ngũ 19 ĐB chuyên trách HĐND TP đảm bảo về số lượng và chất lượng là điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các hoạt động nói chung và hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND TP. Để phát huy vai trò ĐB chuyên trách, trong kế hoạch hoạt động của các Ban đều có sự phân công cụ thể các nội dung tới từng ĐB chuyên trách, đảm bảo mỗi đầu việc đều có người chủ trì chịu trách nhiệm, người phối hợp, tiến độ thực hiện. Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, các ĐB chuyên trách đã thể hiện rõ năng lực, trách nhiệm, bản lĩnh người ĐB Nhân dân; đặt câu hỏi ngắn gọn, cụ thể và tranh luận đến cùng vấn đề. 2/3 số câu hỏi chất vấn, tái chất vấn trên nghị trường đến từ các ĐB chuyên trách. Cùng đó, để giúp ĐB có thêm cái nhìn khách quan từ cơ sở, Thường trực HĐND TP phân công các ĐB chuyên trách theo dõi, tham dự các kỳ họp, các phiên giải trình của HĐND quận, huyện, thị xã; tham dự đầy đủ tiếp xúc cử tri và tiếp công dân theo lịch.
“Có thể nói, ĐB chuyên trách có vai trò rất lớn và đóng góp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát của HĐND TP Hà Nội. Số lĐB chuyên trách được bố trí như hiện nay, cùng việc phân công, bố trí từng ĐB chuyên trách theo dõi từng nhóm nội dung với từng lĩnh vực cụ thể đã giúp hoạt động giám sát bảo đảm sâu, rộng, cụ thể, chuyên nghiệp hơn, theo đến tận cùng vấn đề” - Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP cho hay.
Thực sự phát huy hiệu quả hoạt động giám sát
Từ những kết quả đã đạt được, để hoạt động giám sát của HĐND thực sự phát huy hiệu quả hơn nữa, thể hiện được tính đặc thù của mô hình chính quyền đô thị, Thường trực HĐND TP Hà Nội đã đề xuất 3 nội dung.
Một là, đề nghị UBTV Quốc hội chỉ đạo ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể về cơ chế giám sát và quy định rõ các hình thức giám sát của HĐND TP, HĐND quận, thị xã với UBND phường khi thực hiện mô hình chính quyền đô thị; quy định cụ thể thẩm quyền, nhiệm vụ đối với cơ quan giám sát để có thể phát huy vai trò giám sát, vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.
Hai là, đề nghị UBTV Quốc hội chỉ đạo ban hành các quy định về chế tài sau giám sát, quy định về trách nhiệm người đứng đầu đơn vị được giám sát trong thực hiện các kết luận giám sát của HĐND TP, quận, huyện, thị xã đặc biệt trong giám sát hoạt động của UBND, Chủ tịch UBND phường tại các quận, thị xã, để đảm bảo Chủ tịch UBND phường thực hiện theo đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; tránh trường hợp chủ quan, lơ là trong hoạt động khi không có HĐND phường giám sát.
Ba là, cùng với tăng số ĐB HĐND chuyên trách cấp TP cũng cần quy định tăng số ĐB hoạt động chuyên trách của HĐND quận, thị xã để đảm bảo hiệu quả hoạt động HĐND. Nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND TP Hà Nội đã tiếp tục đề xuất Ban Thường vụ Thành ủy quan tâm, chỉ đạo để bố trí tối đa số lượng ĐB chuyên trách HĐND quận, huyện, thị xã theo quy định của Luật. Thực tế chỉ ra, việc tăng thêm ĐB chuyên trách giúp hoạt động HĐND các cấp được sâu rộng, chất lượng nâng cao hơn.
