Ngày 2/8/2022, tại Phnôm Pênh, Hội nghị Ủy ban Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) và đối thoại Giữa Bộ trưởng Ngoại giao với Đại diện Ủy ban liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) đã được tổ chức.
Các nước cam kết thực thi Hiệp ước SEANWFZ, nhất trí gia hạn Kế hoạch hành động thực thi SEANWFZ cho giai đoạn 2022-2026. Các nước cũng nhất trí sẽ đẩy mạnh tham vấn với các nước sở hữu vũ khí hạt nhân nhằm ký kết Nghị định thư SEANWFZ.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh giá trị của Hiệp ước, đề nghị ASEAN đề cao vai trò và giá trị của SEANWFZ, đóng góp vào các nỗ lực của cộng đồng quốc tế về hạt nhân vì hoà bình. Bộ trưởng cũng đề nghị các bên nỗ lực tìm giải pháp ký kết Nghị định thư SEANWFZ.
Các Đại diện AICHR đề cao ý nghĩa của Tuyên bố ASEAN về Nhân quyền nhân dịp 10 năm Tuyên bố, nỗ lực của ASEAN triển khai các cam kết về các quyền và tự do cơ bản của con người, kể cả trong giai đoạn khó khăn do đại dịch COVID-19 và những phức tạp trong khu vực.
Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tái khẳng định ý nghĩa và giá trị của Tuyên bố ASEAN về Nhân quyền trong xây dựng Cộng đồng ASEAN hướng tới người dân. Các Bộ trưởng Hoan nghênh AICHR trong triển khai Kế hoạch hành động 2021-2025; khuyến khích AICHR tiếp tục đối thoại, lồng ghép quyền con người, nhất là các nhóm dễ tổn thương, trong các trụ cột Cộng đồng.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao AICHR nỗ lực vượt khó khăn, duy trì hoạt động đề ra trong năm. Bộ trưởng ủng hộ Chủ tịch tổ chức các hoạt động kỷ niệm Nhân kỷ niệm 10 năm Tuyên bố Nhân quyền ASEAN. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì đoàn kết và tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của ASEAN trong triển khai các hoạt động của AICHR.
Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn gặp Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith. Hai Bộ trưởng nhấn mạnh ý nghĩa kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ và 45 năm ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác, nhất trí tổ chức trao đổi đoàn cấp cao và các cơ chế giữa các bộ, ngành, địa phương trong triển khai hoạt động trong Năm Đoàn kết Hữu nghị 2022.
Hai bên cũng nhất trí triển khai Thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Ngoại giao hai nước giai đoạn 2021-2025, trong đó có các cơ chế như Tham vấn chính trị Thứ trưởng Ngoại giao, giao lưu nữ công, trao đổi kinh nghiệm về ngoại giao kinh tế...; tăng cường phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế, khu vực và tiểu vùng, giữ vững đoàn kết và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.
Bên lề các Hội nghị, Hội nghị các Quan chức cao cấp Những người bạn của Mê Công (FOM) đã được tổ chức với sự tham dự của đại diện các nước Mê Công cùng các đối tác phát triển.
Hội nghị ghi nhận cam kết hỗ trợ lâu dài của các đối tác với tiểu vùng. Các nước cho rằng phát triển nguồn nhân lực, kết nối, an ninh lương thực, chuyển đổi năng lượng, thích ứng biến đổi khí hậu và quản lý bền vững nguồn nước xuyên biên giới, phục hồi kinh tế, tăng trưởng xanh, chuyển đổi năng lượng sạch cần là trọng tâm hợp tác. Các đại biểu nhấn mạnh thêm cần điều phối hiệu quả các chương trình, có trọng tâm, trọng điểm, bổ trợ lẫn nhau, phát huy hiệu quả nguồn lực, tránh chồng chéo.
Đoàn Việt Nam đề xuất ưu tiên triển khai các dự án liên kết vùng, trong đó có hậu cần, giao thông. Việt Nam cũng cho rằng cần chú ý tăng trưởng xanh, tăng cường khả năng thích ứng biến đổi khí hậu, quản lý bền vững tài nguyên nước; triển khai các chương trình nâng cao năng lực về quản lý kinh tế vĩ mô, đổi mới sáng tạo và phát triển khởi nghiệp, khoa học đời sống và công nghệ cao.
* Ngày mai, 3/8/2022, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 55 và các Hội nghị liên quan sẽ khai mạc.
