Nhiều đổi mới trong hoạt động giám sát
Căn cứ vào Chương trình giám sát, trong năm 2022 HĐND cùng các Ban HĐND TP đã tổ chức khoảng 20 cuộc giám sát, khảo sát về các chuyên đề đang nhận được sự quan tâm của dư luận Nhân dân, là những vấn đề dân sinh bức xúc. Cụ thể như các chuyên đề: Việc thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công là nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước của TP; kết quả giải quyết kiến nghị của cử tri; việc thực hiện quản lý khai thác cát sỏi lòng sông và quản lý bến thủy nội địa trên địa bàn; giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật bảo vệ môi trường trong quản lý hoạt động thoát nước và xử lý nước thải trên địa bàn TP; việc thực hiện tổ chức bộ máy và sử dụng biên chế của TP; giám sát việc thực hiện quy định của pháp luật về đặt hàng, đấu thầu cung ứng dịch vụ công thuộc lĩnh vực đô thị trên địa bàn...
Để nâng cao hiệu quả, chất lượng của hoạt động giám sát, trước mỗi cuộc giám sát, Thường trực, các ban HĐND đều có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Các thành viên đoàn giám sát nghiên cứu kỹ để nắm chắc nội dung báo cáo do đơn vị gửi. Tại buổi giám sát đoàn tập trung vào những vấn đề trọng tâm, trọng điểm. Với tinh thần làm việc trách nhiệm của từng thành viên đoàn giám sát, những kết quả thực hiện cũng như bất cập, hạn chế đã được chỉ ra; đồng thời, đoàn giám sát đã kịp thời gợi mở, đưa ra kiến nghị để đơn vị tìm ra phương hướng tháo gỡ, xử lý nhằm đẩy nhanh tốc độ, góp phần thực thi hiệu quả các chủ trương, chính sách, nghị quyết của TP.
Đặc biệt, điểm nổi bật trong hoạt động giám sát của HĐND năm 2022 là đã có cải cách về hình thức giám sát. Trong tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, thay vì đến tận nơi nắm bắt, việc giám sát được thực hiện linh hoạt theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến để đảm bảo điều kiện phòng dịch và hoạt động giám sát không bị gián đoạn. Cụ thể, tháng 3 và tháng 4/2022, Ban Pháp chế thực hiện đợt giám sát việc thực hiện tổ chức bộ máy và sử dụng biên chế của TP theo phương thức kết hợp thông qua báo cáo bằng văn bản và làm việc trực tiếp với một số đơn vị; Ban Đô thị cũng thành lập đoàn giám sát việc thực hiện quy định của pháp luật về đặt hàng, đấu thầu cung ứng dịch vụ công thuộc lĩnh vực đô thị trên địa bàn theo hình thức trực tiếp và gián tiếp.
Ngoài ra, Thường trực HĐND TP cũng đổi mới cách làm trong giám sát, đã kết hợp làm việc trực tiếp tại đơn vị giám sát với mời các đơn vị về làm việc tại trụ sở của HĐND để mở rộng được thành phần, đối tượng tham gia.
Tăng cường giám sát trực tiếp tại kỳ họp thông qua chất vấn, giải trình
Cùng với thực hiện giám sát chuyên đề theo chương trình hàng năm, Thường trực, các Ban HĐND và đại biểu HĐND đã thực hiện tốt chức năng giám sát tại kỳ họp thông qua xem xét các báo cáo thường kỳ một cách nghiêm túc, trách nhiệm, kỹ lưỡng. Đặc biệt, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn là hình thức giám sát trực tiếp quan trọng, rất hiệu quả tại các kỳ họp của HĐND. Hoạt động này được HĐND TP luôn quan tâm.
Nhận thức rõ việc chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp là điều kiện thuận lợi để HĐND các cấp xem xét việc giải quyết những vấn đề bức xúc tại địa phương và để đại biểu HĐND thực hiện chức năng nhiệm vụ, thể hiện chính kiến và trách nhiệm của mình trước cử tri, HĐND TP Hà Nội đã có cách triển khai phiên chất vấn bài bản, khoa học. Nội dung chất vấn được tổng hợp từ các đề xuất của đại biểu, thông qua hoạt động giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri hoặc được lựa chọn từ những vấn đề dân sinh bức xúc, vấn đề đang được dư luận quan tâm.
Tại kỳ họp, Thường trực HĐND TP thường lựa chọn từ 2-3 nhóm vấn đề bức xúc được dư luận, cử tri và Nhân dân quan tâm để chất vấn trực tiếp. Đồng thời, kết hợp chất vấn với tái chất vấn về kết quả thực hiện kết luận của chủ tọa và việc thực hiện "lời hứa" của người trả lời chất vấn tại các phiên chất vấn trước đó. Cách làm này đã làm thúc đẩy những người đứng đầu nâng cao nhận thức về trách nhiệm quản lý cơ quan, đơn vị, lĩnh vực, ngành mình phụ trách; tăng niềm tin của cử tri và Nhân dân với chính quyền.
Bên cạnh đó, hoạt động giám sát của HĐND cũng được thể hiện rõ nét thông qua các phiên giải trình của Thường trực HĐND. Tại các phiên giải trình, Thường trực HĐND TP mời lãnh đạo TP; lãnh đạo các quận, huyện, thị xã; Chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn; và các cơ quan, đơn vị cơ sở trực tiếp liên quan để trả lời rõ về những vấn đề nổi cộm, những bất cập, tồn tại, những vấn đề dân sinh bức xúc.
Trong năm 2022, HĐND TP đã tổ chức 2 phiên giải trình về việc đầu tư, khai thác, quản lý và sử dụng các thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn TP; Việc quản lý, đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong các khu đô thị, khu nhà ở trên địa bàn TP. Để phiên giải trình có chất lượng, đạt hiệu quả, trước đó, Thường trực HĐND TP đã chỉ đạo các Ban HĐND tổ chức kiểm tra, khảo sát, tổng hợp báo cáo, xây dựng phóng sự truyền hình sinh động, rõ nét...
Đánh giá về hoạt động của HĐND TP trong thời gian qua, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết: Hoạt động chất vấn, giải trình tại các kỳ họp của HĐND TP tiếp tục được đổi mới theo hướng thẳng thắn, nghiêm túc, thực chất, trách nhiệm và hiệu quả. Các nội dung lựa chọn đều trúng và đúng, quan trọng, thiết thực, tác động lớn và phù hợp với thực tiễn đặt ra cho TP, được dư luận, cử tri và Nhân dân đánh giá rất cao. Hoạt động giám sát, khảo sát được triển khai theo hướng trọng tâm, trọng điểm, kịp thời, hiệu quả, tập trung vào những vấn đề, nội dung quan trọng, thiết thực, phù hợp với thực tiễn và đang được TP tập trung chỉ đạo, được cử tri, Nhân dân và dư luận quan tâm.
