Hồ Trúc Bạch: "Oằn mình" hứng chịu nước thải chưa qua xử lý

Hồ Trúc Bạch nằm trên địa giới hành chính của phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, song khi nhắc đến hai chữ “Trúc Bạch”, điều đầu tiên người ta nhớ đến đó là tên của một cái hồ nằm cạnh Hồ Tây được ngăn cách bởi đường Thanh Niên thơ mộng, rồi mới đến tên của một đơn vị hành chính thuộc địa bàn quận Ba Đình, TP Hà Nội. Song, cùng với thời gian, ngoài hai chủ thể được nhắc đến kể trên, điều để lại “ấn tượng” nhiều nhất cho người dân có dịp đến với hồ Trúc Bạch trong khoảng thời gian này đó là sự xuống cấp của hệ thống kè hồ và tình trạng ô nhiễm môi trường nước tại đây.

Theo ghi nhận của phóng viên Kinh tế&Đô thị tại hồ Trúc Bạch trong những ngày đầu tháng 10, nhiều đoạn kè hồ, đặc biệt là đoạn phố Trấn Vũ, Trúc Bạch đã rơi vào tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, xuất hiện hố sụp, đất và gạch lát quanh hồ bị sạt lở rồi bị nước cuốn xuống lòng hồ… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, hành lang an toàn giao thông, nguồn nước, mỹ quan đô thị, VSMT xung quanh hồ.

Trao đổi với phóng viên, anh Phạm Văn Hoàng, phố Trúc Bạch cho biết, tình trạng trên đã diễn ra gần chục năm nay nhưng chưa được xử lý, khắc phục kịp thời khiến người dân nơi đây không khỏi hoang mang lo lắng, đặc biệt là những ngày mưa bão. “Sau mỗi đợt mưa lớn, phần kè hồ lại mất đi một ít, khiến người dân lo lắng cho sự an toàn của những người thường xuyên đến hồ tập thể dục, câu cá… bởi tình trạng sụt lún có thể diễn ra bất cứ lúc nào” – anh Phạm Văn Hoàng bày tỏ.

Hiện, hồ Trúc Bạch không chỉ phải đối mặt với tình trạng xuống cấp của hệ thống kè mà còn phải  chịu tình trạng ô nhiễm môi trường nước. Đơn cử, tại khu vực cầu Ngũ Xã 1, đoạn giáp với UBND phường Trúc Bạch, theo ghi nhận của phóng viên, hàng ngày một lượng lớn nước thải sinh hoạt của người dân chưa qua xử lý vẫn âm thầm chảy xuống mương Ngũ Xã rồi theo dòng chảy vào hồ Trúc Bạch.

Theo chia sẻ của bà Phùng Thị Nga, phường Trúc Bạch – người thường xuyên tập thể dục quanh hồ Trúc Bạch, so với các khu vực khác quanh hồ, khu vực này là ô nhiễm nhất. “Ở khu vực này, nước cũng đen xì, đặc quánh, bốc mùi hôi thối rất khó chịu… không khác gì sông Tô Lịch, đặc biệt là những ngày nắng nóng” – bà Phùng Thị Nga nói.

Theo tìm hiểu, hiện xung quanh khu vực hồ Trúc Bạch có 3 nhánh nước thải sinh hoạt gồm: khu vực Phạm Hồng Thái - Phó Đức Chính - Thanh Niên; Châu Long, Nguyễn Trường Tộ, Hàng Than; Phan Đình Phùng – Thụy Khuê. Trong đó, khu vực Châu Long, Nguyễn Trường Tộ, Hàng Than… sẽ được chuyển về nhà máy xử lý nước thải Trúc Bạch công suất 2.300m3/ngày đêm do Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội vận hành xử lý theo quy định. Tuy nhiên, 2 nhánh còn lại nước thải vẫn chưa được xử lý do dự án nhà máy xử lý nước thải Hồ Tây vẫn chưa được triển khai thực hiện.

Đại diện lãnh đạo Nhà máy xử lý nước thải Trúc Bạch cho biết, theo thống kê lượng nước phát sinh trong khu vực dao động khoảng 7.000m3/ ngày đêm. Hiện nay, nhà máy đã và đang tiếp nhận và xử lý khoảng 2.300m3 nước thải/ngày đêm, tương đương khoảng 1/3 lượng nước thải phát sinh. Đáng nói, lượng nước còn lại đang tiếp tục chảy theo các hệ thống cống ngầm đến các khu vực khác, nhưng vẫn có một phần chảy vào hồ Trúc Bạch, điển hình là khu vực mương Ngũ Xã – đây là một trong những nguyên nhân khiến khu vực này thường xuyên xuất hiện tình trạng nước đen đặc, bốc mùi khó chịu.

Liên quan đến công tác đảm bảo mỹ quan, giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước tại hồ Trúc Bạch, GS. TS Trần Đức Hạ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Cấp thoát nước và Môi trường cho rằng, sau nhiều năm xuống cấp, ô nhiễm, việc TP Hà Nội tiến hành cải tạo hệ thống kè hồ Trúc Bạch là điều hết sức cần thiết nhằm tạo cảnh quan môi trường, phát huy các giá trị lịch sử vốn có của hồ. Song, chỉ riêng biện pháp này là chưa đủ để khắc phục tình trạng ô nhiễm tại hồ Trúc Bạch.

Theo GS.TS Trần Đức Hạ, để tạo cảnh quan đồng thời giải quyết tình trạng ô nhiễm tại hồ Trúc Bạch, cùng với việc đẩy nhanh tiến độ cải tạo kè hồ các đơn vị chức năng cần nhanh chóng thực hiện các giải pháp như: Ngăn nước thải chưa qua xử lý chảy vào hồ, tổ chức nạo vét, bố trí thêm các bè thủy sinh để cải thiện chất lượng nước trong hồ.

Lý giải về việc này, GS.TS Trần Đức Hạ nhấn mạnh, hệ thống ao hồ tại Hà Nội có ngoài chức năng điều hòa không khí còn có chức năng nữa là thoát nước, chống ngập cho Thủ đô. Tuy nhiên, do hệ thống thoát nước ở Thủ đô còn hạn chế nên tình trạng nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý, lẫn với nước mưa chảy vào hồ vẫn diễn ra. Vì vậy, để xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm ở các ao hồ, điều quan trọng nhất là phải tách được nguồn nước thải chưa qua xử lý chảy trực tiếp vào hồ như cách mà TP Hà Nội đang thực hiện với sông Tô Lịch.

Thực tế cho thấy, tình trạng ao hồ tại Hà Nội rơi vào tình trạng ô nhiễm do nước thải chưa qua xử lý chảy trực tiếp xuống hồ không phải là vấn đề mới, nó đã tồn tại từ nhiều năm nay. Do đó, để hệ thống ao hồ tại Hà Nội phát huy hết được giá trị thì các đơn vị chức năng cần nghiên cứu, xem xét triển khai các dự án xử lý nước thải. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp nhà hàng, cơ sở kinh doanh không chấp hành nghiêm các quy định về xử lý nước thải trước khi đổ ra môi trường.