Theo Bộ Tư pháp, việc xây dựng Nghị định để tập trung tháo gỡ vướng mắc, bất cập phát sinh từ chính quy định của Nghị định số 102/2017/NĐ-CP ngày 1/9/2017, như chưa bao quát được hết hiệu quả, hiệu lực của việc đăng ký; từ chối đăng ký; thông tin về bên bảo đảm, bên nhận bảo đảm; thông tin trên phiếu yêu cầu đăng ký; ngôn ngữ sử dụng, chữ ký, con dấu trong đăng ký; trả kết quả đăng ký; đăng ký thay đổi, xóa đăng ký; việc tách bạch giữa xóa đăng ký với hủy đăng ký do hợp đồng bảo đảm bị vô hiệu; cơ chế chỉnh lý thông tin có sai sót; phương thức thanh toán phí đăng ký; nộp hồ sơ đăng ký trên môi trường điện tử; trao đổi thông tin giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền…
Qua thực tiễn cho thấy, trong phạm vi thẩm quyền của Chính phủ, bên cạnh những kết quả đạt được thì một yêu cầu khách quan đặt ra cần được giải quyết là, thể chế về đăng ký biện pháp bảo đảm, hệ thống đăng ký biện pháp bảo đảm phải được đổi mới hơn, hoàn thiện hơn để thực sự là công cụ pháp lý, bảo chứng của sự an toàn, minh bạch về tài sản, giao dịch. Người dân, doanh nghiệp tiếp cận được các nguồn vốn với chi phí thấp để phát triển sản xuất kinh doanh. Chủ thể tài trợ vốn an tâm hơn khi cung ứng vốn cho thị trường một cách an toàn, ổn định. Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền có được bằng chứng pháp lý chính xác, thuận tiện về biện pháp bảo đảm trong thực hiện quản lý nhà nước hoặc khi giải quyết các vụ việc theo quy định của pháp luật; góp phần cải thiện chỉ số hợp đồng về năng lực cạnh tranh.
Cùng với đó, dự thảo Nghị định quy định thủ tục đăng ký, cung cấp thông tin về biện pháp bảo đảm bằng tài sản, đăng ký khác liên quan đến tài sản được dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ; trao đổi thông tin về biện pháp bảo đảm bằng tài sản; quản lý nhà nước về đăng ký biện pháp bảo đảm. Đồng thời, nêu rõ nguyên tắc đăng ký, cung cấp thông tin, trao đổi thông tin. Theo đó, thông tin về biện pháp bảo đảm bằng tài sản, về thỏa thuận, cam kết đã được đăng ký được cung cấp theo yêu cầu, được trao đổi theo quy định của pháp luật; tài sản, thỏa thuận, cam kết sau khi được đăng ký phải được công khai thông tin về việc đã được cơ quan đăng ký thực hiện đăng ký theo quy định. Thực hiện đúng thủ tục, thẩm quyền, thời hạn, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, không làm phát sinh thủ tục khác với quy định của Nghị định này; không yêu cầu nộp thêm bất cứ giấy tờ nào hoặc kê khai thông tin nào mà Nghị định này không quy định phải có trong hồ sơ đăng ký...
Trong quá trình hoàn thiện dự thảo, đại diện các bộ, ngành, các cơ quan liên quan đã đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến các quy định thủ tục đăng ký biện pháp bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; các quy định về đăng ký khác, vấn đề ủy quyền, con dấu, chữ ký… Một số ý kiến đề nghị bổ sung quy định đối với hồ sơ đăng ký, hồ sơ cung cấp thông tin giấy tờ, tài liệu bằng tiếng nước ngoài thì phải được hợp pháp hóa lãnh sự; bổ sung trách nhiệm của cơ quan đăng ký trong việc hướng dẫn cho người yêu cầu đăng ký hoàn thiện hồ sơ theo quy định của pháp luật; bổ sung các quy định về phương thức nộp hồ sơ đăng ký qua dịch vụ bưu chính, bưu chính công ích hoặc viện dẫn văn bản quy định phương thức nộp hồ sơ theo hình thức này...
Trong khi đó, một số tổ chức tín dụng đề nghị không nên quy định phải đăng ký thay đổi khi có sự thay đổi về căn cước công dân, chứng minh thư của bên bảo đảm. Pháp luật hiện tại đã quy định nguyên tắc thông tin trên chứng minh thư vẫn có giá trị pháp lý. Nếu buộc phải thay đổi sẽ làm khó cho hệ thống ngân hàng bởi phải đăng ký thay đổi hàng loạt giao dịch.
Theo Cục trưởng Cục Đăng kí quốc gia giao dịch đảm bảo Phạm Tuấn Ngọc, trong năm 2022, Cục tiếp tục xây dựng dự thảo Nghị định về đăng ký biện pháp bảo đảm, trình Chính phủ; nghiên cứu định hướng hoàn thiện hệ thống đăng ký biện pháp bảo đảm theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập quốc tế…
