Hồ thủy điện đồng loạt mở cửa xả, người dân cần cảnh giác

Do mưa lớn, lũ dâng nhanh sau hoàn lưu bão, ngày 30/9 nhiều hồ thủy điện lớn đã phải mở cửa xả để điều tiết, đảm bảo an toàn công trình. Hành động này làm tăng đột ngột lưu lượng nước về hạ du, nguy cơ ngập lụt, sạt lở và cô lập các khu dân cư là rất cao. Người dân ở ven sông, vùng trũng và các xã ven hồ cần theo dõi, chủ động ứng phó ngay.

Những hồ lớn đã (hoặc đang) mở cửa xả

Dữ liệu cập nhật sáng — trưa 30/9 cho thấy một số hồ lớn đã mở cửa xả hoặc tăng lưu lượng xả đáng kể:

Hồ Tuyên Quang: liên tục mở thêm cửa xả đáy, trong sáng 30/9 công ty thủy điện đã mở thêm cửa xả số 6 và 7; lưu lượng nước về hồ rất lớn, có thời điểm lưu lượng về gấp đôi lưu lượng xả.

Hồ Hòa Bình: đã được lệnh mở tiếp cửa xả đáy; tổng lưu lượng xả qua các cửa trong đợt điều tiết này đạt hàng nghìn m³/s.

Hồ Thác Bà: mở toàn bộ/đa số cửa xả theo lệnh điều tiết, cơ quan chức năng đã phát lệnh và triển khai biện pháp đảm bảo an toàn vùng hạ du.

Hồ Trị An (Đồng Nai): sẽ xả tràn/điều tiết bắt đầu từ trưa — chiều 30/9 với lưu lượng xả tăng dần (ví dụ: khởi xả từ khoảng 910–980 m³/s tổng lưu lượng xuống hạ du theo thông báo). Người dân ở Đồng Nai và cửa ngõ TP.HCM cần cảnh giác.

Hồ Trung Sơn (Thanh Hóa) và một số hồ khác cũng ghi nhận mở cửa xả mặt/đáy, tổng cộng có nhiều hồ trên cả nước phải điều tiết đồng loạt để hạ mực nước hồ.

Khi lượng nước mưa và nước từ thượng nguồn đổ về quá lớn, mực nước hồ tăng sát hoặc vượt mực an toàn thiết kế. Để bảo đảm an toàn đập và tránh nguy cơ vỡ công trình, đơn vị quản lý buộc phải mở cửa xả để hạ mực nước hồ. Việc này tăng lưu lượng đột ngột ở hạ du, có thể gây ngập nhanh, xoáy mạnh, sạt lở bờ sông, gây nguy hiểm cho người, tài sản và giao thông ven sông.

Các khu vực hạ du dễ bị ảnh hưởng

Vùng ven sông Hồng — Thao, sông Lô (liên quan Hòa Bình, Tuyên Quang, Thác Bà).

Hạ du lưu vực sông Đồng Nai (vùng Đồng Nai, Biên Hòa, một số khu vực phía đông nam TP.HCM) do Trị An xả tràn.

Các vùng hạ du của Trung Sơn và các hồ vừa nêu, nơi có địa hình trũng, kênh mương nghẽn, cầu cống yếu.

Khuyến cáo an toàn cho người dân

Theo dõi thông báo chính thức: Luôn cập nhật thông tin từ UBND tỉnh, Ban chỉ huy PCTT&TKCN, Đài khí tượng thủy văn địa phương, và thông báo của công ty thủy điện quản lý hồ. Các lệnh mở/đóng cửa xả có thể thay đổi nhanh.

Không ở lại khu vực ven sông, bãi sông, kênh rạch khi có thông báo xả; nếu đã có thông báo di dời, tuân thủ ngay.

Không đi qua vùng nước chảy xiết hoặc nơi nước lên nhanh; nước chảy mạnh có thể cuốn trôi người và phương tiện.

Di chuyển tài sản lên nơi cao hơn (đồ dùng, thiết bị điện, hồ sơ quan trọng) nếu bạn ở khu vực thấp trũng hoặc tầng trệt.

Sẵn sàng túi đồ khẩn cấp: đèn pin, pin dự phòng, chai nước, thuốc men, giấy tờ tùy thân, tiền mặt.

Tắt điện, ngắt thiết bị điện nếu nước đã tràn vào nhà để tránh nguy cơ chập điện, cháy nổ.

Tránh cho trẻ em đến gần vùng nước lũ; người già, trẻ nhỏ và người bệnh cần được chăm sóc đặc biệt.

Khi phát hiện sự cố, gọi ngay: Công an, PCCC, y tế địa phương hoặc số cứu hộ khẩn cấp theo hướng dẫn của chính quyền (mỗi địa phương có số hotline khẩn cấp riêng).

Tránh lưu thông trên các cầu, đường ven sông khi nước chảy xiết hoặc đã có cảnh báo mất an toàn kết cấu.

Khuyến cáo cho chủ tàu, thuyền và phương tiện đường thủy

Không xuất bến khi có lệnh xả lớn hoặc khi đường thủy có biển báo nguy hiểm.

Tháo khỏi bến hoặc neo thuyền ở nơi an toàn theo hướng dẫn của lực lượng chức năng; tăng cường neo buộc, kiểm tra máy móc, cứu sinh.

Các chủ ghe, thuyền hành nghề ven sông phải cập nhật lịch xả và tránh hoạt động trong thời gian xả.

Khuyến nghị cho chính quyền địa phương và doanh nghiệp

Kích hoạt phương án ứng phó thiên tai: sẵn sàng lực lượng cứu hộ, phương tiện di dời, điểm tập kết, lương thực, thuốc men.

Đặt biển cảnh báo, barie tại các điểm trũng, cầu thấp, bến đò; phong tỏa đoạn đường nguy hiểm khi cần.

Kiểm tra hệ thống thoát nước, cống rãnh và thông báo người dân không xả rác, làm tắc hệ thống thoát lũ.

Thông báo sớm cho người dân vùng hạ du về thời điểm, lưu lượng xả ước tính để họ chủ động di chuyển.