Hồ cổng 2 Sân bay Biên Hòa: Công trình đầu tiên và lớn nhất thế giới về khắc phục hậu quả chiến tranh

Chiều ngày 20/1, ngay tại bờ Hồ cổng 2 sân bay Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, Bộ Quốc phòng – Quân chủng Phòng không không quân – Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh Việt Nam (gọi tắt là Ban chỉ đạo 701) cùng Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ USAID phối hợp tổ chức Lễ công bố kết quả xử lý dioxin Hồ cổng 2 sân bay Biên Hòa; khởi động dự án hỗ trợ người khuyết tật Việt Nam tại các tỉnh ưu tiên và ký Ý định thư về hợp tác truyền thông khắc phục hậu quả bom mìn, chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam.

Phía Hoa Kỳ có ngài Daniel J. Kritenbrink, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp Chủng quốc Hoa kỳ tại Việt Nam; bà Marie C.Damour, Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TP Hồ Chí Minh, bà Ann Marie Yastishock Giám đốc Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam.

Dự, chỉ đạo và chứng kiến buổi lễ có Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo quốc gia 701; lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, Bình Phước; đại diện Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Trung ương Hội Nạn nhân Chất độc Màu Da cam/Dioxin Việt Nam, Hội hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam, đại diện các cơ quan Bộ Quốc phòng (gồm: Bộ Tổng Tham mưu, Tổng Cục Chính trị, Bộ Tư lệnh Phòng không Không quân, Bộ tự lệnh Quân khu 7), cùng đại diện các tỉnh: Đông Nai, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Bình Định, Tây Ninh, Quảng Trị, Kon Tum, Bình Phước...

Trước khi vào buổi lễ, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh và ngài Daniel J. Kritenbrink đã cùng nghe đại diện USAI báo cáo kết quả thực hiện dự án như: Tên gọi Hồ cổng 2 là vì hồ này nằm trước cổng 2 sân bay Biên Hòa. Để bảo đảm sức khỏe cho người lao động khi thực hiện dự án thì tất cả lao động đến làm việc tại công trường đều phải được kiểm tra sức khỏe, thử máu trước, trong và sau khi kết thúc công việc theo đúng quy định và cam kết nêu trong dự án và đã thành công như mong đợi.

Bà Ann Marie Yastishock Giám đốc USAID tại Việt Nam cho biết: Dự án Xử lý ô nhiễm dioxin khu vực sân bay Biên Hòa khởi động từ tháng 12/2019. Năm 2020 mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng với sự nỗ lực hợp tác từ hai phía cùng sự quan tâm chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, sự giúp đỡ và tạo điều kiện của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, Thành phố Biên Hòa và các cơ quan chức năng. Dự án đã thực hiện bốc, xúc được gần 1.200m3 trầm tích ô nhiễm dioxin vượt ngưỡng chuẩn cho phép và đưa vào khu vực cách ly ở công đoạn tiếp theo. Giải phóng, phục hồi toàn bộ diện tích 5.300m2 mặt Hồ cổng 2. Đáp ứng tiêu chuẩn về ngưỡng dioxin của Việt Nam. Bảo đảm an toàn lao động, con người, môi trường và các công trình xung quanh.

Kết quả xử lý dioxin Hồ cổng 2 là cơ sở để bàn giao mặt bằng cho tỉnh Đồng Nai quản lý sử dụng, góp phần bảo vệ môi trường và an toàn cho người dân. Thời gian tới Quân chủng Phòng không Không quân tiếp tục bàn giao mặt bằng diện tích 7,2 ha khu vực phía trong sân bay Biên Hòa cho USAID để tiếp tục xử lý và xây dựng công trình trong năm 2021.

Tại buổi lễ đại diện Hoa Kỳ và Việt Nam còn khởi động Dự án Hỗ trợ người khuyết tật Việt Nam tại các tỉnh bị phun rải chất độc màu da cam dioxin được tài trợ bằng nguồn vốn ODA không hoàn lại của Chính phủ Hoa Kỳ trị giá 65 triệu USD và một phần vốn đối ứng ngân sách Việt Nam khoảng 75 tỷ đồng sẽ hộ trợ, tác động tích cực đến 100.000 người khuyết tật và gia đình; nâng cao năng lực hệ thống cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho người khuyết tật trên 8 tỉnh Đồng Nai, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Bình Định, Tây Ninh, Quảng Trị, Kon Tum, Bình Phước.

Hai bên cũng tiến hành ký Ý định thư hợp tác truyền thông về khắc phục hậu quả bom mìn, chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam như tổ chức xuất bản sách, ảnh, triển lãm về hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ khắc phục hậu quả chiến tranh; Tổ chức sản xuất phim tài liệu, sản phẩm báo chí vể nỗ lực song phương trong khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam; Tổ chức các sự kiện truyền thông về hợp tác Việt Nam – Hoa Kỳ khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, đại sứ Daniel J. Kritenbrink đã bày tỏ tình cảm và cảm ơn Chính phủ Việt Nam, Bộ Quốc phòng cùng các đơn vị địa phương liên quan đã hợp tác hỗ trợ thực hiện dự án. Đây là công trình có ý nghĩa đánh dấu kỷ niệm 25 năm Bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ đúng với tinh thần khép lại quá khứ, hướng đến tương lai. Dự án là sự chia sẻ khó khăn với người dân bị khuyết tật, tôn trọng và thực hiện cam kết hướng đến thịnh vượng, tin cậy hợp tác toàn diện.

Trong phần phát biểu đáp từ, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết trên đường đến dự lễ ông được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trực tiếp điện thoại cho biết Thủ tướng là Trưởng Ban chỉ đạo khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam và đang dự Ngày hội Khắc phục hậu quả bom mìn tại Hà Nội. Thủ tướng rất vui mừng gửi lời chào đến ngài Đại sứ cùng các thành viên trong đoàn, gửi lời cảm ơn, khen ngợi đến các cơ quan, đơn vị, địa phương đã nỗ lực làm việc, vượt qua khó khăn để hôm nay bàn giao cho địa phương. Thông qua ngài Đại sứ, Thủ tướng gửi lời cảm ơn đến Chính phủ, Nhân dân Hoa Kỳ.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nhấn mạnh: Tôi rất vui mừng, phấn khởi được chứng kiến buổi lễ công bố kết quả xử lý dioxin Hồ Cổng 2 hôm nay. Đây là công trình đầu tiên và lớn nhất trên thế giới về khắc phục hậu quả chiến tranh. Đã biến vùng đất chết thành khu "đất vàng" tại trung tâm thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. “Tôi đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai sau khi tiếp thu khu đất nên xây dựng tại đây biểu tượng của tinh thần hợp tác Việt Nam – Hoa Kỳ trong hàn gắn khắc phục hậu quả chiến tranh. Mỗi đồng tiền trong tổng số 65 triệu USD do Chính phủ Hoa Kỷ tài trợ cho dự án hỗ trợ người khuyết tật Việt Nam sẽ được chuyển đến từng người theo đúng tinh thần, ý nghĩa của dự án. Vì đó là những người phải được hỗ trợ và biểu tượng của tinh thần hợp tác Việt Nam – Hoa Kỳ trong khắc phục hậu quả chiến tranh và hướng đến tương lai phồn vinh, phát triển".