Hình thành giá trị văn hóa là lẽ tất yếu của mỗi cơ quan báo chí

Ngày 21/6, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ TT&TT, Hội Nhà báo Việt Nam, Báo Nhân Dân phối hợp tổ chức Lễ phát động phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí” hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).

Tới dự lễ phát động có: Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng; Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa; Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam.

Cùng dự có các Ủy viên T.Ư Đảng: Lê Quốc Minh - Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư, Bộ trưởng TT&TT; Đỗ Tiến Sỹ - Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; Lê Ngọc Quang - Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam; Vũ Việt Trang, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam.

Công bố bản tiêu chí cơ bản gồm 12 điểm về xây dựng cơ quan báo chí văn hóa và văn hóa của người làm báo Việt Nam 

Phát biểu phát động phong trào thi đua, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi cho rằng trong những năm gần đây, cùng với sự đổi mới, đi lên của đất nước, báo chí cách mạng Việt Nam luôn xứng đáng là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, góp phần gìn giữ, phát huy các giá trị, truyền thống văn hóa tốt đẹp, nâng cao nhận thức của nhân dân, bồi đắp nền tảng tinh thần xã hội.

Những thay đổi lớn trong môi trường kinh tế-xã hội tạo ra động lực và điều kiện thuận lợi để báo chí phát huy theo hướng rộng mở và chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên, cùng với sự vươn lên mạnh mẽ, báo chí cách mạng Việt Nam cũng đang đối diện với những thách thức, những hệ lụy, mặt trái của sự phát triển. Đáng chú ý là sự xuất hiện của mạng xã hội và các phương tiện truyền thông mới đã khiến thị phần của nhiều cơ quan báo chí suy giảm; một bộ phận báo chí xa rời tôn chỉ, mục đích, thờ ơ với nhóm công chúng đối tượng của mình, tìm đến những thị hiếu tầm thường, sản xuất nội dung chủ yếu nhằm tăng số lượng truy cập, thỏa hiệp tính trung thực, khách quan để đạt được mục đích kinh tế…

Trong bối cảnh đó, việc nâng cao nhận thức về văn hóa, tạo lập không gian văn hóa trong hoạt động báo chí, xây dựng cơ quan báo chí và người làm báo văn hóa là yêu cầu cấp thiết.

Với vai trò là một thành phần của văn hóa, đồng thời là một trong những phương tiện chủ lực phổ biến các loại hình văn hóa đến toàn xã hội, mỗi cơ quan báo chí cần phải là một cơ quan văn hóa, mỗi người làm báo cần luôn có ý thức nâng cao văn hóa của bản thân, đề cao thành tố văn hóa trong sáng tạo tác phẩm. Bên cạnh đó, báo chí cần chủ động, tích cực thúc đẩy, nâng cao văn hóa trong chính ngành nghề, lĩnh vực của mình.

Tại buổi lễ, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam đã công bố bản tiêu chí cơ bản gồm 12 điểm về xây dựng cơ quan báo chí văn hóa (6 điểm) và văn hóa của người làm báo Việt Nam (6 điểm), đồng thời đề nghị các cơ quan báo chí, các cấp Hội nhà báo Việt Nam và người làm báo trong cả nước tích cực hưởng ứng, chủ động ký kết giao ước thi đua, thực hiện tốt các tiêu chí đã đề ra.

Đại diện các cơ quan báo chí, các cấp Hội Nhà báo phát biểu hướng ứng phong trào thi đua, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Phạm Mạnh Hùng cho biết, báo chí chỉ có thể làm tốt công tác văn hóa nếu cơ quan báo chí thực sự là cơ quan văn hóa với những người làm báo có văn hóa. Do vậy, việc phát động phong trào thi đua xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí là thực sự cần thiết, có ý nghĩa lớn trong bối cảnh hiện nay.

Phong trào được phát động giúp các cơ quan báo chí nâng cao nhận thức, trách nhiệm về vị trí, tầm quan trọng của văn hóa đối với sự phát triển của đất nước cũng như sự phát triển của mỗi cơ quan báo chí, giá trị của các sản phẩm báo chí, và danh dự, uy tín của người làm báo đối với xã hội.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, làm theo tiêu chí này sẽ giúp tạo ra các sản phẩm báo chí trung thực, khách quan, có khả năng lan tỏa những giá trị tốt đẹp của đạo đức và lòng nhân ái, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi những thông tin xấu, độc, phản văn hóa.

Phong trào thi đua cần được lan tỏa thực chất vào mỗi cơ quan báo chí, mỗi người làm báo

Phát biểu chỉ đạo, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá đây là hoạt động rất có ý nghĩa đối với các cơ quan báo chí và những người làm báo; là sự kiện có ý nghĩa mở đầu cho chuỗi các hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam.

Theo Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa, trong 97 năm qua, các thế hệ những người làm báo đã quán triệt và thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Bác Hồ, xác định đúng vị trí, tầm quan trọng của văn hóa trong đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, từ đó xây dựng cho mình một tâm thế và phong cách làm báo có văn hóa.

Nhiều cơ quan báo chí đã tự thân hình thành những giá trị văn hóa, môi trường văn hóa tốt đẹp, những tiêu chuẩn, chuẩn mực đạo đức văn hóa để mỗi cán bộ, phóng viên, người làm báo tự giác thực hiện, coi đó là điều hiển nhiên, lẽ tất yếu của người làm báo.

Tuy nhiên, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư cũng thẳng thắn chỉ ra việc xây dựng môi trường văn hóa thực sự trong một số cơ quan báo chí chưa được đầu tư đồng bộ, đầy đủ, sâu sắc, thậm chí xuất hiện dấu hiệu lệch chuẩn, lạc chuẩn văn hóa, chạy theo thị hiếu tầm thường trong một số sản phẩm báo chí và trong cách thức ứng xử của một số người làm báo với đồng nghiệp và với công chúng, xã hội.

Đồng thời, có lúc người làm báo bị dao động, bị lợi ích vật chất cám dỗ, dẫn đến những hành vi trái đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật...

Hạn chế, bất cập nêu trên có nhiều nguyên nhân, nhưng theo Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư có nguyên nhân do chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng và tạo lập môi trường văn hóa trong cơ quan báo chí, văn hóa báo chí của người làm báo.

Từ thực tế đó, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị cần thúc đẩy và lan tỏa sự hưởng ứng và tham gia tích cực, hiệu quả trong việc xây dựng môi trường văn hóa trong cơ quan báo chí; quyết tâm, kiên trì triển khai thực hiện Bộ tiêu chí văn hóa trong cơ quan báo chí và văn hóa người làm báo.

Chú trọng chăm lo xây dựng văn hóa trong cơ quan báo chí và người làm báo, trong đó trọng tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, tinh thần tận tụy, có ý thức thượng tôn pháp luật; dân chủ đi đôi với kỷ luật, kỷ cương; tự do cá nhân gắn với trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân.

Có biện pháp ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, phóng viên, công chức và người làm báo.

Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị Hội Nhà báo Việt Nam hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc thực hiện phong trào ở các cấp Hội, ở mỗi cơ quan báo chí để phong trào thi đua lan tỏa, thấm sâu, thực chất vào mỗi cơ quan báo chí và mỗi người làm báo.

Tại buổi lễ, lãnh đạo 11 cơ quan báo chí đại diện các khối, loại hình, lĩnh vực báo chí trong cả nước đã ký kết giao ước thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí”.