Hơn 160.000 tỷ đồng giao dịch trái phiếu, thị trường thứ cấp sôi động trở lại

Theo báo cáo mới nhất của Fiin Group, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tiếp tục duy trì trạng thái thu hẹp trong tháng 9/2025, với tổng dư nợ đạt gần 1,33 triệu tỷ đồng, giảm nhẹ 0,02% so với cuối tháng 8/2025.

Tính theo hình thức phát hành, dư nợ trái phiếu riêng lẻ cuối tháng 9 đạt gần 1,2 triệu tỷ đồng, gần như đi ngang và chiếm tỷ trọng áp đảo 87,5%. Trong khi đó, dư nợ trái phiếu phát hành ra công chúng giảm nhẹ 1%, xuống còn 166,5 nghìn tỷ đồng, chủ yếu do lượng phát hành mới sụt giảm và việc tất toán sớm một số lô trái phiếu, trong đó có trái phiếu của Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LPBank) phát hành từ tháng 9/2023.

Cũng theo Fiin Group, trong tháng 9, tổng giá trị phát hành TPDN đạt 56,4 nghìn tỷ đồng, giảm 6,6% so với tháng 8/2025 nhưng nhích nhẹ 0,3% so với cùng kỳ năm 2024. Thị trường tiếp tục lệch mạnh về phía phát hành riêng lẻ, chiếm tới 99% tổng giá trị, trong khi phát hành ra công chúng chỉ đạt 499 tỷ đồng, giảm tới 92% so với tháng trước và 66% so với cùng kỳ.

Các chuyên gia của Fiin Group lý giải, nguyên nhân chủ yếu đến từ sự “vắng bóng” của các ngân hàng sau khi Nghị định 245/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 11/9/2025, với các quy định chặt chẽ hơn về công bố thông tin, xếp hạng tín nhiệm và niêm yết bắt buộc. Đây cũng là tháng thứ ba trong năm không có ngân hàng nào phát hành trái phiếu ra công chúng.

Tính chung 9 tháng năm 2025, tổng giá trị phát hành TPDN (gồm cả riêng lẻ và công chúng) đạt khoảng 430,8 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 35% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, nhóm ngân hàng chiếm ưu thế tuyệt đối với 313,2 nghìn tỷ đồng, tương đương 73% tổng lượng phát hành, tăng 38% so với cùng kỳ. Nhóm doanh nghiệp phi ngân hàng cũng ghi nhận mức tăng đáng kể 30%.

Sau hai tháng sụt giảm liên tiếp, hoạt động phát hành trái phiếu của các ngân hàng đã phục hồi trong tháng 9, đạt gần 40,7 nghìn tỷ đồng, tăng 19,7% so với tháng 8. Toàn bộ lượng phát hành này đều theo hình thức riêng lẻ. Song song với đó, hoạt động mua lại trước hạn tăng mạnh, đạt gần 35 nghìn tỷ đồng, tăng 31% so với tháng trước và 49% so với cùng kỳ, tương đương 86% giá trị phát hành mới trong tháng.

Theo thống kê của Fiin Group, lũy kế 9 tháng, các ngân hàng đã mua lại 158,5 nghìn tỷ đồng trái phiếu, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2024, tương đương 51% tổng giá trị phát hành mới. Phần lớn số trái phiếu được mua lại là các lô phát hành sau ngày 30/6/2024 nhằm cơ cấu lại kỳ hạn và chi phí vốn.

Trái ngược với khối ngân hàng, nhóm doanh nghiệp phi ngân hàng ghi nhận sự sụt giảm mạnh trong phát hành. Trong tháng 9, nhóm này huy động khoảng 15,7 nghìn tỷ đồng, giảm 40,5% so với tháng trước.

Tổng giá trị phát hành của doanh nghiệp bất động sản chỉ đạt 12,9 nghìn tỷ đồng, giảm 40%. Một số thương vụ đáng chú ý gồm Tập đoàn Vingroup (VIC) với 6 nghìn tỷ đồng, Công ty Đầu tư và Phát triển BĐS Trường Minh (3 nghìn tỷ đồng) và Green Land (2,5 nghìn tỷ đồng).

Dù chững lại trong tháng 9, lũy kế 9 tháng đầu năm, nhóm doanh nghiệp phi ngân hàng vẫn huy động 117,7 nghìn tỷ đồng, tăng 30% so với cùng kỳ 2024, tương đương 69% tổng quy mô phát hành cả năm trước. Trong đó, riêng ngành bất động sản đạt 75 nghìn tỷ đồng, tăng 36%, cho thấy tín hiệu hồi phục dần của nhóm này sau giai đoạn “đóng băng”.

Trên thị trường, tổng giá trị trái phiếu được mua lại trước hạn trong tháng 9 đạt khoảng 40 nghìn tỷ đồng, giảm 13% so với tháng 8. Tuy nhiên, trong khi nhóm ngân hàng tăng mua lại, nhóm doanh nghiệp phi ngân hàng lại giảm tới 74%.

Lũy kế 9 tháng, quy mô mua lại đạt gần 238,9 nghìn tỷ đồng, tăng 32% so với cùng kỳ năm trước; riêng các ngân hàng chiếm khoảng 2/3 tổng giá trị. Ở nhóm phi ngân hàng, bất động sản chiếm tới 94% tổng giá trị mua lại trong tháng 9, song quy mô chỉ đạt 4,8 nghìn tỷ đồng, giảm 39% so với tháng trước. Tính chung từ đầu năm, các doanh nghiệp bất động sản đã mua lại hơn 47,6 nghìn tỷ đồng, tăng 57% so với cùng kỳ, dẫn đầu là NVL, Luxury Living, Phú Long và Vingroup.

Theo dữ liệu FiinPro-X của Fiin Group đến ngày 16/10, các tổ chức phát hành đã thanh toán tổng cộng 182,4 nghìn tỷ đồng tiền gốc và lãi TPDN, tương đương 71,6% nghĩa vụ phải trả trong năm 2025. Dòng tiền thanh toán dự kiến giảm trong tháng 10–11 nhưng sẽ tăng vọt lên khoảng 45 nghìn tỷ đồng trong tháng 12, giai đoạn cao điểm đáo hạn trái phiếu.

Các chuyên gia tại Fiin Group dự báo, áp lực chi trả lãi và gốc trái phiếu sẽ tiếp tục gia tăng trong những tháng cuối năm và nửa đầu 2026. Riêng tháng 11, nhóm phi ngân hàng dự kiến phải trả khoảng 5,8 nghìn tỷ đồng tiền lãi, con số này tăng lên 7,1 nghìn tỷ đồng trong tháng 12. Sang nửa đầu năm 2026, nhóm này sẽ đối mặt với khoảng 78,6 nghìn tỷ đồng trái phiếu đến hạn gốc, trong đó bất động sản chiếm tới 70% (tương đương 54,8 nghìn tỷ đồng), gấp đôi cùng kỳ năm trước.

Ở thị trường trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp, Fiin Group ghi nhận trong tháng 9/2025, tổng giá trị giao dịch đạt 164,4 nghìn tỷ đồng, tương đương bình quân 8,2 nghìn tỷ đồng mỗi ngày, tăng mạnh 41,7% so với tháng trước và 76% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tính chung 9 tháng đầu năm 2025, thanh khoản thị trường thứ cấp cải thiện rõ rệt, với giá trị giao dịch bình quân đạt 5,9 nghìn tỷ đồng/ngày, tăng 30% so với cùng kỳ.

Về cơ cấu ngành, giao dịch tập trung chủ yếu ở hai nhóm Ngân hàng và Bất động sản, chiếm gần 73% tổng giá trị toàn thị trường. Đáng chú ý, GTGD bình quân của nhóm trái phiếu Bất động sản tăng gấp đôi so với tháng 8, đạt khoảng 3,6 nghìn tỷ đồng/ngày và chiếm tới 44% tổng GTGD.

Theo đánh giá của Fiin Group, nếu trước đây giao dịch thứ cấp chủ yếu tập trung vào các trái phiếu kỳ hạn ngắn (1–3 năm), thì trong tháng 9/2025, nhóm trái phiếu kỳ hạn 3–5 năm ghi nhận sự bứt phá mạnh, góp phần làm thay đổi đáng kể cơ cấu giao dịch trên thị trường.